Yeni sanayi stratejisi aralıkta ilan ediliyor

Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı yeni Sanayileşme Stratejisini son aşamaya getirdi. Sanayide yeni hedef yüksek katma değerli yerli üretim, kaynakların etkin kullanılması, rekabetçilik ve nitelikli işgücü...

YAYINLAMA
GÜNCELLEME

MEHMET KAYA

ANKARA - Yeni Sanayileşme Strateji Belgesi'nde stratejik hedefl er, “sanayide bilgi ve teknolojiye dayalı yüksek katma değerli yerli üretimin geliştirilmesi”, “kaynakların etkin kullanıldığı, daha yeşil ve rekabetçi sanayi yapısına dönüşümün sağlanması” ve “sosyal ve bölgesel gelişmeye katkı sağlayan ve nitelikli işgücüne sahip sanayinin oluşturulması” olarak belirlendi. Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, 2015-2018 yılları arasında uygulanacak Sanayi Strateji Belgesi ve Eylem Planı taslağında son aşamaya geldi.

Taslak görüşe açıldı ve genel olarak büyük oranda benimsendiği öğrenildi. Belgenin aralık ayı içinde, bir önceki belgenin sonuçlarıyla birlikte ilan edilmesi bekleniyor. Buna bağlı olarak sektörel stratejilerde de gözden geçirme yapılacak. Yeni stratejik planın eylem planında ise 62 eylem yer aldı 

Birinci eksene yönelik temel vurgular 

Yeni strateji belgesinde, vizyon ve amaçta değişiklik yapılmadı. Vizyonda, orta ve yüksek teknolojili ürünlerde Avrasya’nın üretim ve tasarım üssü olmak vizyonu, Afro-Avrasya olarak değiştirildi. Amaçta ise bir değişiklik yapılmayarak; “Türk sanayisinin rekabet edebilirliğinin ve verimliliğinin yükseltilerek, dünya ihracatından daha fazla pay alan, ağırlıklı olarak yüksek katma değerli ve ileri teknolojili ürünlerin üretildiği, nitelikli işgücüne sahip ve aynı zamanda çevreye ve topluma duyarlı bir sanayi yapısına dönüşümünü hızlandırmak” başlığı korundu. 

Teknolojik performans öncelikli olacak 

Stratejik hedefl eri oluşturan 3 eksende ise değişiklik gerçekleştirildi. Yeni stratejinin bir önceki dönemin devamı niteliğinde olduğu ve buna bağlı olarak eksenlerdeki, yüksek teknolojili ürünlere geçiş önceliğinin korunması dikkat çekti. 2011-2014 stratejik planındaki becerilerini geliştirebilen güçlü şirketlerin ağırlığının artması, orta ve yüksek teknolojili ürünlerin ihracattaki payının artması, düşük teknolojili sektörlerde katma değerin artırılması hedefl eri yenileriyle değiştirilmiş oldu. 

Sanayinin GSYH'daki payının artırılması gereğine vurgu 

Strateji belgesinde üç hedeften ilki olan “sanayide bilgi ve teknolojiye dayalı yüksek katma değerli yerli üretimin geliştirilmesi” başlığına yönelik olarak bilgiler de yer aldı. Belgenin giriş bölümünde, Türkiye’de sanayinin GSYH içindeki payının çok anlamlı bir şekilde değişmemesine vurgu yapıldı. Planda, sanayinin GSYH içindeki payının yüzde 32.9 seviyesinde olduğu belirtilerek, “Hizmetler sektörünün payı diğer sektörlere göre yıllar itibariyle daha fazla artış göstermiştir. Sanayi sektörünün payının kademeli olarak artırılması ise uzun dönemli ve yüksek oranlı sürdürülebilir bir büyümenin sağlanması açısından son derece önemlidir” yorumu yapıldı. 

Büyüklerle küçükler arasındaki verimlilik farkına dikkat çekildi 

Strateji belgesi taslağında, bir önceki dönemin ana eksenleri arasında da bulunan yüksek teknolojili ürünlere yönelik bilgi de dikkat çekti. Türkiye’de, büyümedeki teknolojinin payının hesaplandığı “Toplam faktör verimliliği”nin kriz yılları dönemini kapsayan 2007- 2012 yılları arası ortalama artış hızının yüzde -0.5 olduğu belirtilen belgede, “Söz konusu dönemde, imalat sanayinde büyük ölçekli firmalardan kaynaklanan bir verimlilik artışı yaşanmıştır. Büyük ve küçük ölçekli firmalar arasındaki yüksek verimlilik farkı ise devam etmiştir” denildi. 

Sanayinin teknolojik durumuna ilişkin olarak ise belgede, 2003-2012 yılları arasında düşük teknoloji grubuna giren malların imalat sanayiindeki payının yüzde 47’den yüzde 39.1’e düştüğü, ortanın altı ve ortanın üstü teknoloji grubuna giren mallarda payın yüzde 47.4’ten yüzde 57.3 oranına yükseldiği belirtildi. 

Yatay politika alanlarına “yeşil sanayi” girdi 

Yüksek teknolojili ürünlerin payının ise yüzde 5.7’den yüzde 3.5’e gerilediği, bunun nedeni olarak ise orta ve düşük teknolojili ürünlerdeki üretim artışının, yüksek teknolojili ürünlerden daha hızlı artması olarak gösterildi. Belgede, düşük teknolojili ürünlerden orta teknolojiye geçişte başarı sağlandığı, yüksek teknolojiye geçiş için de benzeri bir yaklaşım gerektiği belirtildi. Ana eksenlere bağlı olarak reform alanlarının sıralandığı 8 politika alanında (yatay politika alanları) ise bir önceki belgede bulunanlar büyük ölçüde korundu. Yeni belgede, “çevre” alanı yerine “yeşil sanayi” alanı yer alırken, “firmaların teknolojik gelişimi” alanı yerine ise “sanayide teknolojik dönüşüm” başlığı geldi. Diğer alanlar olan “yatırım ve iş ortamının iyileştirilmesi”, “uluslar arası ticaret ve yatırımlar”, “beceriler ve insan kaynağı”, “KOBİ’lerin finansmana erişimi”, “altyapı sektörleri” ve “bölgesel gelişme” başlıkları korundu.

POLİTİKA VE EYLEMLER

Yatırım ve iş ortamının iyileştirilmesi

Para, maliye ve teşvik politikalarının uygulanmasında kaynakların üretken alanlara yönlendirilmesi konusu öncelikli olarak ele alınacak. Gelir politikaları ekonomik ve sosyal politikalarla uyumlu, reel ekonomiyi destekleyecek, istihdam ve yatırımları teşvik edecek, sermaye birikimi ve tasarrufları güçlendirecek ve iş yapma ortamını iyileştirecek şekilde geliştirilmesi konusunda çalışılacak. Yatırımın her safh asında ulusal ve uluslararası yatırımcıların karşılaştığı sorunları belirleyerek bunlara çözüm üretilecek. Yatırım ortamıyla ilgili konular kamu-özel sektör işbirliği çerçevesinde ele alınacak. 

Uluslararası ticaret ve yatırımlar

AB ülkelerinin Türkiye’ye karşı anti-damping, anti-sübvansiyon ve korunma önlemlerine karşı mücadele sürecek. Gümrük Birliği daha etkin hale getirilerek AB ülkelerindeki pazar payının artırılmasına önem verilecek. Hizmet sektörü ihracatına daha fazla önem verilecek. Türkiye’den yurtdışına yapılacak yatırımlar yerel dağıtım zincirlerine etki etmek, coğrafi fırsatları değerlendirme niteliklerini taşıyacak. Yurtdışı yatırımlar için “Yurtdışı Yatırım Strateji Belgesi” hazırlanacak. “Yatırımların Karşılıklı Teşviki ve Korunması Anlaşması” ile “Çifte Vergilendirilmenin Önlenmesine İlişkin Anlaşma”ların yapıldığı ülkelerin sayısının hızlı bir şekilde artırılacak. 

KOBİ destek programları

KOBİ’lerin uluslararası pazarlama destekleri devam edecek. 

Beceriler ve insan kaynakları

Mesleki eğitime yönelik mevcut uygulamalar devam edecek. Sektörel öncelikler belirlenecek. 

KOBİ’lerin finansmana erişimi

Faizsiz finansman araçları yaygınlaştırılacak, çeşitlendirilecek, tanıtılacak. Girişim sermayesi, bireysel katılım sermayesi, kredi garanti fonu, mikro kredi uygulamaları ve sermaye piyasası imkânları geliştirilerek, KOBİ ve girişimcilerin finansmana erişimi kolaylaştırılacak. Az gelişmiş bölgelerde KOBİ’lerin kurulmasını ve geliştirilmesini sağlayıcı kefalet politikaları geliştirilecek. Bireysel Katılım Sermayesi (BKS) sisteminin güçlenmesine yönelik çalışma yapılacak. 

Teknolojik dönüşüm

Ar-Ge faaliyetlerinde çıktıların ticarileşmesine odaklanılacak. Ar-Ge teşviklerinde önceliklerle uyumlu ve sonuçları izlenilebilir projelere ağırlık verilecek. 

Altyapı sektörleri

Kamu sahipliğinde kalacak elektrik iletimi ve HES’lere yatırımlar sürdürülecek. 2023 hedefleri kapsamında da yer alan yeni lojistik merkezlerinin kurulması çalışmaları hızlandırılacak. 

Yeşil sanayi

Sanayi işletmelerinin üretimde minimum kaynak tüketimi ve minimum atık üretimi prensibine dayalı eko-verimlilik/temiz üretim özendirilecek.