Fay hattında yaşamak
SAKARYA'DAN / Hasan COŞKUN
Sakarya, fay hattı üzerinde kurulu 850 bin insanın yaşadığı bir şehir. Yıkıcı bir depreme her geçen gün biraz daha yaklaşıyor. 17 Ağustos 1999 tarihindeki depremin zararlarını can ve mal kaybı ile ağır bir şekilde ödeyen Sakarya, yeni bir depreme henüz hazır değil. Bir taraftan depremle ilgili toplantılar ve bilgilendirmeler yapılıyor ama diğer taraftan da 17 Ağustos depreminde ağır ve orta derecede hasar gören yüzlerce konut için yeni bir değerlendirme yapılarak, evrak üzerinde az hasarlı hale dönüştürülüyor ve kullanımına izin verildiği biliniyor. Bu binalar yeni bir depremde binlerce insanın ölümüne sebep olacak.
Sakarya 1999 Marmara depremini en ağır bir şekilde yaşadı. Ama bu şehirde risk henüz bitmedi. Uzmanlara göre Geyve ve Mekece arasında bulunan Kuzey Anadolu Fay Zonu'nun güney kolu çok sessiz duruyor. Burası 7'nin üzerinde deprem üretebilecek potansiyele sahip. Ayrıca Marmara depremi tehlikesi de var. Her an deprem olabilir. Bu nedenle alınacak tedbirler de bu doğrultuda olmalı.
Sakarya'da zorunlu deprem sigortası kapsamına giren konut sayısı 125 bin. Bunlardan zorunlu deprem sigortası olanların sayısı ise 45 bin. Yani konutların yaklaşık yüzde 36'sı depreme karşı sigortalanmış durumda. Ama bu Sakarya'daki binaların depreme karşı güvenli olduğu anlamına gelmiyor.
17 Ağustos depreminden sonra inşaat sektöründe Türkiye'de bugüne kadar uygulanan bir takım mevzuatlar yeniden gözden geçirilerek değiştirilse de Sakarya'daki hasarlı konutlarla ilgili sorunlar henüz çözülemedi. 1999 depreminde hasar gören binlerce konut, bugün hâlâ kullanılıyor. Yeni bir depremde bu konutların yıkılmayacağına hiç kimse garanti veremiyor. Depremde hasar gören binlerce binanın onarılarak tekrar kullanımına izin verilmesi, tehlikenin boyutunu daha da artırmış durumda. Depremde ayakta kalmayı başarmış binlerce hasarlı konutların onarımı yapıldı ve bugün bu konutların içinde binlerce insan yaşıyor. Bir taraftan 17 Ağustos 1999 depreminden sonra yeni uygulama ve alınan tedbirlerle depreme karşı daha güvenli binalar yapılıyor ama diğer taraftan depremde hasar gören ve bugün kullanılan binalarla ilgili tehlike ise hâlâ devam ediyor. Sakarya, bu sorunlara ve çelişkilere artık çözüm bulunmasını istiyor.