Emlakçılar yeni taslakta nasıl bir değişiklik bekliyor?
Emlak sektörünün yasal bir zemine kavuşturulması için sektörün bir yasaya ihtiyaç duyduğu yıllardır söyleniyordu. Gümrük ve Ticaret Bakanlığı sonunda bu konuda ilk adımı attı. Hazırladığı Emlak Komisyonculuğu yasa taslağını sektörün görüşlerine açtı. İlk gelen tepkiler olumlu olmadı. Sadece markalı firmalarda 10 bin kişi çalışırken 200 bine yakın lisanslı çalışanın olduğu sektörde bu tasarı deyim yerindeyse sektörü ayağa kaldırdı. Özellikle hizmet bedelleri oranlarına sınır getirilmesi emlakçıların en fazla tepkisini çeken madde oldu. Çünkü sınırlandırma ile emlakçıların komisyon gelirleri yüzde 50 düşerken, kira kaynaklı gelirlerinde yüzde 35'e varan bir azalma yaşanacaktı.
Bu nedenle yasa taslağına karşı sektörün büyükleri olan Coldwel Banker, Keller Williams,Remax, Era Gayrimenkul gibi zincirler kısa sürede kendi aralarında bir platform kurarak seslerini bakanlığa duyurma kararı aldılar. Bu görüşme öncesi emlakçıların beklentilerini sordum.
Beğenmeyen için ucuzu vardı
Konuyla ilgili görüşlerini aldığım Keller Williams Türkiye Başkanı Emre Erol, sektörde hizmet kalitesinin iyileştirilmesinden yana olduklarını belirterek, “Eski sistemde emlakçılar ticarilerde yıllık kira bedelinin yüzde 12’si + KDV ve konutlardan ise yüzde 6 komisyon alıyorduk. Bu konuda hiçbir sıkıntı yaşanmıyordu. Müşterinin bu hak edişle ilgili bir problemi yoktu. Beğenmiyorsa daha ucuzunu alabiliyordu. Yeni sistemde ise komisyonlara yüzde 3 sınırı getirilirken ticarilerde bir aylık kira bedeli uygulaması getirildi. Müşteri memnuniyeti, bedeli düşürmekle olmaz, kaliteyi yükselterek yapılmalı. Biz birçok eğitimle eğitim altyapımızı yükseltmeye çalışırken, bu taslak sektördeki yetişmiş insan kaynağını düşürür. Sektöre yönelik bir alt sınır olabilir ancak bu konuda bir üst sınırı doğru bulmuyoruz” dedi. Erol, “Bundan dolayı sektörün büyükleri tarafından bir platform oluşturup konuyu bakanlık dahil gerekli mercilerle konuşma kararı aldık” diye konuştu.
Düzeltme sonraya kalırsa işler daha da zorlaşacak
JLL Ülke Başkanı Avi Alkaş da taslağı eleştirdi. Alkaş önerilerini şöyle açıkladı: "Bu konuda bir alt ve üst sınır belirlemek yerine hizmeti alan ve verenin kendi arasında müşterek olarak karar vermesi gerekir. Yurtdışında bu konuda uygulamalar var. Oralarda kira bedelinin düzeyine göre bazı ülkelerde aylık 1.5, bazı yerlerde 3 aylık kiralama bedelleri alınıyor. Örneğin Almanya’da bir ticari gayrimenkul kiraladığınızda 3 aya varan hizmet bedelleri alınıyor. Tek faktör bir aylık kira değil, daha düşük kiralık yerlerde orada ki hizmetin kapsamı gibi boyutlarla hizmet ücreti belirleniyor.” Sağlık sisteminde nasıl ücretin doktora ve muayenin kapsamına göre belirlendiğini anlatan Alkaş, emlak sektöründe bunun gibi bir çalışma olabileceğini söyledi. “Yasa tasarısı ticari gayrimenkullerden çok konut kesimi düşünülerek yapılan bir çalışma" diyen Alkaş "Her tarafı düşünülmeden sadece bir açıdan bakılarak yapılan yaklaşımlar içeriyor. Eğer şimdi düzeltilmezse sonrasında düzeltimesi daha zor olabiliyor” diye konuştu. Bu nedenle emlakçıların yakın zamanda bakanla yapacağı görüşme sektör açısından son derece önemli.