23 Nisan “Var olma günümüzdür”

Tevfik GÜNGÖR
Tevfik GÜNGÖR OLAYLARIN İÇİNDEN gungoruras@superonline.com

23 Nisan tarihinde “Milli Hâkimiyet”i kutluyoruz. Milli hâkimiyet, Türklerin yaşadıkları topraklara hâkim olmaları, egemenliklerini korumaları, hür olmaları demektir.

23 Nisan, Türklere bu topraklar üzerinde bağımsız, hür yaşamalarının kapısını açan gündür.
Unutuluyor:

- İstanbul 13 Kasım 1918’den 13 Ekim 1923’e kadar İngilizlerin işgali altındaydı.
- İzmir, Aydın, Manisa, Ayvalık 15 Mayıs 1919’dan 9 Eylül 1922‘ye kadar Yunanlıların işgalindeydi.

- Antalya 28 Mart 1919’dan 5 Temmuz 1921 tarihine kadar İtalyanların işgalinde kaldı.
- Antep, Urfa, Maraş, Kilis 1 Nisan 1919’dan 25 Aralık 1921 tarihine kadar Fransız işgalindeydi.
- 1919 yılından 1923 yılına kadar Anadolu’da değişik Batılı ülkelerin teşvik ve desteğiyle 30 büyük isyan ve ayaklanma hareketi oldu. Bu isyan ve ayaklanmaların bazıları belli bölgelerde hâkimiyet tesisi amacını güdüyordu.

İşgal kuvvetlerinin baskısı ile Meclis-i Mebusan 18 Mart 1920’de İstanbul’da kapanış toplantısını yaptı. Mustafa Kemal 3 gün sonra yayınladığı bildirilerle, olağanüstü yetkiler taşıyacak bir meclisin Ankara’da toplanacağını ilan etti.

Yapılan seçimlerle üyeleri belirlenen meclis 115 milletvekilinin katılmasıyla 23 Nisan 1920 tarihinde Ankara’da toplandı.

1923’te imzalanan Lozan Barış Antlaşması ile yeni Türk devleti, askeri, siyasi ve ekonomik özgürlüğe kavuştu.

Devrimler başladı. Aşar Vergisi kaldırıldı (1925), çiftçi özendirildi, örnek çiftlikler kuruldu (1925), Sanayi Teşvik Kanunu çıkarıldı (1927), Kalkınma Planı hazırlandı (1933). Hukuk ile ilgili devrimlerle Anayasa yapıldı (1924), Mecelle kaldırıldı (1924-1937), Medeni Kanun çıkarıldı, laik hukuk düzenine geçildi (1924-1937), Ceza Kanunu yürürlüğe konuldu. Eğitimle ilgili devrimlerle, öğretim birleştirildi (1924), Harf Devrimi yapıldı (1928), Üniversite Kanunu çıkarıldı (1933). Toplumu ilgilendiren devrimlerle, kadınlara erkeklerle eşit haklar tanındı (1926-1934), Şapka ve Kıyafet Kanunu çıkarıldı (1925), tekke, zaviye ve türbeler kapatıldı (1925). Soyadı Kanunu çıkarıldı (1934), lakap ve unvanlar kaldırıldı (1934), uluslararası saat, takvim, uzunluk ölçüleri kabul edildi (1924-1931). Siyasi devrimler olarak, önce saltanat kaldırıldı (1922), Cumhuriyet ilan olundu (1923), en sonunda da halifelik kaldırıldı (1924).

Devlet önderliğinde sanayileşme başladı. Yabancı imtiyazındaki limanlar, demiryolu, su, elektrik, tütün işletmeleri millileştirildi. Duyun-u Umumiye kaldırıldı. Kapitülasyonlar kaldırılarak gümrük sistemi kuruldu. Maliyeye denk bütçe, düzgün ödeme sistemi getirildi.

Her 23 Nisan günü, işgalden nasıl kurtulduğumuzu, siyasi ve ekonomik bağımsızlığa nasıl sahip olabildiğimizi tekrar tekrar yazarak sayın okuyucularıma hatırlatmaya çalışıyorum. Çünkü 23 Nisan’ın ne olduğu giderek unutuluyor.

Yazara Ait Diğer Yazılar Tüm Yazılar
40 yılda ne değişti? 03 Ağustos 2018
Vizyon sahibi olmak 30 Temmuz 2018