İşçinin işyerinde 24 saatlik çalışması halinde fazla çalışma süresi

Ali YÜKSEL
Ali YÜKSEL YARGITAY KARARLARI aliyuksel@aliyuksel-hilmiozalp.av.tr

 

İşyerinde hangi günlerde ve hangi saatler arasında çalışılacağı işveren tarafından belirlenecektir. Çalışma saatlerini ve günlerini belirleme işverenin yönetim yetkisi kapsamındadır. İşveren bu yetkisini kullanırken, iş kanunda düzenlenen çalışma saatlerine ve hafta tatili ile ilgili düzenlemelere uyacaktır.

İşveren, haftada 45 saati aşmayacak şekilde çalışma saatlerini belirleyecek, işçiye 24 saat kesintisiz hafta tatili verecektir. Haftalık çalışma saatini haftanın çalışılan günlerine günlük 11 saati, gece çalışmalarında ise günlük 7.5 saati aşmayacak biçimde dağıtacaktır. Hafta tatilinin verilmemesi halinde hafta tatili ücreti, haftalık 45 saati, günlük 11 ve gece 7.5 saati aşan çalışmalarda ise fazla çalışma ücreti ödemek zorunda kalacaktır.

Ancak, öyle nedenler vardır ki, çalışma süresini yasada belirtilen 11 saatin çok üzerine çıkarabilmektedir. Örneğin, personel yetersizliği nedeniyle güvenlik ihtiyacının 24 saat kesintisiz yapılmasının gerektirdiği özel durum gibi. 24 saatlik kesintisiz bir çalışma işçi ve işveren için de bir kısım neticeler doğuracaktır. İşçinin dinlenme ihtiyacı için uzun süreli istirahat verilmesi gerekecek, işçiye 11 saati aşan çalışmaları için haftalık çalışmaya bakılmaksızın fazla mesai ücreti ödenecektir. İş Kanunu'nda günlük çalışma süresinden yemek vs. gibi ihtiyaçlar nedeniyle mahsubu gereken ara dinlenmeler düzenlenmiştir. Kanunda 7.5 saati aşan çalışmalarda 1 saatlik ara dinlenmenin verilmesi gerektiği düzenlenmiş, ancak bu süreyi çok aşan hallerde verilecek ara dinlenme süreleri için herhangi bir düzenleme yer almamaktadır. Kanunda belirtilen sürelerin çok üzerindeki çalışmalar için yüksek mahkemenin verdiği kararlar uygulamaya yol gösterici niteliktedir. 

Yargıtay 9. Hukuk Dairesi 28.10.2008 tarihli 2008/38671 E. ve 2008/29422 K. sayılı kararında; 24 saat çalışılan işyerlerinde dinlenme yemek ve diğer ihtiyaçlar için belli bir sürenin ayrılmasından sonra çalışmanın günde en fazla 14 saat sürdürülebileceğini içtihat etmiştir.
Bu kararı ile Yargıtay 24 saat çalışılan işyerlerinde fazla çalışma belirlenirken toplam 14 saatlik çalışmanın dikkate alınması gerektiği yönünde bir eğilim göstermiştir. Her ne kadar, hakkaniyete uygun olmadığını düşünsek de, Yargıtay bu kararında 24 saat kesintisiz çalışılan işlerin genel olarak ağır beden işi olmamalarından hareket etmiştir.

Yazara Ait Diğer Yazılar Tüm Yazılar
Ücret zammı 29 Mart 2014
Örtülü ikale 19 Şubat 2014