Uzatılan teşvik yasasına eleştiriler devam ediyor
2012 yılına kadar uzatılan 5084 Sayılı Teşvik Yasası'na Batı'dan genel olarak olumlu, Doğu illerinden ise olumsuz tepki var...
YAYINLAMA
GÜNCELLEME
Canan SAKARYA-Özüm ÖRS
ANKARA - Türkiye genelinde 49 ili kapsayan ve istihdam artışı ile yatırımları özendirmeyi amaçlayan 5084 sayılı teşvik yasası, son beş yıldır ekonomi gündeminden hiç düşmedi.
Kalkınmada öncelikli bölge ve illere ilişkin teşvik yaklaşımı ve içeriğiyle sürekli eleştirilirken, aynı zamanda vazgeçilemeyen nadir yasalardan biri oldu.
5084, vazgeçilmezlik unvanını hâlâ koruyor. 2004-2008 yıllarını kapsayan ve ilk uygulama süresi 2009 sonuna kadar bir yıl uzatılan yasa, özellikle kriz şartlarında Anadolu iş dünyasından gelen yoğun talep ve baskılar sonucu 2012 yılı sonuna kadar ikinci kez uzatıldı. Ancak, bu uzatma öncekinden farklı. Daha önce 49 ilde yapılacak yatırımlara sağlanan enerji, bedelsiz arsa gibi teşvikler, son düzenlemede kaldırıldı.
Hükümetten gelen tasarıda yatırımlarını 2004 yılına kadar tamamlayanlara sigorta primi işveren hissesi teşviği sağlanırken Plan Bütçe Komisyonu'nda yapılan düzenlemeyle kapsam genişletildi. Yatırımlarını 2007 yılı sonuna kadar tamamlayanlar da teşvik kapsamına alındı. Böylece, 2007 yılı sonuna kadar tamamlanan tüm yatırımlar için sigorta primi işveren hissesi teşviği uygulamasının süresi 2012 yılı sonuna kadar uzatıldı.
Hazine prim ödemesini sürdürecek
Torba yasa olarak adlandırılan Amme Alacakları Tahsil Usulü Hakkındaki Kanun ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasını öngören yasa tasarısında ayrıca istihdama dönük bazı düzenlemeler de yapıldı. 2009 yılında kriz nedeniyle kısa çalışma ödeneğinden yararlanma süresi 3 aydan 6 aya çıkarılmıştı. Aynı şartlarla kısa çalışma ödeneğinden faydalanma süresi 2010 yılı sonuna kadar uzatıldı.
Ayrıca geçen yıl başlatılan ve yeni işe alınan işçiler için, sigorta primlerinin Hazine tarafından ödenmesi uygulaması 2010 yılında da devam edecek.
İlk defa işe alınan ve çalıştırılanların sigorta primleri işveren hissesine ait tutar İşsizlik Sigortası Fonu'ndan karşılanacak.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Ömer Dinçer'in verdiği bilgiye göre, söz konusu düzenleme çerçevesinde Kasım-2009 sonu itibariyle 47 bin yeni istihdam sağlandı.
Her ilde farklı etki yarattı
Kısa çalışma ödeneği uygulamasından ise, 3 bin 48 firmada çalışan 192 bin kişi yararlandırıldı. 2004-2009 döneminde, arada yapılan çeşitli düzenlemelerle genişletilerek uygulandıktan sonra ikinci kez sınırlı şekilde uzatılan 5084, gerek önceki gerekse yeni haliyle kapsamdaki batı illerinde, bazı şartlarla da olsa genellikle olumlu karşılanıyor.
Doğu illerinde ise, şimdiye kadar olduğu gibi, eleştiri ve tepkilere yol açıyor. Bu tablo, yasanın son şeklini DÜNYA Mikro Politika'ya değerlendiren iktidar ve muhalefet milletvekilleriyle ticaret ve sanayi odaları başkanlarının görüşlerine de yansırken, 2008 ve 2009 yıllarına ilişkin resmi veriler, 5084'ün kapsadığı 49 ilin ekonomilerinde, farklı ölçülerde de olsa, rakamsal bir hareket yaratabildiğini gösteriyor.
Haberin ayrıntıları bugünkü DÜNYA Gazetesi'nde