Dünya vergide neleri konuşuyor? (2)
Ramazan Biçer
Değerli okurlarımız, önceki yazımızda son dönemde OECD çevrelerinde yoğun olarak tartışılan “Matrahın Aşındırılması ve Karın Aktarılması”na (Base Erosion and Profit Shifting) ilişkin projeden bahsetmiştik. Bugün ise OECD’nin yeni projesi kapsamındaki önemli konulardan birisi olan finansman işlemleri ve bu konuda beklenen değişiklikler üzerinde duracağız.
Şirketlerin borçlanma işlemleri
Hepimizin bildiği üzere, uluslararası yatırımlar kapsamında Türkiye’de faaliyet gösteren şirketler yurtdışındaki ana şirketleri ya da grup şirketleriyle çok sayıda finansman işlemi gerçekleştirmektedir. O yüzden, finansman işlemleri kapsamında grup şirketleri arasında yapılan borçlanmalar birçok şirket için önem arz ediyor. Bu kapsamda en dikkati çeken konuysa, şirketlerin çeşitli taraflardan yapmış oldukları borçlanma işlemleri. Böyle bir değişikliğin talep edilmesinin arkasında yatan gerekçe OECD ülkelerinin şirketlerin faiz giderleri ve faiz giderlerine benzer ödemelerden kaynaklanan aşırı denilebilecek indirimlerine bir sınırlama getirme amacı gütmeleridir.
Hali hazırda örtülü sermaye ile ilgili olarak Kurumlar Vergisi Kanunu’nda bir düzenleme mevcut ve buna göre grup şirketlerinden yapılan borçlanmalarda özsermayenin üç katının geçilmesi durumunda örtülü sermaye kuralları işletiliyor. Bazılarımız getirilmesi planlanan yenilik nedir diye soruyor olabilir. Yeni olan, ilişkili kişiler yanında üçüncü taraflardan -örneğin bankalar gibi finans kuruluşlarından- yapılan borçlanmalara da bir sınırlama getirilmesi.
Bu aşamada OECD ülkeleri, borçlanmadan kaynaklanan giderlerin belirli bir tutarı aşmaması veya indirim tutarına genel bir sınır koyma gibi seçenekler üzerinde duruyor. Şirketlerin tüm borçlanma işlemleri ile ilgili olarak Almanya gibi bazı ülkelerde yürürlükte olan bazı düzenlemeler mevcut. Nasıl bir sonuçla karşılaşacağımızı ise şimdiden kestirmek güç. Ancak, muhtemel olan bir husus var ki şirketler önümüzdeki dönemde üçüncü taraflardan istedikleri kadar borçlanmaya gitme imkanından mahrum kalabilirler.
Faiz ödemelerinde emsallere uygunluktan sapılacak mı?
OECD ülkelerinden bazıları ilişkili kişilere yapılan faiz ödemeleri konusunda “Emsallere Uygunluk İlkesi’nden (the Arm’s Length Principle)” sapılması yönünde bir eğilimi gösteriyor.Bu konuda şu anda bir belirsizlik söz konusu ancak önümüzdeki dönemde ne şekilde bir uygulamaya gidileceğini hep beraber göreceğiz. OECD çevrelerinden edindiğimiz bilgiye göre, OECD faiz ödemeleri konusunda bir kaç seçeneği taraf ülkelere önerecek. Böylece, OECD ülkeleri de uygun gördükleri seçeneği kendi vergi mevzuatlarına adapte edebilecekler.Ancak, OECD’nin bu konudaki çalışmasını iki yıldan fazla bir sürede tamamlayacağı yönünde duyumlar alıyoruz.
Bazı finansal işlemler için yeni transfer fiyatlandırması kuralları geliyor
OECD, aynı proje kapsamında finansman ve ödeme garantisi, türev ürünleri (bankaların diğer birimleri ile gerçekleştirdikleri işlemlerde kullanılan türev ürünleri dahil), grup şirketlerince yapılan sigortalama ve diğer sigorta işlemleri dahil ilişkili kişiler arasında gerçekleştirilen bazı finansal işlemler için de yeni kurallarının getirileceğini duyurdu. Bu bağlamda “transfer fiyatlandırması” konusu bir kez daha ön plana çıkıyor. Dolayısıyla, OECD Transfer Fiyatlandırması Rehberi’ne bir takım açıklayıcı ve yönlendirici eklemelerin yapılmasını beklemek çok ileriye gitmek sayılmayacaktır.
Finansal işlemlere yönelik tedbirler
Bu noktada son olarak belirtmek gerekirse, finansal işlemler ile ilgili konularda OECD tarafından yapılacak düzenlemeler konusunda az çok bir netlik söz konusu. Şirketler, yakın zamanda ne ile karşılaşacaklarını görecekler ve bu konudaki tedbirlerini erkenden alabilirler. Bizim tavsiyemiz de finansman işlemleri ile ilgili önceden bir planlamaya gidilmesi yönünde. Bir sonraki yazımızda OECD’nin yeni projesi kapsamında olan daimi işyerleri ve buna ilişkin beklenen değişiklilerin Türkiye’ye olası etkileri üzerinde duracağız.