Kadınlar patronluğa soyundu dünya ‘she-conomy’ ile büyüdü

Emre ERGÜL

Hiç uzatmadan söyleyelim: 2023 yılı, “She-conomy,” yani kadın ekonomisinin yılı oldu. Kadınlar geçtiğimiz yıl ekonomik büyümenin ana itici gücü olarak öne çıktı… Bu öylesine söylenen bir cümle değil; işletmeler hakkında kitle kaynaklı incelemeler yayınlayan San Fransisco merkezli Amerikan şirketi Yelp’in yayınladığı “She-conomy Trendleri” raporunun özeti… İşte rapordan çarpıcı kadın verileri: l Barbie filmi gişe rekorları kırdı.

-2024 Grammy Big Four Ödülleri'ni kadın sanatçılar domine etti.

-Raflarda yer alan en çok satan 10 kitabın 7'sinin yazarı kadınlar oldu.

-Kadınlara ait kitapçılar için yapılan aramalar yüzde 74 arttı.

-Kadın sporcular sahada tarihi ilerlemeler kaydederken, Amerikan Ulusal Kadınlar Futbol Ligi seyirci rekorunu kırdı.

-Sahnede ve ekranda Beyoncé'nin Rönesans turu yerel ekonomileri canlandırdı.

-Şarkıcı Taylor Swift tüm zamanların en yüksek hasılat yapan turunu gerçekleştirdi.

-ABD’de yeni açılan kadınlara ait işletmelerin sayısı 2022'ye kıyasla yüzde 17 arttı.

- Kadınlar tarafından oluşturulan ve popüler hale getirilen trendler, çeşitli sektörlerdeki tüketici davranışlarını etkiledi. Kadınların 2023’te ABD’de açtığı işletmelerin hepsi kendi kategorilerinde ulusal ortalamaların üzerinde oldu.

-Kadın girişiminde en fazla büyüme, yüzde 44’le otel ve seyahat sektöründe görüldü. İşte bu yüzden de Yelp’in Trend Uzmanı Tara Lewis, 2023’ü “Kız Yılı” ilan etti: “Yelp verileri, kadınların geçen yılki başlıca tüketici davranışı trendlerinin merkezinde yer aldığını gösteriyor.

Kadınların liderliğindeki bir stadyum turuna katılmış, yeni bir sağlıklı yaşam rutini benimsemiş, yeni birçok satan kitap almış veya gardırobunuzu güncellemiş olsanız da, kadın ekonomisi kültürel trendlere hakim oldu ve sonuçta ekonomik büyümeyi destekledi.

Kadınlar kendi ticari girişimlerine yatırım yaptıkça ve yeni trendler belirledikçe, katkılarımızın hem tüketici hem de işletme sahibi olarak ekonomik faaliyeti ilerletmeye devam edeceğini öngörüyoruz.”

Yelp raporu şu cümlelerle sona eriyor: “Ülke genelinde kadınlar çeşitli endüstrilerde yeni işler kurdukça ve geleneksel olarak erkek egemen alanlarda parıldadıkça, ülkenin ekonomik büyümesinin büyük bir kısmının kadınların katkılarından kaynaklandığına şüphe yok. 2024 yılında da kadınlardan kaynaklanan ekonomik ivmeyi ve başlattıkları trendleri takip etmeye devam edeceğiz.”

Kadın patronların gözdesi Miami

Kadın girişimcilerin 2023’te iş kurduğu ABD şehirlerine bakıldığında, iki ayrı kategoride Miami öne çıktı. Miami, kadınlara ait işletmelerin oranı ve kadın işletme sayısının büyüme oranı kategorisinde yüzde 31’le birinci oldu. Teksas’ın Austin kenti ile Washington DC ve Denver da öne çıkan diğer üç şehir oldu.

5 yılda yüzde l Kuvvet antremanı (Yüzde 14) 29’dan yüzde 49’a

Bordro ve İK şirketi Gusto'nun verilerine göre 2023'te ABD’deki yeni işletme sahiplerinin yüzde 49'u kadın oldu. 2019'da bu tablo oldukça farklı görünüyordu: Gusto'ya göre yeni işletme sahiplerinin yüzde 29'u kadındı. Yine Gusto verilerine göre, 2023’te kadınların yüzde 70'i esneklik arzusuyla iş kurdu. Erkeklerde bu oran yüzde 66.

Kadın eli en çok otelcilik ve seyahat sektörüne değdi

2023 yılında 2022'ye oranla ABD'deki 7 sektörde yeni iş kurulumunda artışlar yaşandı. Kadın girişimciler, otelcilik ve seyahat ile hizmet sektöründe farklarını ortaya koydu

Kadınların şirketlerinin toplam geliri % 12.1 arttı

Bu yılın başlarında yayınlanan Wells Fargo Kadınların Sahip Olduğu İşletmelerin Etkisi Raporu'na göre, salgının başlangıcında kadınlar kapattıklarından daha fazla işletme kurarken, erkeklere ait firmaların sayısı azaldı. Ventureneer, CoreWoman ve Kamu Politikasını Etkileyen Kadınlar ile ortaklaşa yürütülen araştırmaya göre bu yalnızca başlangıçtı.

Census verilerinden yararlanılan araştırmaya göre, 2019'dan 2023'e kadar kadınların sahip olduğu işletmelerin sayısı, erkeklerin sahip olduğu şirketlerin neredeyse iki katı kadar arttı ve 2022 ile 2023 arasında 4.5 kata çıktı. Wells Fargo raporuna göre, 2019'dan 2023'e kadar kadınlara ait tüm firmalarda ortalama gelir artışı yüzde 12.1 oldu. Siyahi ve Latin kökenli kadınlara ait şirketlerde bu oran sırasıyla yüzde 32.7 ve yüzde 17.1 ile daha da yüksekti.

Pandemideki “she-sesyon”dan “she-conomy”e

CNN Televizyonu da kadınların resesyondan patronluğa yükselişini şöyle dile getirdi: “COVID-19 salgını döneminde kadın istihdamı orantısız bir şekilde olumsuz etkilendi. Bir "işten ayrılma" süreçleri oldu… Adeta bir resesyon (she-sesyon). Ancak kadınlar fırsatları buldu ve değerlendirdi.”

Kahve matarası en çok aranan ‘she-conomy’ ürünü

Yelp analistleri, bazı ürünlerin 2023’te arama motorlarında daha fazla arandığına ve bunların hepsinin arkasında da kadın tüketicilerin olduğuna dikkat çekti. İşte o ürünler ve artışları:

-Kahve matarası (Bir yıl öncesine göre yüzde 215 artış)

- Magnezyum (Yüzde 74 artış)

-Pickleball (Yüzde 28)

-Pilates veya Lori Harvey vücuduna sahip olmak (Yüzde 25) 5 yılda yüzde

-Kuvvet antremanı (Yüzde 14)

Kadınlar, en çok “kadınların sahip olduğu pilates salonlarını” aradı

Yelp raporuna göre, kadın tüketiciler kadın girişimcilere özel destek verdi. Öyle ki, arama motorlarındaki “kadınların sahip olduğu pilates salonları” cümlesinin aranması 1 yılda yüzde 353 arttı. “Kafa spa tedavileri” yüzde 550, “Kore cilt bakımı” yüzde 447 ve “Rus manikürü” yüzde 261 artış gösteren diğer arama cümleleri oldu.

Eva Longoria’ya Bezos’tan 50 milyon dolarlık “Cesaret ve Medeniyet” ödülü

Dünyanın en zengin ikinci insanı Jeff Bezos ve nişanlısı Lauren Sanchez’in yardım kuruluşlarını desteklemek için 2021 yılından bu yana dağıttığı “Courage and Civility” (Cesaret ve Medeniyet) ödülünün bu yılki sahipleri belli oldu. 100 milyon dolarlık ödül ikiye bölündü. 50 milyon dolarlık ilk ödülün sahibi 49 yaşındaki aktris Eva Longoria oldu.

Unutulmaz “Umutsuz Ev Kadınları” dizisindeki Gabrielle Solis rolüyle tüm dünyada ismini duyuran Longoria, 2012 yılında kurduğu ve Latin kökenlilerin Amerikan toplumuna entegrasyonu için çalışan Eva Longoria Vakfı’nın başkanlığını yürütüyor. Longoria yaptığı açıklamada, "Topluluğum için fırsat altyapısına yatırım yapmak amacıyla bu çalışmayı inşa etme ve genişletme fırsatına sahip olduğum için onur ve heyecan duyuyorum" dedi. 50 milyon dolarlık ikinci ödül de emekli Donanma Amirali Bill McRaven’in oldu.

El Kaide lideri Usame bin Ladin’in öldürüldüğü operasyounu yürüten isimlerden biri olan McRaven, ABD’de şehit ailelerine destek veren bir vakfın kurucusu… “Courage and Civility” ödülü 2021’de ABD’li avukat Van Jones ile İspanyol asıllı şef Jose Andres’e; 2022’de de ABD’li şarkıcı Dolly Parton’a verilmişti.