Yeni üretim sezonu yeni ümitler

Eylül ayı, tarımsal üretim sezonunun başlangıcı kabul edilir. Eylül ayı aynı zamanda masraf ayıdır. Kışa hazırlık, eğitim sezonunun başlaması… Sonbahar aynı zamanda hazan mevsimidir de…

 Dökülen yapraklar, bulutlu atmosfer, insanı biraz daha melankolik, biraz da hüzünlü ve belki de daha depresif yapabilir. Üretim sezonunun başlangıcı demek, toprak hazırlığı, girdi temini ve dolayısıyla yine masraf demek… Bugünlerde yaşanan kuraklıkla biraz da endişe demek… Döviz kurunun artışı, petrol fiyatlarının dünyada tavan yapması, birçok tarımsal girdinin ithal kaynaklı olması, girdi maliyetlilerini yükseltiyor…

TÜİK’in ağustos ayı Tarım Ürünleri Üretici Fiyat Endeksi’ne (Tarım ÜFE) göre, yıllık bazda yüzde 76,35 artış gerçekleşti. Tüm bu karamsar tablo içerisinde, tarım ekonomisi açısından ümit vaat eden gelişmeler de var elbette... Bu yazıda, kısa kısa, maddeler halinde bunlara yer vermeye çalışacağız.

- “Sözleşmeli Üretimin Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik” 15 Eylül 2023’te Resmî Gazete’de yayımlandı. Sözleşmeli üretimde en büyük sıkıntılar hukuki boyutta idi. Bu konuda endişeler giderildi. “Tarımsal Üretim Sözleşmesinden Doğan Hukuk Uyuşmazlıklarına İlişkin Arabuluculuk Yönetmeliği” ile dava konusu olabilecek anlaşmazlıklarda öncelikle arabulucu devreye girecek.

Bakanlık, arz güvenliğinin sağlanması açısından bizzat kendisi de sözleşmeli üretim yaptırabilecek. Bakanlığın ayrıca sözleşmeli üretimi kayıt altına amacıyla sözleşmeli üretim sistemi kuracak olması da önemli bir adım. Sözleşme kapsamındaki ürünlere sigorta yapılacak olması üreticinin sisteme duyduğu güveni artıracak. Üretici örgütlerinin sözleşmelerde taraf olabilmelerinin de önü açıldı.

- “Tarımsal Üretimin Planlanması Hakkında Yönetmelik”, uzun süren bölge toplantıları ve paydaş görüşleri alınarak hazırlandı ve nihayet yayımlandı. Kaynakların daha etkin kullanılmasını ve fiyat istikrarını sağlayacak olan bu adımın sonuçlarını yeni sezonda görmeye başlayacağız.

-“Tarım Arazilerinin Kullanımının Etkinleştirilmesi (TAKE) Projesi” ile son üç yılda atıl durumda bulunan yaklaşık 4,5 milyon dekar alanda tarımsal üretim yapıldı. Bu proje ile ülke genelinde, boş tutulan, nadasa bırakılan, çeşitli nedenlerle atıl tutulan alanlarda bitkisel üretimin artırılması hedefleniyor.

-Tarım ve Orman Bakanlığı’nın stratejik planı, bu yıl sonuna kadar hazırlanarak Ocak 2024’ten itibaren beş yıl süre ile yürürlüğe girmesi gerekiyor. Bilindiği stratejik planlar, bakan değişikliğinde de yenilenebiliyor. Ancak şimdi hem 2019-2023 Stratejik Plan dönemi sona eriyor hem de yeni bir bakanımız var. Henüz kamuoyuna yansımasa da Bakanlık bünyesinde çalışmaların son aşamaya geldiğini biliyorum. Yeni plan demek, yeni hedefler, yeni ümitler demek…

-Tüketim bölgelerine yakın tarımsal üretime yönelik çabalar artarak devam ediyor. Lojistik maliyetlerinin azaltılarak gıda fiyatlarının aşağı çekilmesi ve ürün kalitesi bakımından önemli bir adım. Dikey tarımın başarılı örnekleri, jeotermal enerjiden faydalanılan sera organize tarım bölgeleri, gelecek açısından ümit vaat ediyor. Bakan Yumaklı, jeotermal sera varlığında dünyada lider olduğumuzu, altyapısı tamamlanan 10 adet organize tarım bölgesini yatırımcıların hizmetine sunduklarını ve 2028 yılına kadar sera organize tarım bölgesi sayısını 100’e çıkarmayı hedeflediklerini ifade ediyor.

-Gençlerin ve kadınların tarımsal üretime çekilmesine yönelik projeler ve destekler başarılı sonuçlar veriyor. Sayın Bakanımız, yöresel projelerin desteklenmesinde gençlere ve kadınlara pozitif ayrımcılık yaptıklarını bizzat ifade ediyorlar.

- Artık daha sık karşılaştığımız küresel krizlere karşı gıda güvenlik stoklarımız güvenli seviyelerde. Lisanslı depoculuğa yapılan yatırımların meyveleri bu dönemde elde ediliyor.

-“Türkiye İklim Akıllı ve Rekabetçi Tarımsal Büyüme Projesi” (TUCSAP) ile sürdürülebilir üretimde toprak ve su kaynaklarının optimum kullanımı hedefleniyor. Yeni dönemde bunun sonuçlarını görmeyi ümit ediyoruz.