Midyatlı kadınların sesi üretimin gücü oldu

Sevilay ÇOBAN

Tarihi dokusu, coğrafi konumu, etnik farklılıklarıyla medeniyet havzası ve Anadolu’nun en eski yerleşim yerlerinden biri olan Midyat, bu kez girişimci kadınlarıyla ön plana çıkıyor.

Dönemin Midyat Kaymakamı Ahmet Solmaz’ın öncülüğünde 6’sı kadın 7 üye tarafından 2 yıl önce kurulun Midyat Kadın Girişimi Üretim ve İşletme Kooperatifi, kadın emeğini ekonomik bir değere dönüştürüyor. 27 yaşındaki Kooperatif Başkanı Kübra Şaşmaz, DÜNYA gazetesine yaptığı açıklamada, girişimci kadınlara verdikleri desteği “Üretken kadınlarımızın emeğine sahip çıkmaya niyetlenerek çıktığımız bu yolda, her zaman beklenenin ötesine geçerek fedakârlık ve adanmışlıkla çalışıyoruz” diye tanımlıyor.

Kooperatif aracılığıyla 2 yılda 3500’e yakın kadına dokunduklarını, onların el emeği göz nuru ürünlerini ekonomiye kazandırmalarına vesile olduklarını kaydeden Şaşmaz, şu bilgileri verdi; “Midyat Kadın Kooperatifi, Midyat Kaymakamlığı’nın desteğini alarak Midyat Halk Eğitimi Merkezi, Aile Destek Merkezleri, Midyat Çok Amaçlı Toplum Merkezi ve Midyat Kadın ve Aile Merkezi iş birliğinde faaliyetini sürdürüyor.

Kooperatifimiz kuruluşunun ikinci senesinde Midyat genelinde 3000-3500 arasında kadına ulaşıp ürünlerini pazarlama imkânı sundu. Her kadının aylık geliri sattığı ürüne göre 500-1000 TL arasında değişiyor. Aylık ortalama 200-250 arasında kadınımızın ürününü satışa sunuyoruz.”

“450 çeşit ürün var web sitemiz yok”

 Kooperatifte el sanatları (amigurum -örgü sanatı- , tel kırma, sepet örme, kil ve seramik ürünler, iğne oyası vb) giyim (yöresel kadın elbisesi, yöresel çocuk takımları, baskılı şalvar ve yelek, otantik şalvar, el örgüsü ve el nakışı çantalar) ve gıda (Midyat acur turşusu, saç leblebisi, karpuz çekirdeği, badem şekeri, pekmez, pestil, erişte) alanındaki toplam 450 çeşit ürünün satışının yapıldığını dile getiren Şaşmaz, “Satışlarımızı tarihi ve turistik mekan olan satış mağazamızda ve ‘midyatkadinkooperatifi’ adlı instagram hesabımız üzerinden online siparişler ile yapıyoruz.

Web sitemiz, henüz yok. Onun için desteğe ihtiyacımız var. Çünkü sesimizi daha çok duyurmak ve ürünlerimizi hem yurtiçi hem de yurtdışında geniş bir kitleye ulaştırmak istiyoruz” dedi. Şaşmaz; telkâri, Süryani boncuğu, Süryani çöreği, dibek kahvesi, bıttım sabunu, kolonya, badem şekeri ve Midyat balı gibi birçok yöresel ürüne sahip olduklarını ifade ederek, kadınların katma değerli üretimlerini ve girişimcilik yönlerini de desteklediklerini aktardı.

Midyat Kadın Kooperatifi’nin dokunduğu kadınlardan birisi de Elif Çelebi...Kendi kovanlarından elde ettiği organik Midyat balını Abbara markası adı altında satışa sunan Elif Çelebi, 60 kovanla başladığı üretimini kooperatifteki satışlardan elde ettiği gelirle 100’e çıkardı. Çelebi, Midyat balının tadı, aroması ve kalitesiyle benzerlerinden ayrıldığını söylüyor.

Çörek yaparak çocuklarını okutuyor

Bir diğeri ise Nesrin Öz, yaklaşık 1,5 yıldır evde yaptığı Süryani çöreklerinin geliriyle iki çocuğunun eğitim masraflarını karşılıyor. Öz ve Çelebi, kooperatif sayesinde hem sosyalleşme imkanı bulduklarını hem de elde ettikleri gelirle ihtiyaçlarını karşılayabilmenin mutluluğunu yaşadıklarını anlattı.

“Güçlü kadınlar mutlu yarınlar”

Atatürk Üniversitesi Fizyoterapi Bölümü’nden mezun olduktan sonra atama beklerken, halk eğitim merkezi kurslarına gitmeye başladığını anlatan Şaşmaz, hikâyenin el sanatları alanında ustalık belgesi almasıyla başladığını kaydetti.

Çalışmaya başladıktan 7 ay sonra kadın kooperatifinin başkanı olarak görevlendirildiğini söyleyen Şaşmaz, “Diller ve dinler şehri olan Midyat’ın tarihi bir mahallesinde Türk, Kürt, Arap, Ezidi olmak üzere birçok kadının eğitimlere katılmasıyla hem meslek öğretme hem psiko-sosyal açıdan destekleme hem de kooperatifle birlikte kazanç sağlama amacıyla yaptığım görevimi, daha fazla emekçi kadına ulaşmaya çalışarak devam ettiriyorum. Biz, Midyat’ın tarihsel ve kültürel çeşitliğinin bir aynasıyız.

Kadın olmanın gücünü her zaman hatırlayacağımız ve sadece değer katarak ilerleyeceğimizin bilinciyle kültürümüzün uyanışı için hep birlikte hizmet ettiğimiz bir hikâye bu. Her zaman diyoruz; ‘Güçlü kadınlar, mutlu yarınlar” ifadelerini kullandı.

Süryani çöreği; Süryani kültüründe özel günlerde (düğün, cenaze) yapılan içerisinde 11 çeşit baharatı bulunduran ve raf ömrü uzun olup tazeliğini uzun süre muhafaza eden bir çörek.

Telkari; gümüş tellerin Süryani ustalar tarafından işlenerek çeşitli figürlere dönüştürülmesi sonucu kolye, küpe, bilezik vb. takılar üretilmektedir. Süryanilere ait bir sanattır.

Süryani boncuğu; Süryani ustalar tarafından tamamen el işçiliği ile üretilen iki gözlü, 7 gözlü ve 9 gözlü olmak üzere çeşitleri olan bir boncuktur. Yöre genelinde nazara karşı koruduğuna inanılır.