Siyasi çıkmaz piyasaların lehine olmaz
Atılım MURAT
Küresel piyasalar açısından yılın en kritik haftasındayız. ABD seçimleri, bugünkü Fed toplantısı, cuma günü açıklanacak ABD istihdam rakamı, ve hafta sonu yapılacak Yunanistan seçimleri, fiyatlarda aşırı oynaklık yaratacak.
Seçimler, Obama ve Demokratlar için hayal kırıklığı olacak gibi görünüyor. Bazı yorumcular, 'Cumhuriyetçilerin seçimi kazanması sıkıntı yaratmaz' diyor. Bence yaratabilir. Ekonominin durumu iyiyken, siyasi çıkmaz sorun olmayabilir. 1980'lerde Reagan, 1990'larda Clinton döneminde bir sıkıntı yaşanmamıştı. Ancak bu sefer ekonomik ve sosyal problemler çok fazla. Politik kaos, bir çok şeyi sekteye uğratabilir. Cumhuriyetçiler, hükümet politikalarını desteklemezler. Seçim kampanyalarında, 'teşvik paketi' ifadesi yerden yere vuruldu. Yeni destek paketleri ve stok artışı dışında, önümüzdeki dönemde büyümeye hız kazandıracak bir katalizör görünmüyor. Trilyonlarca dolarlık maliye ve para önlemlerine rağmen, geçtiğimiz cuma günü açıklanan ABD büyüme rakamında, 'reel nihai satışlar' yüzde 0,6 olarak geldi (reel GSYİH-stoklar). İhracat tarafında da pek ışık yok. Önümüzdeki dönemde uygulanacak sıkı maliye politikası ile ABD ekonomisinin işi zor.
Seçimler, tarihte belki de ilk kez, bir Fed toplantısının gölgesinde kaldı. Yatırımcılar, son iki aydır Fed ile yatıp Fed ile kalkıyor. Fed bir önceki tahvil alım programı kapsamında, bankaların rezervlerine 1 trilyon dolar ekledi. Bu rakam borçlanma oranını etkilemedi, toplam talebi harekete geçirmedi. Yeni bir tahvil alım programı ile, bir trilyon dolar daha vermenin bir işe yaramayacağını anlamak çok zor değil. Bernanke, ABD'nin riskleri atlattığını düşünenlerin aksine, zayıflık belirtileri gösteren gayrimenkul sektörü ve kırılganlığı süren bankacılık sektöründeki durumu görüyor. Seçimleri Cumhuriyetçiler kazandıktan sonra, olası bir çalkantıda yeni bir kurtarma paketinin geçmeyeceğinin de farkında. Bir bakıma kendi kurtarma paketini hazırlıyor. Tabii bu, sokaktaki adama, reel ekonomiyi desteklemek için yeni bir pakete ihtiyaç var şeklinde sunuluyor. Amerika, finans sektörü üzerinde yükselir. Finans sektörü çökerse, sistem de çöker. Her Hazine Bakanı, her Fed Başkanı sistemin parçasıdır. Adapte olamayanlar(Wall Street'in çıkarları doğrultusunda kararlar alamayanlar), kaybolup giderler. Bernanke de görevini yapıyor. Finans sektörünü gözetiyor. Programa gelince; Fed ilk etapta beklentilerin altında bir rakam açıklayabilir. Uzun süredir vurguladığım, 'maksimum 500 milyar dolar' görüşümü koruyorum. Bernanke bütün cephanesini kullanmak istemez. İçerik olarak; hazine tahvili alımları beklentilerin altında kalabilir, mortgage tahvillerini almak için opsiyon bırakılabilir.
Küresel risk iştahının en önemli iki barometresi olan EUR/USD paritesi ve S&P 500 Endeksi'nin, 200-haftalık ortalamalarını geçememeleri dikkatimi çekti. Kritik ortalamalardır. Ben EUR/USD paritesinde tavan olarak 1.43 seviyesini görüyorum. Pazar günü Yunanistan'da yerel seçimler var. Yapılan son ankete göre; halkın yüzde 67'si hükümet politikalarından rahatsız. Hükümet yerel seçimleri kaybederse, genel seçime gideceğini açıkladı. Hükümetin düşmesi, açıklanan önlemlerin tekrar gözden geçirilmesi, belirsizlik yaratır. İrlanda ve Portekiz risk primleri de rekor seviyelere yükseldiler. AB tarafında işler iyi görünmüyor. Avrupa Merkez Bankası'nın da likidite musluklarını tekrar açmak zorunda kalacağını düşünüyorum.
