Yemeğe ve kişiye özel su

Kezban KARABOĞA

İSTANBUL - Ambalajlı su pazarı hareketleniyor. Büyük firmaların son dönemde odaklandıkları yer, çocuk tüketiciler... Üç önemli firma peş peşe çocuklara için özel ürün çıkardı. Yatırımlar devam ediyor. Dünyada ve özellikle Avrupa’da su sektöründeki yeni trenler, Türkiye'de de sektörün gündemine girdi. 'Kişiye özel su mönüleri' geliyor. Aromalar, mineral terkibi isteğe göre değişebilecek. Bir başka trend, yemeğe göre özel su; içki - yemek uyumu gibi su - yemek uyumuna yönelik ürünler geliştiriliyor.
Türkiye'de ambalajlı su sektörü çok hızlı değil ama istikrarlı bir büyüme gösteriyor. Yıllık ortalama büyümeler yüzde 5 düzeyinde. Bu yıl su pazarı hacminin miktarda yaklaşık 10.3 milyar litreye, ciroda 3.6 milyar liraya ulaşması bekleniyor. Sağlık Bakanlığı verilerine göre 288 yerli ve yabancı firma rekabet ediyor. İlk 8 şirketin toplam pazar payı yüzde 30 seviyesinde. Yabancı yatırımcıların ilgisi, Danone-Hayat, Coca Cola-Damla, Nestle-Erikli, Pepsi-Aqua gibi satın almalarla kendisini gösteriyor. Yabancı markaların payı pet su pazarında yüzde 50, damacanda yüzde 17 dolayında. Sektörde giderek büyürken rekabet yeni ürünlerle devam ediyor.
Pazarın en büyükleri içinde yer alan markalardan Pınar Su, bu yıl çocukların su tüketimini teşvik etmek için çizgi film Şirinler'deki karakterlerin yer aldığı su şişesi tasarımıyla piyasaya çıktı.  Sektörün köklü şirketlerinden Hayat Su, “Hayat Bebeklere Özel Korumalı Ambalaj” su çıkardı. Nestlé Pure Life da çocuklara su içme alışkanlığı kazandırmak için Looney Tunes karakterli, 0.33 litre şişelerini piyasaya sundu.
Pürsu hazırlık yapıyor
Pazardaki bir başka gelişme tüketici tercihlerinin cam ambalaja kayması... Şirketler bu gelişmeye göre pozisyon alıyor. İstanbul’da pazarın büyük oyuncularından Sırmagrup, "cam su" segmentine girdi. Damla Su, 8 lt’lik "Damlacana" satışlarını başlattı. Sektörün yenisi Aygaz-Pürsu cam veya pet, ambalaj çeşitliliği, farklılaştırılmış su türleri üzerinde çalışıyor. Şirket yetkilileri, "Her türlü su ürünü için hazırlık yapıyoruz" dedi.

Sushi ile hangi su iyi gider?

Sırmagrup Yönetim Kurulu Başkanı Davut Dişli, gelecek su trendleri konusunda, "Osman Müftüoğlu Hocamızın ciddi bir iddiası var biz de Sırmagrup olarak katılıyoruz. Dünyada özellikle Amerika’da ve Avrupa’da suyun kendi içerisinde farklı geliştirilmiş oksijenli, meyveli vb. şekilde çeşitlenen ürünleri var. Avrupa’da ve özellikle İtalya’da özel tüketim noktalarında su mönüleri oluştu. Bizim Sırmagrup olarak beklentimiz bu süreçte ilerlemelerin işi 'su mönü'lerine kadar getireceğini düşünüyoruz. Alışkanlıkların değişeceği, ileriki dönemlerde insanların tüketim noktalarında su mönüleri ile karşılaşacağına inanıyoruz dedi" dedi.
Su konusunda yayınlar yapan www.finewater.com sitesinde yer alan habere göre; su mönüleri sanıldığı gibi basitçe tüm su markalarının arka arkaya sıralandığı bir liste değil. Bir su mönüsü yaratmak için şef tarafından hazırlanmış yemek mönüsünün ve doğru ambalajlı doğal suyun birbirlerine eşleştirilmesi gerekiyor. Şaraplar gibi, sular da özel kaynaklardan geliyor ve her birinin bir hikâyesi ve muhtemelen de çok uzun bir tarihi var. Şişelenmiş doğal kaynak sularının artan popülaritesine bağlı olarak, restoran ve oteller yakında su isteyenlere, şarapta, 'kırmızı mı, beyaz mı?' diye sorulduğu gibi, suyu da soracaklar. Sushi ise uygun bir su seçebilme imkânı olacak. Tüketiciler her geçen gün daha fazla, yemek tercihleriyle uyumlu su arayışına giriyor. Restoranlar şarap mönüleri gibi yaratıcı su mönüleri hazırlıyor.

Yabancılar ağırlık kazanıyor

Türkiye su sektöründe 288 marka rekabet ediyor. Sektördeki ilk sekiz firmanın (Erikli, Nestle, Sırma, Pınar, Hayat, Damla, Saka, Lido) pazar payı yüzde 30 seviyelerinde. Yabancı yatırımcılar su sektöründe de aktifler. Birçok yerli markayı bünyesine katan yabancı şirketler su sektörünün ilk 10 şirketinde yüzde 50’ye yakın pazar payına sahip. Danone-Hayat, Coca Cola-Damla, Nestle-Erikli, Pepsi-Aqua gibi satın almalar bunlardan birkaçı.
Son üç yılda sürekli büyüme
SUDER başkanı İsmail Özdemir’in açıklamalarına göre ambalajlı su sektöründe kapasite kullanım oranı yüzde 40. Bu göz önüne alındığında, sektör, daha fazla tüketimi karşılayabilecek durumda. 2011'de sektördeki toplam ciro yaklaşık 3.45 milyar liraydı. Bu yıl 3.6 milyar liraya ulaşması bekleniyor. Bu ciroya karşın sektörün ihracatı çok düşük. 2010'da 20.1, 2011 yılında 25.5 milyon dolar ihracat oldu. Bu yıl hedef 28 milyon dolar. Avrupa'da birçok ülkeye ihracat var. Doğuda ise Irak ve İsrail önemli pazarlar arasında.

Su tüketiminde Avrupa’yı yakalıyoruz

Kişi başına tüketim miktarı 189 litre olan İtalya, 165 litre olan Almanya, 123 litre olan İspanya ve 120 litre olan Belçika gibi AB ülkeleri ile karşılaştırıldığında, Türkiye’de ambalajlı su tüketimi AB’deki seviyelere yaklaşıyor. 2011'de yıllık kişi başına ortalama su tüketimi (46 lt pet, 87 lt damacana olmak üzere) 133 litre olarak gerçekleşti. Bu yıl kişi başına tüketimin (50 lt pet, 88 lt damacana olmak üzere) 138 litre olması bekleniyor.

Sırma, 250 milyon ciroya gidiyor

Sırmagrup Yönetim Kurulu Başkanı Davut Dişli: Sırmagrup, Sapanca’da 2, Burdur’da 1 olmak üzere 3 su fabrikası ve Bursa’da kurulu maden suyu fabrikası ile toplamda 4 fabrikada, saatte 285 bin şişe/saat üretim kapasitesi ile Türkiye su ve maden suyu sektörünün en büyük üreticisidir. 2011 ciromuz 190 milyon TL’dir. 2012 yılı ciro hedefimiz 250 Milyon TL’dir. Her yıl ortalama yüzde 60 gibi bir büyüme söz konusu. En büyük hedefimiz ihracat. 2012’de ihracatı satışımızın yüzde 10’una çıkarmak istiyoruz. Bu ciddi bir hedef. Bugüne kadar satış tarafındaki yatırımlarımızla ilgilendik. Şimdi marka üzerine yoğunlaştıracağız. 2012’deki en büyük hedeflerimizden birisi pazardaki satış liderliğimizi marka liderliği noktasına taşımak. O fotoğrafı görebiliyoruz.
Hayat, 28 yıldır sektörde
Danone Hayat Su Genel Müdürü Yeşim Güra: 28 yıldır ambalajlı su pazarındaki köklü ve en yenilikçi markayız. 4 doğal su kaynağı ile 4 fabrikada üretim yapıyoruz. 81 ilde 50 bin satış noktasına ulaşıyoruz. 200 distribütör ve 350 binin üzerinde eve hizmet veren 500 damacana bayiisi ile büyük bir aileyiz. Düzenli olarak kapasite artırımı ve teknoloji iyileştirmesine yönelik yatırımlarımızı sürdürüyoruz. Önümüzdeki 10 yıl içinde Hayat Su’yu önceliklendirdiğimiz bölgelerde lider konumunda görüyoruz.

Pürsu diğer bölgelere de yayılacak

Aygaz Satış Genel Müdür Yardımcısı Tufan Mut: Pürsu, Aygaz’ın su markası. Sapanca ve Nazilli’deki kaynaklarımızdan Marmara, Ege, İç Anadolu ve Akdeniz bölgelerinde sadece Aygaz tüpgaz bayileri aracılığıyla tüketicilerle buluşuyor. Su işimize, Marmara, Ege ve Akdeniz bölgesinde başladık. Pürsu’nun kısa süre içinde, su sektöründe ilk sıralara gelmesini öngörüyoruz. Geniş ve dağıtım işini iyi bilen deneyimli bir bayi teşkilatımız var. Sırada diğer bölgelerimiz var. Adım adım diğer bölgelerimize de bu hizmeti götürüyoruz. Ürün kısmında, mevcut kaynaklarımıza, ilave yeni kaynak yatırımları ile dağıtım alanımızı genişletmeyi planlıyoruz.

Yeni pazarlarda büyüyeceğiz

Pınar Su Genel Müdürü Hüseyin Karamehmetoğlu: Pınar Su, 2011 yılında ciro bazında bir önceki yıla göre yüzde 18 büyüme kaydetti. Pınar olarak tüketicilerimizin beklentileri, talepleri doğrultusunda hareket ediyor, düzenli olarak yeni ürün ve yenilenen ambalajlarımızla pazardaki pozisyonumuzu geliştiriyoruz. Bu yıl, çocukların su tüketimini teşvik etmek için Şirinler karakterli su şişesiyle çocuklara özel bir tasarımı piyasaya çıkardık. Önümüzdeki dönemde toplam satışları içinde ihracatın payını artırmayı, mevcut pazarlarda büyümeyi ve yeni pazarlara giriş yapmayı hedefliyoruz. Türkiye’nin ilk ambalajlı su markası olarak; sektördeki öncü ve yenilikçi konumumuzu sürdürmeyi hedefliyoruz.

Uzmanından uyarı: 2030 yılında su sıkıntısı yaşayacağız

Orta Doğu Stratejik Araştırmalar Merkezi (ORSAM), Su Politik araştırmacısı Tuğba Evrim Maden: Devlet Su İşleri'nin (DSİ) Türkiye’nin su potansiyeli hesaplarına göre Türkiye kişi başına yıllık 1.652 m3 su potansiyeline sahip. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tahminlerine göre Türkiye nüfusu 2030 yılında 100 milyona ulaşacak ve su potansiyeli kişi başına yıllık 1120 m3’e düşecek. Maden’e göre Türkiye su sıkıntısı yaşayan ülkeler arasında yer alacak ve kaynakların çok daha etkin kullanmayı amaçlayan politikalar izlemek durumda olacak.

"Kaynak suyu harcı önemli sorun"

Türkiye genelinde faaliyet gösteren Ambalajlı Su Üreticileri’nin ve Ambalajlı Su Sektörüne yönelik faaliyet gösteren tedarikçi kuruluşların bir araya gelerek kurdukları Ambalajlı Su Üreticileri Derneği (SUDER), ambalajlı su üretiminin yaklaşık yüzde 80’ini temsil eden 35 kurumsal üyesiyle sektörün en önemli örgütü. AB üyesi ülkelerdeki sektör derneklerinin üye olduğu Avrupa Şişelenmiş Su üreticileri Federasyonu'nun (European Federation of Bottled Waters) üyesi. SUDER başkanı İbrahim Özdemir, su sektöründeki en önemli problemin "kaynak suları harcı" olduğunu söyledi. Özdemir, "Bu harç işletmelerin cirosunun yüzde 25’ine ulaşabiliyor" dedi. Özdemir, Özel İdarelerle sözleşmelerle ilgili de sıkıntılar olduğunu belirtti.