Yatırım şirketi kuruldu, lokantacılar kendi çeklerini çıkaracak

İBRAHİM EKİNCİ

Yemek çeki piyasasında lokantacı esnafı ile büyük şirketler karşı karşıya. Daha önce konuyu Rekabet Kurumu’na taşıyan Türkiye Lokantacılar Federasyonu, bu kez alternatiif bir proje üzerinde çalışma kararı aldı. 7 ortaklı bir yatırım şirketi ile ortak şirket kuruldu. İki ulusal banka ile anlaşma yapıldı. Uluslararası bir yazılım firması çalışmalara başladı. Konuyu takip eden komisyonun başında bulunan Türkiye Lokantacılar Federasyonu Başkan Yardımcısı Sait Karabağ, “Ocakta devreye alırız, yeni yemek çeki çıkarıyoruz. Komisyonları yarıyarıya düşüreceğiz” dedi. 

Esnafla çek veren firmalar arasındaki anlaşmazlık yeni değil. Konu 2002 yılında Rekabet Kurulu’nun gündemine taşınmış, kurum Sodexo ile Accor hakkında soruşturma açmıştı. Bu inceleme davalık da olmuş, konu 2006’da sonuçlanmıştı. Ancak esnaf, bu soruşturmanın problemi çözmediği görüşünde. Yüksek komisyonlara tepki devam ediyor. Bu kez TESK tarafından konunun yeniden Rekabet Kurulu’na taşınması da değerlendiriliyor. Ancak asıl önemli gelişme, alternatif yemek çeki çıkarılması. 

Bu konu Türkiye Lokantacılar Federasyonu’nda olgunlaştırılıyor. Federasyon Başkanı Aykut Yenice, çalışmaların sürdüğünü söyledi. Federasyon adına konuyu takip eden Başkan Yardımcısı ve aynı zamanda İstanbul Lokantacılar Odası Başkanı Sait Karabağlı, yeni yemek çekinin ocakta devreye girebileceğini söyledi. Sait Karabağlı, yemek çekinin adını, bu amaçla kurulan şirketin adını ve anlaşma yapılan iki bankanın adını vermedi. “Daha önce böyle girişimlerimiz olduğunda, çok problemle karşılaştık. Size projenin bu kez kararlılıkla yürüdüğünü söyleyebilirim” diye konuştu. 

İki önemli şikayet 

Esnafın iki önemli şikayeti var; birincisi, yüzde 12’lere varan komisyon oranları; ikincisi de firmaların çalışanlarına yemek için verdikleri Ticket’ların (giyim kuşam, tatil köyleri hatta akaryakıt alımı gibi) amacı dışında kullanımı. Bu iki önemli sorunun yanında altyapı eksiklikleri, sık bozulan POS makineleri, yüksek bakım servis ücretleri ve habersiz sigorta ve ekstra kesintileri de şikayet konusu. 

Sait Karabağlı, federasyonun arkasında duracağı yeni yemek çeki sistemiyle her iki problemin de çözüleceğini, hatta ortak tedarik sistemi ile esnafın kazançlı çıkacağını söyledi. Karabağlı’nın verdiği bilgiler şöyle: “Yeni bir kart sistemi geliştiriyoruz. Komisyonu daha düşük, yüzde 4 - 5 gibi olacak, kazan - kazan esasına göre çalışacak. Ocak ayı ortalarında devreye girecek. Marketingi de işin içine sokacağız, esnaf yüzde 20’ye varan avantajlar sağlayacak. Bu konuda uluslararası bir yazılım şirketi çalışıyor. 7 ortaklı bir yatırımcı grup finansal yatırımcı olarak projenin içinde. Şirketi kuruldu. POS kullanımı için iki banka ile ara sözleşmeler yapıldı. 106 oda destekliyor, federasyon arkasında. Kartı çıkaran şirketin yönetiminde yer alacak. Bu konuda mevzuat olarak Sanayi Bakanlığı’nın 2008 tarihli tebliğine dayanıyoruz. Maaşlar gibi diğer ödemelerin de bankacılık sistemi üzerinden yapılmasını öngörüyor. Çalışan kişi, tüketici kartını bankadan alacak. Sözleşme yapılan bankalar diğer bankalarla kendisi sözleşme yaparak kullanımı Türkiye geneline yayacak. Yemeksepeti gibi internet tabanlı kuruluşları sisteme katacağız. İstanbul Ticaret Odası, 17’nci meslek komitesinde konuyu destekliyor. Bizzat Başkan (İbrahim Çağlar) desteklediklerini söyledi.”

Palandöken: Esnafın kârından daha yüksek komisyon alıyorlar 

Bendevi Palandöken, daha önce yaptığı açıklamada, yeme içme piyasasında kullanılan yemek çeklerinde (ticket) komisyon oranlarının yüzde 12’ye dayandığını belirterek “Yemek çeklerinden alınan komisyonlar lokantacı, yemek büfeci, pizzacı esnafımızı isyan ettirdi. Kazanmadığı parayı komisyona veriyorlar. Ticket firmalarının elleri esnafın cebinde. Komisyonlar mutlaka aşağıya çekilmeli. Piyasada milyonu aşan kullanıcısı ile 4 milyar lirayı aşan pazarda hızla büyüyen birkaç yabancı şirket tekelleşmeye giderek komisyonları yüksek tutuyor. Esnafın hakkı yeniyor. Bu kadar yüksek komisyonlarla emeğimize ortak olunuyor. Esnaf yüzde 12 kazanamazken, yemek çeki firmalarına bu kadar yüksek komisyon ödüyor. Bu esnaf nasıl geçinsin, faturalarını nasıl ödesin? Esnaftan çok kazanıyorlar” demişti. Piyasayı ele geçirmiş büyük yemek kartı şirketleri arasında komisyon oranlarında rekabet olmadığı gibi ödemeleri de keyfi olarak geciktirerek esnafı sıkıntıya soktuklarını belirten Bendevi Palandöken, DÜNYA’ya yaptığı açıklamada, konunun Rekabet Kurulu’na götürülmesinin de gündemlerinde olduğunu, değerlendirdiklerini söyledi.