Tiyatroda büyük buluşma

Tüm dünyayı etkileyen bir yazma ve sahneleyiş tarzına sahip olan tiyatro dehası Bertolt Brecht, bahar aylarında, günümüzün bir başka tiyatro duayeni Robert Wilson’ın yorumuyla İstanbul’a konuk oluyor. Brecht’in en karakteristik oyunlarından biri olan “Üç Kuruşluk Opera”, İstanbul Kültür Sanat Vakfı tarafından Türkiye’ye getiriliyor. ENKA Vakfı sponsorluğunda izleyeceğimiz oyunun prodüksiyonuysa Avrupa’nın en önemli tiyatro topluluklarından Berliner Ensemble’a ait. Sahnelendiği tüm ülkelerde kapalı gişe oynayan “Üç Kuruşluk Opera”nın 13 ve 14 Mayıs İstanbul temsillerinin biletleri, yarın satışa çıkıyor. Goethe-Institut’un desteğiyle gerçekleştirilen gösterinin Zorlu Center PSM temsillerine Martı İstanbul Hotel de konaklama desteği veriyor. 

20. yüzyılın en önemli Alman şairi, oyun yazarı, tiyatro yönetmeni, Berliner Ensemble’ın ve epik tiyatronun kurucusu Bertolt Brecht’in, İngiliz yazar John Gay’in ilk sahnelendiği 1728’de çok ses getiren oyunu “Dilenciler Operası”ndan 20. yüzyılın iklimine uyarladığı “Üç Kuruşluk Opera”, güncelliğini her dönemde korumuş, tiyatro ve tasarımı şaşırtıcı bir biçimde buluşturan müzikli bir gösteri. Brecht’in tiyatro tarihinde çok önemli bir yere sahip olan yapıt, maceralarla dolu bir antikahramanlar dünyası aracılığıyla sadece geçmişe ışık tutmakla kalmıyor, bugünün dünyasına ait çok somut gerçekleri işleyerek, günümüzü farklı bir bakış açısıyla yorumlamaya da imkân tanıyor. Gösteri, ahlâk değerlerini irdeleyip savaşın korkunçluğunu sergilerken, müzikal açıdan zengin ve esprili biçiminden de ödün vermiyor. 

Üç Kuruşluk Opera, sahnede kendine ait bir estetik oluşturan ve eserleriyle seyirciyi farklı dünyalarla buluşturan Robert Wilson yönetmenliğinde, çağdaş Alman tiyatrosunun en önemli topluluklarından Berliner Ensemble tarafından sahneleniyor. Robert Wilson’un tüm işleri gibi, bu çalışması da dansı, hareketi, ışığı, metni, tasarımı içeren bir bütün oluşturuyor. Oyunun canlı olarak çalınan müzikleriyse Kurt Weil’a ait. Hem ciddi hem şamatacı bir metin olan “Üç Kuruşluk Opera”, izleyicisini bir yandan eğlendirip güldürürken öte yandan parodik yapısı ve ironik içeriğiyle düşündürüyor.

Mucizeler yaratan bir sahne sihirbazı: Robert Wilson

Tiyatro dünyasının Amerikalı dahi yorumcusu Robert Wilson, tiyatro ve operanın yanı sıra disiplinlerarası projeleriyle de dünyada adını duyurmuş bir sanatçı. Bir sahne sihirbazı olarak değerlendirilen Wilson; Bastille Operası, Odeon Tiyatrosu, BAM, Lincoln Center, Berliner Ensemble, Atina ve Avignon festivallerinin yanı sıra İstanbul Tiyatro Festivali’nde de ilgi gören oyunlarıyla sanatseverlere tiyatro sanatının çarpıcı örneklerini sundu. Wilson’ın Giorgio Armani’den Lady Gaga’ya, Tom Waits ve Lou Reed’den William Dafoe ve Mikhail Baryshnikov’a, Arvo Pärt’ten Philip Glass’e kadar birçok farklı sanatçıyla işbirlikleri bulunuyor. The New York Times gazetesi Wilson’u “çağdaş tiyatro dünyasının devi” olarak tanımlıyor. Olivier Ödülü de dahil dünya çapında pek çok ödül sahibi olan Wilson’a, 1998’de İstanbul Tiyatro Festivali’nin Onur Ödülü sunuldu.

Dev bir tiyatro okulu: Berliner Ensemble

1949’da önemli tiyatro adamı Bertolt Brecht tarafından kurulan ve bugün çağdaş Alman tiyatrosunun tartışmasız en güçlü temsilcisi olan Berliner Ensemble topluluğunun repertuvarında Brecht’in yapıtlarının yanı sıra Shakespeare, Schiller ve Büchner gibi tiyatro tarihinin önde gelen yazarlarının eserleri de yer alıyor. Dünyanın en önemli tiyatro topluluklarından Berliner Ensemble ile çalışan dünya çapındaki yönetmenler arasında Heiner Müller, Peter Stein, Luc Bondy, Claus Peymann ve Robert Wilson gibi isimler bulunuyor.