İngilizlerin kafası karışık
İngiltere’de 23 Haziran’da yapılacak AB üyeliğinin geleceğiyle ilgili referanduma yaklaşılırken Muhafazakar Parti ve İşçi Parti içindeki görüş ayrılıkları su yüzüne çıkıyor. Başbakan Cameron’un üyeliğin devamı yönünde halkı ikna etmek için broşür hazırlatması referandum sonucundan kaygılı olduğunun bir göstergesi. Her iki parti içinde üyeliğin devam etmesini isteyenler olduğu gibi buna karşı çıkanlar da var. Örneğin, İşçi Partisi başkan yardımcısı Tom Watson işçi haklarının korunması için İngiltere’nin mutlaka AB’de kalması gerektiğini söylerken, Parti’nin Alman asıllı politikacısı Gisela Stuart İngiliz işçilerinin haklarının İngiltere’de kazanıldığını; bunu AB üyeliğine bağlamanın yanlış olduğunu söylüyor. Muhafazakar Parti’de de görüşler farklı; Başbakan Cameron ve Maliye Bakanı George Osborne üyeliği savunurken, birçok milletvekilinin ayrılma yönünde oy kullanacağı iddia ediliyor. Yabancılara karşı politikaların sertleştirilmesinden yana olan sağcı İngiltere Bağımsızlık Partisi (UKIP) ise AB üyeliğine şiddetle karşı. Partinin lideri Nigel Farage, AB’nin görüşlerini yansıtan IMF’nin güvenirliğini yitirdiğini belirtiyor. Polonya ve Romanya gibi eski Doğu Bloku ülkelerinden gelenlere ilaveten son dönemlerde artan Ortadoğu kaynaklı göçlerin ve Avrupa’nın bunu önlemedeki yetersizliğinin ayrılma yanlılarının seslerinin daha fazla çıkmasına neden olduğu açık.
***
Halk ayrılma yönünde karar verirse, ülkenin AB ile ekonomik ilişkilerinin nasıl şekilleneceği bilinmiyor. AB, İngiltere’nin çok önemli ticari ortaklarından biri. Ülkenin dış ticaretinde, AB’nin payı yüzde 52. Ayrılma yanlıları Norveç, İsviçre, Kanada ve Türkiye gibi ülkelerle yapılan ticaret antlaşmalarının benzerlerinin İngiltere ve AB arasında da yapılabileceğini söylüyorlar ancak bu kolay olmayabilir. Birlikten ayrılma durumunda Almanya ve Fransa İngiltere’ye benzer haklar verilmesine çekince koyabilirler. Bu görüşte olanlara göre, İngiliz ihraç ürünleri üzerine konulacak vergilerin sanayinin rekabet gücünü olumsuz yönde etkileyerek işsizliği arttırması pek mümkün. İyimser tahminler bile 3 milyon civarında insanın işini kaybedeceği yönünde. Özellikle, otomotiv endüstrisinin rekabet gücününün azalacağı; işletmelerin yatırımlarını maliyetlerin düşük olduğu ülkelere doğru kaydıracakları ihtimalinden söz ediliyor. AB içinde ekonomik krizin yol açtığı sorunlara çare bulunamamış olması, yüksek işsizlik, yavaş büyüme, Avrupa’ya yönelik göç hareketi ve ileriye yönelik belirsizlikler ayrılma taraftarlarının pozisyonunu güçlendiriyor. İngiltere’ye girişlerin kontrol altına alınması ve sınırların yabancılara kapatılması halinde çalışanların ücretlerinde iyileşmelerin olacağı, sosyal harcamaların bütçe üzerindeki baskısının azalacağı söyleniyor.
***
İngilizler mültecilere pek sıcak bakan bir toplum değil. Özellikle vasıfsız yabancılar istenmiyor. IMF’nin İngiltere’nin Birlikte kalması yönündeki uyarılarına karşı çıkan UKIP’e göre en büyük risk ekonomik ve sosyal sorunlarla baş edemeyen Avrupa. 2015’de yüzde 2.2 oranında büyüyen İngiltere ekonomisinde, IMF 2016 için büyüme oranı tahminini artan belirsizlikler karşısında yüzde 1.9’a düşürdü. Ayrılmanın ekonomi üzerindeki etkisi konusunda görüşler farklı. Kimilerine göre ayrılma İngiliz ekonomisini fazla etkilemeyecek. Kimileri ise bunun100 milyar pound civarında bir maliyetinin olacağını, işsizliğin artacağını ileri sürüyorlar. Eğitimliler ve gençler arasında üyeliği destekleyenlerin oranı yüksek. Kamuoyu yoklamalarına göre üyeliğin devamını isteyenler az farkla önde. AB’ye en sıcak bakan bölge İskoçya. İskoç halkının yüzde 60’ı ve her üç genç seçmenden ikisi üyeliğin devamını istiyor. Yaş ilerledikçe ayrılma eğilimleri güçleniyor. Birlik üyeliğine devam edip etmeme konusunda referandum kararı yeni değil. Cameron 2016’da konunun referanduma sunulacağını çok önceden açıklamıştı. Şurası bir gerçek ki; AB ekonomik ve sosyal sorunlarını çözme yolunda güçlü adımlar atabilmiş olsaydı, ayrılma yanlılarının sesleri bu kadar güçlü çıkmazdı. Referandumdan her türlü sonuç çıkabilir.