'Depolama yayılınca, rüzgarı kimse kesemez'

Mehmet KARA

Türkiye, uluslararası rüzgar enerjisinin önde gelen aktörlerine ev sahipliği yapmaya hazırlanıyor. Türkiye Rüzgar Enerjisi Birliği (TÜREB) tarafından düzenlenen Türkiye Rüzgar Enerjisi Kongresi (TÜREK 2017) 1-2 Kasım tarihlerinde Ankara’da gerçekleştirilecek. TÜREB Başkanı Mustafa Serdar Ataseven’e TÜREK 2017 hazırlıklarını, sektörün gündemini ve bu alandaki gelişmeleri sorduk.

■ Dünyada rüzgar enerjisi alanındaki trendler ne yönde?

Rüzgar enerjisi Avrupa’da filizlendi ve küresel alanda hızla yayılmaya devam ediyor. Avrupa dışındaki 70’ten fazla ülke ulusal iklim ve enerji planlarında rüzgar enerjisinin önemine vurgu yaptı. 2016 sonu verilerine göre dünyada 486.749 MW rüzgar kurulu gücü var. Çin, 168.000 MW’ın üzerindeki gücü ile dünya lideri.

■ Peki başlangıç vuruşunu yapan Avrupa’da durum ne?

WindEurope verilerine göre, bu yılın ilk yarısında (Ocak-Haziran 2017 dönemi) Avrupa'da 6100 MW yeni rüzgar enerji kapasitesi kuruldu. Toplam yatırım tutarı ise 8.3 milyar EuroIya ulaştı. Bu rakamın 5,4 milyar Euro’luk kısmı karasal, 2.9 milyar Euro’luk kısmı ise offshore (deniz üstü) rüzgar santrallerine harcandı. Avrupa’daki lider rüzgar oyuncusu ülke ise Almanya oldu. Almanya yılın ilk yarısında 2.280 MW karada, 641 MW denizde olmak üzere 2.921 MW yeni kurulu gücü tamamlayarak toplamda 52.939 MW’lik rüzgar kurulu gücüne ulaştı.

■ Karasal ve deniz üzeri yatırımları özellikle mi ayırıyorsunuz?

Evet, rüzgar enerjisi Avrupa’da karasal projeler ayağında doyma noktasına ulaştığı için artık deniz üzeri yatırımlar hız kazanmaya başladı. Deniz üzeri kurulumlardaki maliyetlerin azaltılması yönünde çalışmalar devam ediyor.

■ Maliyet düşürmede teknolojinin rolü ne kadar?

Rüzgar sektöründe teknoloji hızla gelişiyor. Bu da maliyetlerin düşmesini sağlıyor. Önümüzdeki yıl sonu itibariyle 4 MW ve üzerindeki rüzgar türbinlerini karasal santrallerde görmeye başlayacağız. Diğer yandan rüzgardan üretilen elektriğin depolanması yönündeki çalışmalar hız kazanıyor. Kısa zaman içinde yaygınlaşacağını düşünüyoruz. Böylece bağlantı kapasitesi ile ilgili sıkıntıları aşmış olacağız ve rüzgarın önü daha da açılmış olacak.

■ Türkiye'nin rüzgar yatırımlarında dünyadaki ve bölgedeki konumu nedir?

Türkiye’nin rüzgar kurulu gücü 2016 sonu itibariyle yüzde 29.41 artışla 6106 MW’a ulaştı. Türkiye yeni kurulumlarda geçen yıl gerçekleştirdiği 1387 MW’lık ilave kapasiteyle Avrupa’da üçüncü, dünyada ise yedinci sırada yer aldı. Türkiye 2017’nin ilk yarısında ulaştığı 377 MW’lık kurulu güç ile Avrupa’da ilk dört ülke arasında yer aldı. Haziran 2017 sonu itibariyle toplam kurulu gücümüz 6.483 MW’a ulaştı. Sektörün cirosal büyüklüğü 10 milyar dolar üzerinde ve 2017 yılının ilk altı ayında 600 milyon dolarlık yatırım hayata geçti. Elektrik üretimi içindeki rüzgarın payı yüzde 8 seviyelerine çıktı.

■ Yeni rüzgar yatırımları ne durumda?

Haziran 2017’de gerçekleştirilen 710 MW’lık bağlantı hakkı yarışmaları ve ardından gerçekleşen 1000 MW’lık rüzgar YEKA ihalesi sektöre ivme kazandırdı. Yarışmaya gösterilen ilgiye baktığımızda yatırımcı iştahının bitmediğini ve yeni başvuruları hemen beklediklerini söyleyebiliriz. Bu nedenle ikinci YEKA projesinin detaylarının da biran önce paylaşılmasını bekliyoruz.

■ İhalesi tamamlanan rüzgar YEKA projesi ne aşamada?

Proje, sözleşmenin imzalanması aşamasında. İmzaların atılmasından sonra ihaleyi kazanan konsorsiyum üç ay içinde aday YEKA projelerini Bakanlığa sunacak. İnceleme ve değerlendirmelerin ardından uygun görülen projeler Resmi Gazete’de yayınlanacak.

■ Yüzde 100 yerlileşmenin kısa sürede sağlanabileceği rüzgar ekipmanları hangileri?

Kanat ve kule imalatlarımız devam ediyor. Bunlar yaygınlaşabilir. Sonrasında generatör ve nasel denilen gövde kısmının da yerlileştirilmesine başlayacağız. Elektromekanik kısım üretimleri de ardından gelecektir.

TÜREK, 2017 yeni işbirliği anlaşmalarına zemin olacak

Türkiye Rüzgar Enerjisi Kongresi (TÜREK), 1-2 Kasım’da altıncı kez düzenlenecek. Ankara JW Marriott Hotel’de gerçekleştirilecek TÜREK 2017’de, WindEurope Başkanı Giles Dickson başta olmak üzere rüzgar enerjisi alanındaki küresel aktörler sahne alacak. Başbakanlık Yatırım Ajansı Başkanı Arda Ermut’un da ülkedeki yatırım fırsatlarını anlatacağı TÜREK’e dünyanın önde gelen rüzgar türbini üreticilerinin üst yöneticilerinin de katılımı bekleniyor.

Enerji Bakanlığı başta olmak üzere kamu ve özel sektör oyuncularının da üst düzeyde temsil edileceği TÜREK 2017’de rüzgar yatırımlarının finansmanı, enerji depolama sistemlerindeki gelişmeler başta olmak üzere pek çok konu ele alınacak. Birçok iş anlaşmasının zeminini hazırlamak için sektör paydaşlarını bir araya getirmek de TÜREK’in hedefl eri arasında. GWEC, Uluslararası Yenilenebilir Enerji Ajansı gibi bazı kurumlardan onay bekleniyor.