“Üretim son 35 yılda 1.3 milyon tona geriledi”
Son 35 yılda dünyada bakliyat ekili alanların yüzde 38 artarken, bakliyat üretiminin ise yüzde 70 yükseldiğini söyleyen Mersin Ticaret Borsası Yönetim Kurulu Başkanı ve Ulusal Baklagil Konseyi Başkanı Ö. Abdullah Özdemir, aynı süreçte Türkiye’de bakliyat ekili alanların yüzde 55 azalarak 9 milyon hektara, üretimin ise yarı yarıya düşerek 1.3 milyon tona gerilediğini kaydetti.
Derya ÖZGÜR
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre Türkiye’nin 2023 yılında 1 milyon 308 bin ton bakliyat üretimi gerçekleştirdiğini belirten Ö. Abdullah Özdemir, bunun yüzde 44’ünü nohut, yüzde 32’sini kırmızı mercimek, yüzde 18’ini kuru fasulye kalan yüzde 6’lık bölümünü ise yeşil mercimek ve bakla gibi diğer baklagillerin oluşturduğunu söyledi. Özdemir, “Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü istatistiklerine göre ülkemiz dünya nohut üretiminde 3’üncü, kırmızı mercimekte ise 4’üncüdür. Ayrıca kırmızı mercimek ihracatında 3’üncü ve nohutta 5’inci sıradayız” dedi.
“Kuru fasulye dışında yeterlilik bulunmuyor”
Dünya genelinde kişi başına düşen bakliyat tüketiminin yıllık ortalama 7,4 kilogram iken Türkiye’de ise 12,9 kilogram düzeyinde olduğunu, ürün bazında bakıldığında, nohudun 4,8 kilogram, kırmızı mercimeğin 4,1 kilogram, kuru fasulyenin 3,1 ve yeşil mercimeğin 0,7 kilogram seviyesinde olduğunu kaydeden Özdemir, yeterlilik açısından incelendiğinde bakliyatta yüzde 83’lük oran ile Türkiye'nin kendi kendine yetemediğini ifade etti.
Ürün bazında bakıldığında Türkiye’nin şu an sadece kuru fasulyede yüzde 107 ile kendi kendine yeterli durumda olduğunu söyleyen Özdemir, “Bu oran nohut için yüzde 96, kırmızı mercimekte yüzde 57 ve yeşil mercimekte yüzde 51” dedi.
TÜİK Özel Ticaret Sistemi istatistiklerine göre 2023 yılında Türkiye’nin 774 bin ton düzeyinde ihracat gerçekleştirdiğini ve bu ihracattan elde ettiği gelirin 647 milyon dolar olduğunu sözlerine ekleyen Özdemir, Türkiye’nin bakliyat ihracatının yüzde 57’sini kırmızı mercimek, yüzde 31’ini kuru bezelye ve yüzde 11’ini nohutun oluşturduğunu dile getirdi. Irak, Sudan, Cezayir, Mısır ve Almanya’nın bu dönemde en önemli ihraç pazarlarımız olduğunu belirten Özdemir, diğer yandan 2023 yılında ülkemizin 1 milyon ton düzeyinde de ithalat yaptığını, bu ithalat karşılığında 669 milyon dolar ödediğini aktardı.
Ülkemizin bakliyat ithalatının yüzde 59’unu kırmızı mercimek, yüzde 28’ini kuru bezelye, yüzde 8’ini nohut ve yüzde 5’ini diğer ürünlerin oluşturduğu bilgisini veren Özdemir, “Başta Kanada ve Rusya olmak üzere Avustralya, Kazakistan ve Ukrayna en önemli tedarikçilerimiz konumundalar" dedi.