46 santral satışta, gelir beklentisi 40 milyar $
Enerjide gündem 'dağıtımdan üretime' dönüyor. 18’i termik, 28’i HES, 46 santral özelleştirilecek. HES'ler arasında Altınkaya, da var. Santral satışından, dağıtım bölgesi satışının 3 katından fazla gelir sağlanabilir
YAYINLAMA
GÜNCELLEME
İbrahim EKİNCİ
İSTANBUL - Türkiye, son bir iki yıldır, büyük elektrik dağıtım ihalelerine tanık oldu. Bu ihalelerin bazılarında masada milyar dolarlar vardı. Bazılarının ihale süreci bitti, bazıları yeniden ihale edildi. Nihayet son 4 dağıtım bölgesi ihaleye çıkıyor, süreç tamamlanıyor. Ancak, bir de üretim tarafı var. Buradan sağlanacak gelir, değıtımın muhtemelen üç - dört katından fazla olacak... Yani, nereden bakılırsa bakılsın 40 milyar $ (70 milyar TL) civarında özelleştirme yapılacak. Enerji sektörünün bundan sonraki gündemi de üretim satışları olacak.
Elektrikte şu ana kadar 15 dağıtım bölgesi 9.3 milyar dolara satıldı. 4 bölge daha var. Bunların satışıyla dağıtım geliri 12 - 13 milyar doları bulacak. Üretim satışından beklentisi se bunun 3 katını rahat aşacak gibi görünüyor. Bu tabi tahmin ama gerçekleşen satışlarda ortaya çıkan fiyata bakılarak yapılan bir tahmin... Seyitömer, 2 milyar 248 milyon dolara, Kangal 985 milyon dolara, iki termik santral toplamda 3.2 milyar dolara satıldı. Bunların ikisinin gücü 1.057 MW'tı. Geride 11 bin 560 MW termik daha var. İlk ikisinin satış değeri dikkate alındığında termik satışının geliri 38 milyar dolara çıkıyor. Tabi bu kaba hesap. Santraller, sahalarıyla birlikte özelleştirildrikleri için birinin fiyatı, diğeri için tam baz oluştarmayabilir. Ancak yine de iki satışta ortaya çıkan rakamlar büyük gelir beklentisi oluşturuyor. 38 milyar dolar sadece termik santrallerin tahmini geliri...
Üretimde satılacak ikinci büyük pakette 28 HES var. Bunların toplam kurulu gücü 3 bin 800 MW. Termiklerden daha düşük fiyatlar da düşünülse 5 milyar dolardan fazla bir rakam çıkıyor.
Liste ilk kez açıklanıyor!
Liste ilk kez açıklanıyor!
Özelleştirme İdaresi, gelir beklentisi telaffuz etmiyor. Özelleştirilecek termik santraller belli. EÜAŞ'ın elindeki 18 santralın tamamı özelleştirilecek. Kapsamdaki HES'ler konusunda şimdiye kadar isim açıklaması olmamıştı. "27 HES" denilmişti. Oysaki ÖİB'nin elinde 45 HES var. Özelleştirilecek HES'lerin hangileri olduğu konusunda ÖİB kaynaklarının bir açıklaması yok. Piyasa ise bu HES'leri biliyor. DÜNYA olarak, kapsamdaki HES listesini (28 HES) de yayımlıyoruz. Programdaki 3 santral (Akköprü, Alpaslan I, Manyas) hariç tutulursa EÜAŞ'ın elindeki HES sayısı 45. Bunların içinde Atatürk Barajı (2.405 MW), Karakaya (1.800 MW), Keban (1.330 MW) gibi dev baraj sanatralları da var. Ancak bu büyük baraj santralları kapsam dışı. Satışı söz konusu olan 28 santral içinde 702 MW güçte Altınkaya ile 500 MW'lık Hasanuğurlu da var. Bu santrallar için ÖYK kararı alınmıştı. Kalanlar için henüz bir karar olmamakla birlikte, bir kısmının sonraki pakette gelebileceği tahmin edilebilir. Ancak onların içinde Atatürk, Karakaya, Keban gibi dev barajların olup olmayacağı belli değil. Akarsu santralları hariç tutulursa, henüz hidrolik (HES) satışı yapılmadı. Kamunun elindeki HES'lerdeki kurulu güç toplamı 11 bin 589 MW. Bu gücün 3 bin 779 MW'lık kısmı satışa çıkıyor. 140 MW güçteki 50'den fazla akarsu santralı daha önce satılmıştı. Bunlarda devir süreci devam ediyor. 46 santral satışta, gelir beklentisi 40 milyar $ Kamunun üretim payı yüzde 20'nin altına iniyor 2010 yılında Türkiye'de elektrik üretiminde devlet ve özel sektörün payı eşitti. Toplam 49.524, devletin (EÜAŞ) payı da 24.202 MW'tı. İki yıl içinde özel sektör birçok santrali devreye aldı, devlet 50'den fazla akarsu santralını, iki büyük termik santralı sattı. Birine teklif alıyor, arkasından bir yenisini satacak. Hedef tam 18 termik, 27 hidroelektrik santralinin satışı... Son duruma göre devletin payı yüzde 40 civarına gerilemiş durumda. Bu
satışlar geldiğinde aşama aşama gerileyecek ve tamamlandığında da devletin strtejik nedenlerle elinde tuttuğu birkaç santral kalınca, özel sektörün payı yüzde 90'ı geçecek. Şu anda programda olan satışlar gerçekleştiğinde devlet elindeki 16 bin 400 MW kurulu gücü özel sektöre devretmiş olacak. Elindeki güç 10 bin MW'a inecek. Bu da zaten payının yüzde 20'nin altına düşmesi demek.
İlk karar 2003'te alındı ama asıl şimdi başlıyor
İlk karar 2003'te alındı ama asıl şimdi başlıyor
ÖYK, 2003’te akarsular dahil 101 santralin özelleştirilmesi kararı almıştı. Ancak sonradan Oymapınar 2005'te Eti Alüminyum'a geçti. 2006'da Kemerköy, Yeniköy ve Yatağan programından çıkartılarak EÜAŞ'a devredildi. ÖİB sadece 9 küçük santralı bir çatıda toplayarak Zorlu Grubu’na sattı. 2009'da 56 akarsu santralı özelleştirme
programına alındı. Bunlardan bazıları çeşitli nedenlerle kapsamdan çıkarıldı. Kalan 52'si için ihaleye çıkıldı. Kurulu kapasitesi toplam 140 MW olan 18 grubun (50 adet akarsu santralinin) ihalesi Haziran 2010 itibarıyle tamamlandı. ÖYK ihaleleri onayladı. 2011'de 10 grubun devir işlemi tamamlandı. Diğer gruplara ilişkin devir süreci ise devam ediyor. Ancak asıl büyük satışlar yeni başlıyor. 28 hidrolik, 18 termik için çalışmalar sürdürüyor. 4 termik santral öncelikli olarak ve portföy gruplarından bağımsız özelleştirilecek.
Bunlar Seyitömer (ihale edildi), Kangal (ihale edildi), Hamitabat (teklif alınacak) ve Soma (İhale hazırlığı sürüyor.) Bu sanatraller Türkiye toplam elektrik üretim kapasitesinin (211.208 GWh) %7’sini, Elektrik Üretim A.Ş. kapasitesinin %13’ünü karşılıyor.
ÖİB, yatırımcıyı anında bilgilendirecek
ÖİB, yatırımcılarla iletişimi artırmak için internet sitesinden "Yatırımcı Bilgi Kayıt Formu" almaya başladı. Kurumun web sitesinin sağında "Yatırımcı Bilgi kayıt Formu"nu açarak, istenilen bilgileri dolduran yatırımcılara, ilgilendikleri özel konularda, satışlardaki gelişmeler, duyurular anında iletilecek. İsteyen bütün konularda da aynı iletişim adresi üzerinden bilgi alınabilecek.
Kamunun üretim payı yüzde 20'nin altına iniyor
Kamunun üretim payı yüzde 20'nin altına iniyor
2010 yılında Türkiye'de elektrik üretiminde devlet ve özel sektörün payı eşitti. Toplam 49.524, devletin (EÜAŞ) payı da 24.202 MW'tı. İki yıl içinde özel sektör birçok santrali devreye aldı, devlet 50'den fazla akarsu santralını, iki büyük termik santralı sattı. Birine teklif alıyor, arkasından bir yenisini satacak. Hedef tam 18 termik, 27 hidroelektrik santralinin satışı... Son duruma göre devletin payı yüzde 40 civarına gerilemiş durumda. Bu satışlar geldiğinde aşama aşama gerileyecek ve tamamlandığında da devletin strtejik nedenlerle elinde tuttuğu birkaç santral kalınca, özel sektörün payı yüzde 90'ı geçecek. Şu anda programda olan satışlar gerçekleştiğinde devlet elindeki 16 bin 400 MW kurulu gücü özel sektöre devretmiş olacak. Elindeki güç 10 bin MW'a inecek. Bu da zaten payının yüzde 20'nin altına düşmesi demek.