Ralli daha devam edebilir mi?
Yılın ilk 6 haftasında çok kuvvetli satış yiyen küresel piyasalar, sonrasında tekrar bir toparlanma eğilimi içine girdiler. Geçtiğimiz 10 gün içerisinde önce Draghi’nin beklenenden daha genişlemeci para politikası kararları, akabinde Yellen’ın da bu sene faiz artırımını 2 defa ile sınırlayacaklarını ima eden konuşması ralliye daha da ivme vermiş durumda. Bugünlerde, endeksler neredeyse sene başı seviyelerine geri dönmüş vaziyetteler.
ABD’de S&P500 endeksi ise sene başındaki seviyesini bile geçti. Öte yandan, son dönemde ABD’deki şirket kârlılıklarında görülen zayıfl ama ile birlikte fiyat/kazanç oranları da yeniden aşırı yükselmiş durumda. Beklenen büyüme oranı ise çok da müthiş değil. Atlanta Fed’in milli gelir büyümesi tahminlerine göre son verilere göre ilk çeyrek büyümesi %1.9 civarında gelecek. Kısaca, büyüme beklenenden zayıf olmakla birlikte, en azından görünen gelecekte bir resesyon olma ihtimali son derece azalmış durumda. Esasen bu çıkarımı diğer bütün gelişmiş ve gelişmekte olan piyasalar için yapabiliriz. (Tabii, Brezilya ve Rusya gibi ciddi siyasi ve/veya ekonomik sorunları devam eden piyasaları dikkate almazsak.)
Özellikle gelişmekte olan ülkeler bağlamında ralliyi ayakta tutan bir başka gelişme de son haftalarda emtia endekslerinde görülen toparlanma oldu. Bu durumda Çin ekonomisinde tüketim harcamalarında ve konut satışlarında görülen artışla birlikte Çin Merkez Bankası’nın zorunlu karşılık oranında yaptığı indirim de etkiliydi. (Her ne kadar, bu durum emtia ithalatçısı olan Türkiye’ye çok yaramıyorsa da, hem diğer ülkelerle aynı potada değerlendirilmemizden, hem de ticari partnerlerimizin bu durumdan pozitif etkilenecek olmasından dolayı biz de bu furyadan nasiplendik. )
Terörizm ise maalesef piyasalar tarafından o kadar kanıksanmış vaziyette ki, bu konudaki haberlerin menfi etkisi çok kısa süreli olmakta. Son günlerde hem yurtiçi, hem de yurtdışından gelen feci haberlere rağmen, bunların borsalar ve fiyatlamalar üzerinde kısıtlı bir etkisi olduğunu söyleyebiliriz. Öte yandan, terörizmdeki bu artışların orta-uzun vadede mutlaka ki ekonomiler (özellikle AB ekonomileri) üzerinde menfi tesirleri olacaktır. Şöyle ki, insanların AB ülkeleri içerisinde serbest hareket imkanları daraltılıyor. Bu durum ekonomik büyüme potansiyelini azaltacaktır. Ayrıca (zaten üzerinde ciddi soru işaretleri bulunan) Avrupa’nın merkezi karar alma kurumlarının yetkinlik ve etkinlikleri daha da tartışılır hale gelecektir. Bu durum euro’nun değerinde bir zayıfl ama yaratacaktır. Aynı zamanda bu durum İngiltere’nin AB’den ayrılma ihtimalini de artırmış bulunuyor.
Bu ortamda bugün Merkez Bankası’ndan bir indirim gelebilir mi? Ortalama fonlama faizi son dönemde 20 baz puan kadar geri çekildi. Gösterge tahvil faizi ise son 1 ayda 100 baz puan kadar geriledi. Döviz rezervleri Şubat sonundan beri 4 milyar dolar kadar bir artış göstermiş durumda. Ocak ayında 3.05’e kadar çıkan dolar kuru ise bugünlerde 2.87’lere kadar gerilemiş vaziyette. Bunlar faiz indirimi için MB’nin elini güçlendiren gelişmeler.
Enflasyon oranında ve beklentilerinde ise henüz belirgin bir iyileşme göze çarpmıyor. Bu sene hâlâ enflasyonun 2 hanelere çıkma riski bile söz konusu. Öte yandan, bu toplantı büyük ihtimalle (eğer yeniden seçilmez ise) Sn. Başçı’nın başkan olarak son toplantısı olacak. Böyle bir durumda, faiz indirimi gibi MB’nın para politikasında önemli bir değişiklik içeren bir hamleyi, ayrılma durumunda olan bir başkanın son toplantısında yapmış olması oldukça sorumsuz bir hareket olur. (Her şeye rağmen yaparsa da “yeniden başkanlığa seçilecek” diyebilir miyiz acaba?) Asıl konumuza geri dönersek: En azından bu sene için küresel resesyon riski oldukça azalmış durumda. Öte yandan, Dünya genelinde büyüme oranı tahminleri geçtiğimiz senelerden çok da farklı bir seviyede değil. (OECD’nin son tahmini yüzde 3.0). Bu şartlar altında, piyasaların son dönemde biraz da önden yüklemeli (preemptif) bir şekilde artış gösterdiği ve senenin geri kalanında ise oynaklığın azalmasıyla birlikte bugünkü seviyelerde salınacağı söylenebilir. Kısaca, son 6 haftada görülen rallinin tekrarlama ihtimali düşük gözüküyor.