Dalgalar ve Atatürk
Atatürk’ten bizlere kalan anlamlı, güzel söz sayısı çok fazladır. Bunlar içinde benim en çok sevdiklerimden biri 19 Mayıs Gençlik ve Spor Bayramı'nı gençlere hediye ederken söylediği “Küçük hanımlar, küçük beyler! Sizler hepiniz geleceğin bir gülü, yıldızı ve ikbal ışığısınız. Memleketi asıl ışığa boğacak olan sizsiniz. Kendinizin ne kadar önemli, değerli olduğunuzu düşünerek ona göre çalışınız. Sizlerden çok şey bekliyoruz” sözüdür. Tarihi anlamını bir kenara bırakın, birçok kişisel gelişim kitabının bile konusunu oluşturabilecek, hatta bazı kitapların bütününde anlatılanlardan daha değerli bilgiler içeren bir ifade bu.
Günümüzde tarih dersleri nasıl anlatılıyor bilmiyorum ama bize biraz masal anlatır gibi öğretirlerdi. Belki de bundandır, 19 Mayıs söz konusu olduğu zaman gözümün önünde ilk beliren Bandırma Vapuru, azgın dalgalar ve bu zor şartlar altında inanılmaz bir özgüven ve irade ile dimdik duran Atatürk’tür. Sizi bilmem ama bana Atatürk’ün çevresel koşullarında var olmayı bir kenara bırakın, o koşulları hayal etmek bile zor geliyor. Dahası o koşullar altında sıradan birisinin amacı ancak hayatta kalmak olabilecekken, O’nun çok daha fazlasını amaçlamış ve hayal etmiş olması muhteşem bir şey. Kuşkusuz Atatürk’ü sıradan bir askerden, bir devlet adamından ayıran, onu bir kurtarıcı, bir lider yapan da işte bu özgüveni ve öngörüsüdür. Bunun yanında Atatürk’ü bu kadar başarılı ve unutulmaz yapan bir özelliği ise kendisi dışındakilerin nasıl davranabileceklerini doğru kestirmek ve bu kestirimlere bağlı olarak kendi kontrolü altındaki araçları doğru kullanmaktır.
19 Mayıs 1919’dan bugüne 99 yıl geçti ve gün itibariyle 100. yıla girmiş olduk. Bu dönem içerisinde Karadeniz’in çılgın dalgaları bir daha ülkemizin kaderini belirleme şansına sahip olmadı ama ülkemizden de dalgalanmalar hiç eksik olmadı. Örneğin son dönemde para piyasaları başta olmak üzere mali piyasalardaki dalgalar, her ne kadar Bandırmayı avucunun içine alan dalgalar kadar olmasalar bile, hepimizi temelli etkiliyor.
Kaptanın iyisi dalgalı denizde belli olur ama bazen dalgalar en iyi kaptanların bile yetersiz kalmasına neden olabilir. Bu nedenle iyi kaptanlık sadece dalgalı denizlerde iyi olabilmek değil, aynı zamanda dalgaların ne zaman ve nasıl geleceğini de saptamak ve kendini ona göre hazırlamaktır. Dalgalı denizde başarılı olabilmek sizin kontrolünüz altındaki değişkenler hakkında alacağınız kararların doğruluğunu kapsamaktadır. Önceden, geleceğe ilişkin doğru kestirimler yapabilmek ise çevresel koşulların yani sizin kontrolünüz altında olmayan koşulların iyi analiz edilebilmesini gerektirir. Bu iki yetkinliğin sadece birine odaklanmak günü kurtarmanın ötesine geçemeyecektir. Her yöneticinin ve liderin başarılı olabilmesi, yönettiği örgütün, şirketin hayatına devam edebilmesi için gelişmeleri iyi takip etmesi ve bu gelişmelere uygun şekilde doğru kararlar alabilmesi lazımdır.