Cepte 1,1 trilyon liralık 5G pazarı

Hamide HANGÜL

Türkiye’de 1 Nisan’da baş­layacak 5G ile iletişim ve teknolojide yeni bir dö­nemin kapısı açılacak. Geçti­ğimiz hafta ihalesi gerçekleş­tirilen bu yepyeni teknolojiyle, 4G’ye kıyasla 10 kata kadar daha yüksek internet hızına ulaşıla­cak. Gecikmeler de milisaniye­lere düşecek.

Devrim niteliğin­deki 5G teknolojisi akıllı telefon pazarında da büyük bir değişi­mi beraberinde getirecek. Şöy­le ki Türkiye’de aktif kullanılan yaklaşık 92 milyon mobil cihaz var. Bu telefonların 63 milyonu, 5G’ye uyum sağlamak isterse değişmesi gerekecek.

Uzman­lar, bu cihazların yüzde 70’inin 4-5 yılda yenilenebileceğine işaret ediyor. Fiyat skalası ise giderek yükseliyor. Bugün 5G destekli giriş segmentinde te­lefonlar yaklaşık 15 bin TL’den başlıyor, 169 bin TL’ye kadar çı­kıyor. Pazarın hızlı olduğu orta segmentte, satış ortalaması 25 bin TL’lik bir cihaz üzerinden hesaplandığında yüzde 70 de­ğişim, 44.1 milyon cihazın ye­nilenmesi ve yaklaşık 1.1 trilyon TL değerinde bir pazar oluşma­sı anlamına geliyor.

Operatörlerin 4G desteği sürecek

Teknolojide 5G dönemi 1 Ni­san 2026’da başlayacak olsa da operatörlerin 4G uyumlu ci­hazlara desteği sürecek. Başka bir ifadeyle, 2G, 3G ya da 4G te­lefonlar çöpe gitmeyecek. Uz­manlara göre, bu cihazlar yük­sek teknolojiye ihtiyaç duyman tüketici segmenti, ikinci el, ye­nileme ve kiralama pazarında dönecek. Bu telefonlardan sa­dece 8 milyon adedinin kirala­mada yönetilmesi, bunun da yıl­da 8-10 milyar TL’lik bir pazar oluşturası bekleniyor. Bireyle­rin yanı sıra, sanayi, sağlık, ula­şım, eğitim gibi sektörleri de etkileyecek 5G’nin telefon pa­zarına etkilerini sektör temsil­cilerine sorduk.

“Satış grafiği artacaktır”

Mobil İletişim Araçları ve Bil­gi Teknolojileri İş İnsanları Der­neği (MOBİSAD) Başkanı Mus­tafa Kemal Turnacı, şu değer­lendirmelerde bulundu: “Yeni ve hızlı bir teknoloji bizi bekli­yor. Türkiye’de 96 milyon mobil abone var. Biz, birçok vatandaşı­mızın deneyimlemek için 5G’ye uyumlu cihazlara geçiş yapaca­ğını öngörüyoruz.

Bir yıllık sü­rede iki katına yakın bir satış grafiği bekliyoruz. 3 ila 5 yıl ara­sında, 63 milyon 5G harici cihaz kullanıcılarının yaklaşık yüz­de 70’inin 5G’li cihazlara geçiş yapmış olacağını öngörüyoruz. Bugün 10 bin TL giriş seviyesin­den, 150 bin – 160 bin TL ban­dına kadar 5G’li cihazlar mev­cut. Bu da çok ciddi bir ekonomi­yi beraberinde getirir. Bugün 3G ve 2G cihaz kullanıcıları da var. 5G başladığında bu teknolojiye ihtiyaç duymayacak vatandaş­larımız cihazlarını değiştirme­mek isteyebilirler. Bu gayet ma­kul, vatandaşlarımızın tercihi­dir. Bu cihazlar gerek ikinci el, gerekse yenilenmiş cihaz olarak tercih edilebilecektir.”

“4G ve 4.5G’nin yakın vadede devreden çıkması beklenmiyor”

Nu Teknoloji CEO’su Erkut Alkaya, operatörlerin, 5G servislerini devreye alsalar da 4G, 4.5G gibi teknolojilerin de bir süre daha aktif olarak kullanmaya devam ettiğini belirterek, şöyle devam etti: “Bildiğimiz kadarıyla 2G ve 3G lisansları 2027 sonunda sona erecek. Ancak 4G ve 4.5G (LTE) teknolojilerinin yakın vadede devreden çıkarılması beklenmiyor. Bu nedenle, 5G desteklemeyen telefonların kısa ve orta vadede kullanılabilirliği devam edecektir. Dolayısıyla bu cihazların bir anda “çöpe gitmesi” gibi bir durum söz konusu değil.”

“8 milyon telefon kiralamada yönetilir”

Kiralabunu Kurucu Ortağı Sinan Ventura, Türkiye’de aktif kullanılan yaklaşık 92 milyon mobil cihaz bulunduğuna işaret ederek, “Bunun yaklaşık yüzde 70’i, yani 63 milyonunun 5G’yi desteklememesi, önümüzdeki 3-4 yılda çok ciddi bir cihaz dönüşüm dalgası anlamına geliyor” dedi.

Ventura, şu değerlendirmelerde bulundu: “Bu sadece bir teknoloji geçişi değil; aynı zamanda ekonomik erişim, çevresel sürdürülebilirlik ve dijital kapsayıcılık açısından da büyük bir sınav. Bu dönüşümde tüm cihazların çöpe gitmesi mümkün değil, zaten doğru da değil. İkinci el ve yenilenmiş cihaz ekosisteminin yanı sıra, operasyonel kiralama modelleri burada devreye giriyor.

Kiralama sayesinde hem bireyler hem kurumlar, yüksek bedelli cihazlara daha düşük aylık ödemelerle ulaşabilirken, eski cihazlar da özellikle yüksek teknolojiye ihtiyaç duyulmayan bölge ve müşteri segmentlerinde tekrar değerlendirilebiliyor olacak. Biz Kiralabunu olarak bu dönüşümün yaklaşık 6–8 milyon cihazlık kısmının önümüzdeki 4 yıl içinde kiralama modelleriyle yönetileceğini öngörüyoruz. Bu da pazarda yılda 8–10 milyar TL’lik bir potansiyel anlamına geliyor.

Cihazların fiyatları global markalar tarafından belirleniyor; bizce fiyatlarda yukarı veya aşağı yönlü bir değişim olmaz, kur dalgalanmaları yaşanmadıkça. Kiralama yaygınlaştıkça, kullanıcıların yüksek fiyatlı amiral gemisi telefonlara erişimi kolaylaşacak; üreticiler de kiralama şirketleriyle birlikte çalışarak daha fazla cihazı döngüde tutup üretim baskısını azaltacak. Fiyat artışı riski taşıdığını düşün-müyoruz.”

5G neler getirecek?

-4G’ye göre internet 10 kat daha hızlı olacak.

-Bir film, birkaç saniyede indirilebilecek

-Gecikme süresi 40- 50 mili saniyeden, 1 milisaniyelere düşecek.

-Sağlık alanında, uzaktan ameliyat mümkün hale gelecek.

-5G ile milyonlarca cihaz aynı anda birbirine bağlanabilecek.

-Otonom araçlar ve ulaşımda, araçlar birbirleriyle anlık iletişim kurabilecek.

“Yeniden kullanım alt yapımız hazır”

EasyCep Kurucu Ortağı ve Genel Müdürü Mehmet Akif Özdemir, geçişin kademeli ilerleyeceğini belirtti. Özdemir, şöyle devam etti: “Ancak şunu vurgulamak gerekir ki, 5G’ye uyumlu olmayan telefonlar bir günde değersizleşmeyecek. Bu cihazlar 4G altyapısında uzun bir süre daha sorunsuz şekilde kullanılmaya devam edecek. Öncüsü ve pazar lideri olduğumuz yenilenmiş telefon sektörü, bu dönemde ekonomik ve sürdürülebilir bir alternatif olarak öne çıkıyor. 5G’ye geçmek isteyen ama sıfır cihaz maliyetini karşılamak istemeyen kullanıcılar için yenilenmiş telefonlar akıllı bir geçiş köprüsü oluşturuyor.

Orta ve uzun vadede ise, 5G’ye uygun olmayan cihazların kullanım ömrü tamamlandığında, bu cihazların elektronik atık olarak yeniden ekonomiye kazandırılması kritik hale gelecek. Biz, bu dönüşüm sürecine çevreye duyarlı şekilde katkı sağlamak için geri dönüşüm ve yeniden kullanım altyapımızla hazırız. Bu süreci bir “son” değil, sürdürülebilir bir mobil ekosisteme geçiş olarak görüyoruz. Kullanıcıların yüzde 30’dan fazlasının 5G’ye dahil olacağını, piyasanın, rekabetin de etkisiyle zamanla dengeye oturmasını bekliyoruz.”

“Yıl sonuna kadar portföyümüzün önemli kısmını oluşturacak”

Teknosa Kategori Yönetimi ve Tedarik Zinciri Genel Müdür Yardımcısı Cenk Yenginer, tüketicilerin cihazlarını yenileme eğiliminde belirgin bir artış beklediklerini söyledi. Yenginer, şöyle devam etti: “Tüm markalar ürün portföylerini 5G uyumlu modellere dönüştürme sürecini hızlandırmış durumda. Güçlü bir potansiyel mevcut. Biz de tüketici ihtiyaç ve beklentilerine göre ürün portföyümüzü dönüştürüyoruz. Yıl sonuna kadar portföyümüzün önemli kısmını 5G uyumlu modellerle yenilemeyi ve talebi güçlü şekilde karşılamayı hedefliyoruz.”