K. Irak ile imzalar atıldı
Türkiye ile Kuzey Irak arasında petrol-gaz aramalarını kapsayan sözleşmeler imzalandı
ANKARA - Türkiye ile Kuzey Irak arasında petrol, doğalgaz aramalarının yanı sıra boru hatlarının yapımını da içeren sözleşmeler bu hafta Ankara'da imzalandı.
Reuters'a bilgi veren konuya yakın kaynaklar, bu hafta Türkiye'yi ziyaret eden Kuzey Irak Bölgesel Kürt Yönetimi Başbakanı Neçirvan Barzani'nin Başbakan Tayyip Erdoğan ve Enerji Bakanı Taner Yıldız ile görüşmesinin ardından sözleşmeleri imzaladığını belirtiyorlar.
Enerji Bakanlığı konu hakkında yorum yapmadı.
Reuters'ta 6 Kasım'da yayımlanan bir haberde, konu hakkında bilgi sahibi kaynaklar, Türkiye ile Kuzey Irak'ın petrol ve doğalgazda işbirliği için gerekli anlaşmaları tamamladığını belirtmişlerdi.
Türkiye, son dönemde hem Bağdat hem de Erbil ile yürüttüğü diplomasi ile Irak'ın doğalgaz ve petrol kaynaklarının hızlı şekilde dünya pazarlarına ulaştırılmasını sağlayacak olan projeler ile ilgili görüşmeler sürdürüyordu.
Bir kaynak, sözleşmeler kapsamında Turkish Energy Company'nin (TEC) Kuzey Irak'ta altı sahada petrol ve gaz aramaları yapacağını belirterek, "Altı sahayla ilgili olarak ise Exxon Mobil ile ortak yapılacak. Burada TEC'in her bir saha için değişik oranlarda payı olacak" dedi.
Enerji Bakanı Yıldız bütün açıklamalarında Bağdat'ın hassasiyetlerine dikkat edileceğini, Türkiye'nin Kuzey Irak'tan ihraç edilecek petrol miktarı ve parasal değerinin belirlenmesi konusuna özen gösterileceğini belirtiyor.
Anayasaya göre, Irak'ın bütününden ihraç edilen petrolden elde edilen gelirin yüzde 83'ünün Bağdat'a yüzde 17'sinin Erbil'e gitmesi gerekiyor. Ancak Kuzey Irak yönetimi petrolden elde edilen geliri düzenli alamadığı gerekçesiyle zaman zaman Bağdat'ı sert şekilde eleştiriyor.
Kaynaklar, son dönemde yakınlaşma ve karşılıklı ziyaretlerin ardından Irak Başbakanı Nuri el Maliki'nin yakın zamanda Türkiye'yi ziyaret edeceğini, ardından Başbakan Erdoğan'ın Bağdat'a gideceğini belirtiyorlar.
Kaynaklar, Kuzey Irak'ın ihraç edeceği petrolün parasının Türkiye'de bir kamu bankasında açılacak hesapta tutulması ve ardından harcamaların düşülmesinin ardından kalan tutarın, payların bölüşümü konusunda Bağdat ve Erbil arasında
mutabakat sağlanana kadar tutarın bloke edilmesinin önerildiğini ve bu sistemin hayata geçirilmesinin mümkün olduğunu belirtiyorlar. Ancak Türkiye'nin yaptığı bu öneriye henüz Bağdat olumlu ya da olumsuz bir cevap vermedi.
Bu hafta Ankara'da imzalanan sözleşmelerin yanı sıra emanet hesap sisteminin de çalışmasını kapsayan protokole de imza atıldı.
Öte yandan Irak hükümeti, Türkiye'nin Kuzey Irak'taki Bölgesel Kürt Yönetimi ile petrol ihracat anlaşması imzalamadığı için memnun olduğunu çünkü Kürt yönetiminin tek başına petrol ihracının yasa dışı olacağını belirtti.
Irak'ın enerjiden sorumlu Başbakan Yardımcısı Hüseyin Şehristani tarafından dün yapılan yazılı açıklamada, "Irak sınırları içindeki petrol ve doğalgaz tüm Iraklıların malıdır" denildi ve Kürt yönetimi ile yapılacak bir anlaşmanın "Irak'ın ulusal egemenliğinin ihlali" olacağı belirtildi.