Rakamlar geri gidiyor
KAYSERİ'DEN / Mahmut SABAH
Her ne kadar "fazla etkilenmedik" ya da "teğet geçiyor" denilerek, moraller bozulsun istenmiyorsa da, "finansal ekonomik kriz"den, Kayseri iş çevrelerinin fazlasıyla etkilendiği bir gerçek. İşyerleri kapanıyor; insanlar işsiz kalıyor. İç ve dış pazarlardaki talep daralması, üretimi yavaşlatmakla kalmıyor, ihracatın da önünü tıkıyor.
Verilere bakılırsa, üretimdeki azalma yüzde 30'lara, istihdamdaki küçülme yüzde 20'lere tırmanıyor. Aylık ihracat, geçen ekimden bu yana nerede ise yarı yarıya azalarak 145 milyon dolardan, 80 milyon dolar seviyelerine düşmüş. Toplam yatırımlardaki azalmanın ise yüzde 80'ler seviyesinde olduğu söyleniyor. Adına ister "durgunluk" denilsin ister "daralma", şurası bir gerçek ki; Kayseri, aylardan beri yatırım adına taş üstüne taş koyamamış olmanın ezikliğini yaşıyor.
Krizin, özellikle istihdamdaki etkisi ürkütücü boyutlarda. Sadece son altı ayda 15 bin insan işinden olmuş.Yansımalar, üretimin ufkunu daraltıp, gelişme sürecindeki kent ekonomisinin önünü tıkamakla kalmıyor, işsizliği körükleyerek, "istihdam ortamı yaratma" gayretlerinin boşa gitmesine de yol açıyor. Dahası; 2008'i sorunlarla boğuşarak atlatmak zorunda kalan işletmeler, 2009'dan da umutsuz. Zira, 'daralma'nın sürmesinden, dolayısıyla istihdamın daha da küçülmesinden korkuluyor.
Sanayiciye göre, sıkıntının bugünkü boyutlara gelmesinde, ekonomi yönetiminin "duyarsız" tavrı, etkin rol oynadı. Örneğin; önlemler gecikti; paketler geç açıldığı için beklenen rahatlama sağlanamadı. Finans sektörü de üzerine düşeni yapmadı, yapamadı. İş erbabına kolaylık yerine hep zorluk çıkarıldı. Kaynak sağlarken " kapitalist" yaklaşımla hareket etme alışkanlığından bu kriz döneminde de vazgeçilemedi.
Kayseri'de özel sektör cenahında, kriz durum vaziyeti şimdilik böyle… Yani, üretemiyor; üretse bile kolay satamıyor. İşçi çıkarıyor. Daha da beteri; önünü göremediği için yatırımdan uzak duruyor.
Ya kamu sektörü? Sahi; 'daralma' daha da büyür ve de ödenekler kısılırsa, programa bağlanmış onca kamu yatırımının hali nice olur? Örneğin; ihale aşamasındaki Erciyes Kış Sporları Turizm Merkezi'nin, ya da şehir dışına nakli beklenen Kayseri Demiryolu İstasyonu'nun durumunu bir düşünün… Ya, kanal fukarası sulama amaçlı barajlar… Ya, proje aşamasını geride bırakarak, inşaat sürecine adım atan 'sağlık kenti', adliye hizmet binası, hayvancılık organize sanayi bölgesi ve de diğerleri…
Umarım, kriz bahane edilerek, düşlerin gerçeğe dönüşmesi daha fazla ötelenmez.