2013 yılı gelirleriniz ile ilgili gelir vergisi beyannameniz hazır mı?
BİLGÜTAY YAŞAR
Yazı dizimizin ikinci konusu kira gelirleri. Gelir Vergisi Kanunu’nun 70’inci maddesinde sayılan mal ve hakların kiralanmasından elde edilen gelirler gayrimenkul sermaye iradı (GMSİ) olarak gelir vergisine tabi bulunmaktadır. Bu kaynaklardan elde edilen kira gelirlerinin prensip olarak beyan edilip vergisinin ödenmesi gerekmektedir. Ancak bazı durumlarda, bu gelirlerin daha önce vergi tevkifatına (Stopaj) tabi tutulmuş olması ya da tutar olarak belirlenen sınırların altında olması nedeniyle beyanname verilmesine gerek yoktur.
İstisna uygulamasındaki değişiklik
Kira gelirlerinin beyanı ile ilgili 2013 yılındaki en önemli değişiklik istisna uygulamasıyla ilgili. Eskiden konut kira gelirlerinde sadece ticari, zirai ve serbest meslek kazancını beyan edenler bu istisnadan yararlanamazlarken, yapılan değişiklikle 2013’ten itibaren (Bu yıl dahil) istisnadan yararlanamayacakların kapsamı genişletilmiştir. Buna göre beyan edilsin ya da edilmesin çeşitli kaynaklardan elde edilen gelir (Ücret, menkul sermaye iradı, gayrimenkul sermaye iradı, diğer kazanç ve iratlar) toplamının 2013 yılı için 94 bin TL’yi geçmesi durumunda istisna uygulaması yapılmayacaktır. Bu değişiklik dışında geçen seneye göre uygulamada bir değişiklik bulunmamaktadır. Kısaca özetlersek;
1- Sadece konut kira gelirinin bulunması
2013 yılı içinde elde edilen yıllık konut kira geliriniz istisna tutarı olan 3.200 TL’den fazla ise bu gelirleriniz için yıllık beyanname vermeniz gerekmektedir. Ancak yukarıda da belirttiğimiz gibi 2013’te istisnadan yararlanamayacak olanların kapsamı genişletildiğinden konut kira gelirlerini beyan edeceklerin bu hususa dikkat etmeleri gerekmektedir.
2- Sadece işyeri kira gelirinin bulunması
İşyerlerinden elde edilen kira gelirleri tahsilât aşamasında stopaja tabi tutulmaktadır. Bu nedenle işyerlerinden elde edilen kira gelirlerinin beyanı farklılık göstermektedir. Kanuna göre işyeri kira geliri olarak tahsil edilen ve stopaja tabi tutulmuş kira gelirlerinin brüt tutarının 2013 yılı için 26 bin TL’yi geçmesi durumunda beyan edilmesi gerekmekte aksi halde beyanname vermeye gerek bulunmamaktadır. İş yeri kiraları için, yukarıda belirtilen 3 bin 200 TL istisna uygulaması bulunmamaktadır. Kira gelirinin beyan edilmesi durumunda, hesaplanan vergiden daha önce stopaj suretiyle kesilen verginin indirilmesi gerekmektedir.
3- İşyeri ve konut kira gelirinin birlikte bulunması
Konut kira gelirinin istisna tutarının üzerinde kalan kısmıyla stopaja tabi tutulmuş kira geliri toplamının 26 bin TL’yi geçmesi durumunda her iki kira gelirinin toplanarak beyan edilmesi gerekecek, aksi halde, yani toplam gelirin 26 bin TL’yi aşmaması durumunda, istisna tutarını aşan konut kira gelirinin tamamı beyan edilecek, işyeri kira gelirinin beyan edilmesine gerek kalmayacaktır. İşyeri kira gelirinin beyan edilmesi menkul sermaye iradı ve diğer gelirlerin (Ticari, serbest meslek kazancı gibi) beyan durumundan da etkilenmektedir. Eğer bu tür gelirleriniz de varsa bir uzmana danışmakta yarar vardır.
4- Tahsil edemediğiniz ya da gelecek yıllar için tahsil ettiğiniz kira gelirlerini bu yıl beyan etmek zorunda değilsiniz
Eğer kiracınız bazı aylarda kiranızı ödeyememişse tahsil etmediğiniz bu gelirleri beyan etmeniz gerekmiyor. Hangi yıl tahsilatı yaparsanız o yılın geliri olarak dikkate almanız mümkün. Ayrıca gelecek yıllar için ya da gelecek yıllara sarkan aylar için kirayı peşin tahsil ettiyseniz, bunları da ilgili oldukları yıllarda beyan etmeniz yeterli.
5- Beyan şeklinde yeni uygulama
Kira gelirleri için beyannamenin elektronik ortamda (Mükellefin vergi dairesinden alacakları şifreyi kullanmak suretiyle veya meslek mensupları aracılığıyla) ya da basılı kâğıt ortamında hazırlanarak 25 Mart’a (Bu tarih son gün) kadar verilmesi gerekmektedir.
Geleneksel bu uygulamaya ilave olarak Maliye Bakanlığınca geçen yıl uygulamaya konulan ”Önceden Hazırlanmış Kira Beyannamesi Sitemi” ile de bayanın verilmesi mümkün bulunmaktadır. Bu sisteme göre Gelir İdaresi kendisinin topladığı bilgilere göre kişilerin kira gelirlerini tespit edecek ve buna göre hazırladığı beyannameyi internet ortamında kişilere bildirecek. Mükellefler bu şekilde hazırlanan beyannameyi internet ortamında onayladığı takdirde bu yıllık gelir vergisi beyanı olarak kabul edilecek. Bu işlem www.gib.gov.tr internet sahifesi üzerinden yapılacaktır.
Sistemin uygulamasıyla ve genel olarak kira gelirlerinin beyanıyla ilgili vergi idaresinin www.gib.gov.tr adresinde güzel ve ayrıntılı rehberinin de olduğunu hatırlatırım.