30 yerli şirket nükleer santral için kümeleniyor

SEREN GÖKÇE

ANKARA - Mersin Akkuyu’da 20 milyar dolar civarında yatırımla kurulacak nükleer santrale ilişkin çalışmalar devam ederken, yerli şirketler harekete geçti. 30’a yakın Türk firması santralde kullanılacak ekipmanları üretmek için kümelenme yoluna gitti. Sinop’ta yapılması planlanan ikinci santral ile birlikte Türkiye’de nükleer santral için toplam 40 milyar dolarlık yatırım yapılması planlanıyor. Türkiye’de nükleer güç santrali kurulmasına yönelik ‘risk’ odaklı tartışmalar sürürken, enerjide arz güvenliği oluşturmak adına yapımı planlanan nükleer santral projelerinde iş üstlenme kapasitesi olan yerli firmalar da harekete geçti. Bu kapsamda Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı tarafından belirlenen kriterlere uyan irili ufaklı firma sayısı 500’ün üzerine çıktı. Türkiye’nin gerçekleştireceği nükleer santral projelerinde ortalama yüzde 40 oranında yerli katkı payı alınacak. Bu çerçevede 20 milyar doları aşması planlanan Mersin Akkuyu Nükleer Santrali projesinde yerli firmalara yaklaşık 8 milyar dolarlık bir iş hacmi doğacak. 

Türk şirketlerinin nükleer santral projelerinde üstlenebilecekleri işler ve davranış yöntemleri Ankara’da önceki gün düzenlenen toplantıda masaya yatırıldı. Toplantıya Ticari Eşleştirme Derneği Başkanı Koray Tuncer, İstanbul Karbon Zirvesi Komite Başkanı Prof. Dr. Etem Karakaya, Hacettepe Üniversitesi Nükleer Enerji Bölümü Doç. Dr. Şule Ergun ile işadamları Ali Erhan Binici ve Mansur Özdoğan katıldılar. 

Hacettepe Üniversitesi Nükleer Enerji Mühendisliği Bölümü’nden Doç. Dr. Şule Ergün, nükleer kalitede boru, civata ve diğer malzemenin nasıl yapılacağını Türk firmalarının öğrenmesi gerektiğine dikkat çekerek, “Nükleer kalite çerçevesinde bir iş yaparsanız sınıf atlarsınız. Nükleerde pazar büyük ama oyuncu çok az. Nükleer kaliteyi yakalamış oyunculara ihtiyaç var. Malzeme kalitesini nükleere göre değiştirmek gerek. Yazılım firmaları da nükleerde görev alabilirler. Yerlileştirmeyle ilgili çalışmalar sürüyor. Çok çaba harcamadan kapasite artırabilecek firmalar var” dedi. 

Standartlar belirleniyor 

Ergün’ün verdiği bilgilere göre, yazılım, boru, cıvata, kablo, havacılık ve bilişim sektöründen çok sayıda firma nükleer santral için kullanılacak malzemeleri üretmek için ön hazırlık amacıyla bir araya geldi. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, nükleer santrallerde kullanılacak malzemenin niteliği konusunda TSE ile yapılacak çalışma çerçevesinde standartları belirlemeye başladı. Bu kapsamda çeşitli sektörlerde faaliyet gösteren 30 firma bir araya gelerek neler yapabileceklerini konuştular. Önümüzdeki dönemde tekrar toplanacak olan şirketler, bir bütün olarak hareket etme yönünde görüş birliği oluşturdular. 

Ticari Eşleştirme Derneği Başkanı Koray Tuncer ise toplantıda yaptığı konuşmada, özellikle nükleer santrale yönelik yapılacak üretimlerde, bu konuda dünyada söz sahibi olan yabancı firmalarla Türk şirketlerinin işbirliğine gidebileceğini, ikinci santralde yerli firmaların payının artabileceğini söyledi. 

Öte yandan 2015 yılı Mart ayında düzenlenecek İstanbul Nükleer Santraller Zirvesi’nde de tarafl ar bir araya gelerek görüş alışverişinde bulunacaklar. Doç. Dr. Şule Ergün, Türkiye’nin en geniş katılımlı konferansının düzenleneceğini belirterek, “II. İstanbul Nükleer Santraller Zirvesi’nde yatırımcılar Türkiye’de inşa edilecek nükleer santraller projelerinin sunduğu imkanlardan fayda sağlayabilecekler” dedi. Zirve Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, Nükleer Mühendisler Derneği ve Ticari Eşleştirme Derneği’nin katkılarıyla düzenlenecek.

Evi metro hattında olanlara değer artış vergisi önerisi

Ticari Eşleştirme Derneği tarafından organize edilen ve 9-10 Nisan 2015’te gerçekleştirilecek İstanbul Metrorail Forumu’nda ilginç öneriler gündeme gelecek. İstanbul Büyükşehir Belediyesi tarafından da desteklenen forumda metro hatlarının finansmanı da tartışılacak. Bu kapsamda metro hattı güzergahında bulunan ve değer artışı görülen taşınmazlardan yeni değer artışına yönelik bir vergi alınması da tartışılacak. Bu kapsamda vergi mevzuatında, elden çıkarılan konutların alış ve satış fiyatları arasındaki farka yönelik gelir vergisi uygulanması yer alıyor. Yeni tartışılacak öneri ise satışa bağlı olmadan bir vergi alınmasını içeriyor. Ticari Eşleştirme Derneği Başkanı Koray Tuncer, İngiltere örneğini verirken, bu ülkede metro güzergahının kamu tarafından kamulaştırıldığını, daha sonra da hat üzerinde özel projeler yaparak, binaları yeniden satışa çıkardığını bildirdi.