Elektrikte kayıp kaçak azalıyor
Elektrikte kayıp kaçak oranı yüzde son 5 yılda yüzde 25'ten yüzde 15'e geriledi. Bunda kaçak kullanımın yaygın olduğu bölgelerde alınan önlemler etkili oldu.
Elektrik Dağıtım Hizmetleri Derneği (ELDER) Yönetim Kurulu Başkanı Serhat Çeçen, Türkiye'de elektrikte kayıp kaçak oranının son 5 yılda yüzde 25'ten yüzde 15 seviyesine gerilediğini belirterek, "Kayıp kaçağın çok yüksek olduğu Dicle, Vangölü ve Aras bölgelerinin dışındaki bölgelere bakarsak, Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütünün (OECD) seviyelerine, yüzde 8'lere indiğimizi görürüz." dedi.
Çeçen, elektrik sektöründeki gelişmeler ve ELDER'in yeni dönem faaliyetlerine ilişkin değerlendirmede bulundu.
Abonelere kendilerini daha iyi anlatmak için müşteri hizmetlerine ağırlık verdiklerini aktaran Çeçen, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığının ortaya koyduğu müşteri memnuniyeti çalışmaları doğrultusunda şeffaf bir süreç yürüttüklerini söyledi.
Çeçen, elektrik dağıtım şirketlerinin 2020'ye kadar altyapı hizmetlerini geliştirmek amacıyla 18 milyar lira yatırım yapmaları gerektiğini ifade ederek, "Bu, kamu dönemine göre 3-3,5 kat daha fazla yatırım anlamına geliyor. Bunu da yatırımcılar olarak biz finanse ediyoruz. Bu yatırımları iki buçuk yıl içinde tamamlama düşüncemiz var." diye konuştu.
Elektrik dağıtım şirketlerinin geçen yıl 3,5 milyar lira yatırım yapma yükümlülüğü olduğunu anımsatan Çeçen, "Biz, 3,7 milyar lira şebeke yatırımı yaptık. Kamulaştırma bedelleri gibi doğrudan yatırım unsurları olmayan hususlarla birlikte 4,3 milyar lira yatırım gerçekleştirdik. Bu parayı yatırım olarak yaptık, 10 yılda geri alacağız." ifadelerini kullandı.
Çeçen, Vangölü dağıtım bölgesindeki pilot uygulamayla sayaçların uzaktan takip edildiğini böylece kaçak kullanım oranının yüzde 65'ten yüzde 15'e düşürüldüğünü belirterek, bu uygulamanın tüm bölgeye yaygınlaştırılması için çalışmaların devam ettiğini anlattı.
Elektrikte kayıp kaçakla mücadelede son dönemde önemli ivme yaşandığını vurgulayan Çeçen, şöyle konuştu:
"Türkiye genelinde 5 yılda kayıp kaçak oranı yüzde 25'lerin üzerindeyken, şimdi bu oran yüzde 15'li seviyelere indi. Kayıp kaçağın çok yüksek olduğu Dicle, Vangölü ve Aras bölgelerinin dışındaki bölgelere bakarsak, OECD seviyelerine, yüzde 8'lere indiğimizi görürüz. Elektrik dağıtım sektöründe tüm Türkiye'de vatandaş memnuniyeti artarken, kaçakla mücadelenin arttığı Dicle, Vangölü ve Aras bölgelerinin diğer bölgelerimize göre memnuniyet oranının daha düşük olduğu gözlemlenmektedir. Kaçak mücadelesi arttıkça memnuniyette düşme oluyor. Bu hep birlikte çözeceğimiz bir sorun. Doğu ve Güneydoğu bölgelerinde akıllı şebekelerle sayaca müdahaleyi imkansız hale getirdik. Kaçağın yoğun olduğu tarımsal sulamada da ciddi mücadelemiz devam ediyor."
'Genel aydınlatmanın maliyeti 1,2 milyar lira'
Çeçen, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığının nisan ve mayıs aylarında genel aydınlatmayla ilgili çok kapsamlı bir denetim yürüttüğünü belirterek, "Türkiye'de 6 milyon 650 bin sokak lambası bulunuyor. Bunun 5,5 milyonu kontrol edildi ve arızalı olanların büyük kısmı tamir edildi." şeklinde konuştu.
Genel aydınlatma maliyetinin işletme ve enerji tedariği açısından sektöre yük oluşturduğunu dile getiren Çeçen, "Sadece enerji tedarik maliyeti 1,2 milyar lirayı buluyor. Elektrik Piyasası Kanunu'ndaki düzenlemeyle bunun yüzde 80'ini bakanlık ödüyor. Dağıtım şirketleri olarak bizim burada yükümlüğümüz enerji sağlamak." ifadelerini kullandı.
Çeçen, genel aydınlatmayla ilgili enerji sağlama yükümlülüğünün dağıtım şirketlerinden alınıp kamuya devredilmesine ilişkin sürecin Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı ile yürütüldüğünü söyledi.
Sistemi daha iyi kurgulamak için yasal düzenlemelere ihtiyaç olduğunu belirten Çeçen, "Kamulaştırma, bizim yatırım süreçlerimizi geciktiren en önemli süreç. Onun optimizasyonu yönünde önerilerimiz oldu. Zaman zaman 10 kilometrelik bir hat yapıyorsunuz, bir direk ona engel oluyor. Mülk sahibiyle uzlaşamazsanız işleri tamamlayamıyorsunuz. Bunun yanında ruhsatsız binalara enerji verilmesinde çok önemli sorunlarla karşılaşıyoruz." değerlendirmesinde bulundu.
İstihdam ve teknoloji yatırımı artıyor
Çeçen, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının başlattığı istihdam seferberliği uygulamasından bu yana elektrik dağıtım sektöründe 5 bin kişinin işe alındığını ve bu miktarın sektördeki çalışan sayısının yüzde 10'una denk geldiğini bildirdi.
Dağıtım sektöründeki yatırımların yüzde 15'lik kısmının (2,7 milyar lira) teknolojiye ayırıldığını belirten Çeçen, 2019'dan itibaren teknoloji yatırımlarında daha ciddi artış yaşanacağını ifade etti.