İhbar önelli fesihlerde işe iade davası açma süresi
Yargıtay 9'uncu Hukuk Dairesi 16.11.2009 gün ve 2009/ 6435 E. Sayılı kararında ihbar öneli bildirilmek sureti ile yapılan işveren fesihleri üzerine işe iade davası açmak isteyen işçinin 1 aylık süresinin hangi tarihten itibaren başlayacağını açık biçimde ortaya koymuştur. İhbar öneli verilmek sureti ile yapılan fesihlerde işe iade davası açma süresinin ihbar önelinin sonunda mı yoksa ihbar önelinin tebliği tarihinden itibaren mi başlayacağı hususu son derece tartışmalı bir konudur. Yargıtay bu kararı ile bu husustaki her türlü duraksama ve tereddütlere kesin surette nokta koymuştur.
İncelememize konu kararda davacı iş sözleşmesinin geçerli neden olmadan davalı işveren tarafından feshedildiğini ileri sürerek feshin geçersizliğine ve işe iadesine karar verilmesini istemiştir.
Davalı işverenlik ise feshin geçerli nedene dayandığını ileri sürerek davanın reddini talep etmiştir. Yerel mahkemece davanın kabulüne karar verilmiştir.
Yargıtay önüne gelen dosyada meseleyi iş akdi işverence sona erdirilen işçinin işe iade davası açma süresinin ne zaman başlayacağı noktasında değerlendirmiştir. Buna göre işverence fesih bildirimi işçiye tebliğ edilmemiş olsa bile işçinin noterlik kanalı ile çekeceği bir ihtarname veya BÇM, SGK gibi kurumlara yapacağı şikâyetin tarihi fesih tarihi olarak kabul edilip değerlendirilecektir. Bununla birlikte fesih bildirimine dair yazıyı imzalamaktan imtina eden işçi hakkında tanzim edilen tutanağın tarihi de, tutanak mümzileri tarafından onaylanması halinde, fesih tarihi olarak kabul edilebilecektir. Taraflarca yapılacak sözleşmede fesih bildirimine karşı idari itiraz yolunun öngörülmesi veya işçinin fesihten sonra hastalığı nedeni ile rapor alması
1 aylık hak düşürücü süreyi durdurmayacaktır.
Yargıtay bu noktada iş sözleşmesinin önel verilerek feshi halinde, dava açma süresinin önelin sona ereceği tarihte değil, işverenin fesih bildirimini tebliğ ettiği tarihten itibaren başlayacağını
da açık biçimde ifade etmiştir. Şu durumda iş akdi ihbar öneli verilmek sureti ile feshedilen bir işçi ihbar öneli içerisinde işe iade davasını açmak durumundadır. Bu durumda işçinin halen çalışırken işverenine işe iade davası açması gibi bir durum söz konusu olacaktır. Bilindiği üzere işe iade davası açma süresi fesihten itibaren 1 aydır. Öte yandan yasada ihbar süreleri kıdeme göre
değişen oranlarda 2-4-6-8 hafta olarak düzenlenmiştir. Şu halde kıdemi 2 yıl olan ve işten ihbar öneli verilerek çıkartılan bir işçinin ihbar süresinin 6 olduğu dikkate alınırsa ihbar öneli içerisinde işe iade davası açma durumunda bırakılacağı açıktır. Yargıtay'ın bu kararının her ne kadar eleştiriye açık tarafları bulunsa da Yargıtay'ın bu kararını 4857 sayılı İş Kanunu'nun 20'nci maddesinin
1'inci fıkrasındaki hükme dayanarak verdiği de anlaşılmaktadır. 20'nci maddenin 1'inci fıkrasında açıkça işe iade davası açma süresinin fesih bildiriminin tebliğinden itibaren başlayacağı yazılıdır.