Gelir vergisi beyannamenizi vermeye hazır mısınız?

II. Kira gelirleri

Yazı dizimizin ikinci konusu; kira gelirleri (ilki ücretlerin beyanı 29. 02. 2012 tarihli DÜNYA Gazetesi'nde yayımlanmıştır.) Gelir Vergisi Kanunu'nun 70'inci maddesinde sayılan mal ve hakların kiralanmasından elde edilen gelirler gayrimenkul sermaye iradı (GMSİ) olarak gelir vergisine tabi bulunmaktadır. Bu kaynaklardan elde edilen kira gelirlerinin prensip olarak beyan edilip vergisinin ödenmesi gerekmektedir. Ancak bazı durumlarda, bu gelirlerin daha önce vergi tevkifatına (stopaj) tabi tutulmuş olması ya da tutar olarak belirlenen sınırların altında olması nedeniyle beyanname verilmesine gerek bulunmamaktadır.

Maddede çeşitli mal ve hakların sayılmasına rağmen; yazımızda bu mal ve haklar arasında en yaygın olan konut ve işyeri kiralamalarından elde edilen iratların beyanı üzerinde durulacaktır.

1-Sadece konut kira gelirinin bulunması

2011 yılı içinde elde edilen yıllık konut kira geliriniz istisna tutarı olan 2.800 TL'den fazla ise bu gelirleriniz için yıllık beyanname vermeniz gerekmektedir. 2011 yılında ticari, zirai ve serbest meslek kazancı nedeniyle beyanname vermek zorunda olan mükellefler 2.800 TL'lik istisnadan yararlanamamaktadırlar. Bu nedenle bu kimselerin elde etmiş oldukları konut kira gelirleri 2011 yılı için 1.170 TL'yi aşıyorsa beyan edilmesi gerekecektir.

2- Sadece işyeri kira gelirinin bulunması

İş yerlerinden elde edilen kira gelirleri tahsilat aşamasında stopaja tabi tutulmaktadır. Bu nedenle işyerlerinden elde edilen kira gelirlerinin beyanı farklılık göstermektedir. Kanuna göre işyeri kira geliri olarak tahsil edilen ve stopaja tabi tutulmuş kira gelirlerinin brüt tutarının 2011 yılı için 23.000 TL'yi geçmesi durumunda beyan edilmesi gerekmekte aksi halde beyanname vermeye gerek bulunmamaktadır. İş yeri kiraları için, yukarıda belirtilen 2.800 TL istisna uygulaması bulunmamaktadır. Kira gelirinin beyan edilmesi durumunda, hesaplanan vergiden daha önce stopaj suretiyle kesilen verginin indirilmesi gerekmektedir.

3- İşyeri ve konut kira gelirinin birlikte bulunması

Konut kira gelirinin istisna tutarının üzerinde kalan kısmıyla stopaja tabi tutulmuş kira geliri toplamının 23.000 TL'yi geçmesi durumunda her iki kira gelirinin toplanarak beyan edilmesi gerekecek aksi halde, toplam gelirin 23.000 TL'yi aşmaması durumunda, istisna tutarını aşan konut kira gelirinin tamamı beyan edilecek, işyeri kira gelirinin beyan edilmesine gerek kalmayacaktır.

İşyeri kira gelirinin beyan edilmesi menkul sermaye iradı ve diğer gelirlerin (Ticari, serbest meslek kazancı gibi) beyan durumundan da etkilenmektedir. Eğer bu tür gelirleriniz de varsa bir uzmana danışmakta yarar vardır.

4- Beyan şeklinde yeni uygulama

Kira gelirleri için beyanname verilmesi durumunda, bu beyannamenin elektronik ortamda ya da basılı kağıt ortamında hazırlanarak 25 Mart'a kadar verilmesi (2012 Yılı 25 Mart pazar gününe denk geldiğinden 26 Mart akşamına kadar verilebilir.) gerekmektedir. Bunun geçen yıllardaki uygulamadan bir farkı yoktur.

Geleneksel bu uygulamaya ilave olarak Maliye Bakanlığı bu yıl yeni bir uygulamayı da alternatif olarak yürürlüğe koydu. "Önceden Hazırlanmış Kira Beyannamesi Sitemi" olarak adlandırılan bir sisteme göre Gelir İdaresi kendisinin topladığı bilgilere göre kişilerin kira gelirlerini tespit edecek ve buna göre hazırladığı beyannameyi internet ortamında kişilere bildirecek. Mükellefler bu şekilde hazırlanan beyannameyi internet ortamında onayladığı takdirde bu yıllık gelir vergisi beyanı olarak kabul edilecek. Bu işlem www.gib.gov.tr internet sahifesi üzerinden yapılacaktır.

Ancak bu sistemden sadece kira geliri olan mükellefler yararlanacak. Örneğin; aynı zamanda serbest meslek kazancı nedeniyle beyanname vermek durumundaysanız bu sistemden yararlanamayacaksınız. Bu sistem ile ilgili olarak bugünlerde vergi idaresi kira geliri elde edenlere mektuplar göndererek sistemin kullanılmasını teşvik etmektedir. Sistem oldukça modern ve kullanımı kolay bir uygulamadır. Bu nedenle vergi idaresini kutlamak gerekmektedir. Ancak hatırlatmakta fayda var; beyannamenizi bu sistemle vermek zorunda değilsiniz, isterseniz geçen senelerde olduğu gibi kağıt ortamında hazırlayacağınız beyannameyi kullanabilirsiniz. Sistemin uygulamasıyla ilgili www.gib.gov.tr adresinden daha ayrıntılı bilgiye ulaşmanız mümkün.

5- Tahsil edemediğiniz ya da gelecek yıllar için tahsil ettiğiniz kira gelirlerini bu yıl beyan etmek zorunda değilsiniz

Eğer kiracınız bazı aylarda kiranızı ödeyememişse tahsil etmediğiniz bu gelirleri beyan etmeniz gerekmiyor. Hangi yıl tahsilatı yaparsanız o yılın geliri olarak dikkate almanız mümkün. Ayrıca gelecek yıllar için ya da gelecek yıllara sarkan aylar için kirayı peşin tahsil ettiyseniz, bunları da ilgili oldukları yıllarda beyan etmeniz yeterli.

Kira gelirlerinin beyanı ile ilgili kısa bir özet vermeye çalıştım. www.gib.gov.tr adresinden kira gelirlerinin beyanı ile ilgili örnekli, güzel bir rehber bulunmaktadır. Bu rehberden de yararlanmanızı öneririm.

Gelecek konu : Menkul sermaye iradlarının beyanı. (Hazine bonosu, mevduat faizi, kar payı..)