“Enerji fiyatlarını düşürmek için petrol endüstrisine 12 trilyon $’lık yatırım gerek”

Emre ERGÜL

Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü’nün (OPEC) Başkanı Heysem Faysal el-Gays, enerji güvenliği, fiyatlardaki yükseliş ve Brent petrol fiyatının 100 dolara ulaşma olasılığının tartışıldığı bir dönemde, CNN Televizyonu’na konuştu; petrol endüstrisiyle ilgili tüm merak edilenleri anlattı. Brent petrol fiyatının seyri, sektörde en çok konuşulan konuların başında geliyor.

OPEC'in üretim kesintilerinin arzı etkilemesi ve ABD ekonomisinin dirençli olması nedeniyle talebin güçlü olması nedeniyle petrol fiyatları son aylarda hızla yükseldi. Brent ham petrolü, haziran ortasındaki en düşük seviyesinden bu yana yüzde 29 arttı. Geçen hafta ise Suudi Arabistan ve Rusya'nın uzatılmış üretim kesintilerinin desteğiyle varil başına 97 dolar civarında işlem gördü; ki bu geçtiğimiz kasım ayından bu yana en yüksek seviye oldu.

Petrol fiyatlarının varil başına 100 dolara ulaşıp ulaşmayacağı sorulduğunda OPEC’in Kuveytli Başkanı şu yanıtı verdi: "Bu rakama yol açabilecek faktörler bir süredir varlar ve var olmaya devam ediyorlar.” El-Gays, bu faktörlerin başını “yetersiz yatırım”ın çektiğinin altını çizdi ve ekledi: “Dünyanın bunu anlamasının çok önemli olduğunu düşünüyorum.”

El-Gays, işte nu noktada enerji fiyatlarındaki artışa dikkat çekti. Küresel ekonomi enerji fiyatlarında ani bir artıştan kaçınmak isteniyorsa, petrol endüstrisinin yatırımlarının önemli ölçüde artması gerektiğini söyleyen OPEC Başkanı, 2045 yılına kadar sektörün potansiyel olarak daha pahalı ham petrolden kaçınmak için en az 12 trilyon dolarlık yatırıma ihtiyaç duyacağını söyledi.

Petrol sektörünü yetersiz yatırımın tehlikeli olduğu konusunda uyaran Başkan şöyle devam etti: “Yetersiz yatırım yaparak aslında enerji güvenliğini tehlikeye atıyoruz... Bu (yatırım) olmadan, talep arttıkça fiyatların ve oynaklığın da artacağına dair ciddi olasılıkların olduğunu düşünüyorum.”

El-Gays’e göre, nüfus ve ekonomik büyüme, dünyanın gelecekteki enerji gereksinimlerinin yalnızca yenilenebilir enerji kaynaklarıyla veya bir enerji kaynağı olarak hidrojene güvenerek karşılanmasının "dünya üzerinde hiçbir yolu olmadığı" anlamına geliyor… Bu yüzden de Başkan, insanların dünyanın yeterli enerjiye (istikrarlı, uygun fiyatlı, güvenilir, kesintili olmayan enerji kaynaklarına) sahip olduğundan emin olması gerektiğinin altını çizdi.

“Yetersiz yatırım” El-Gays’in geçtiğimiz pazartesi günü düzenlenen ADIPEC Enerji Konferansı’ndaki konuşmasında da yer verdiği bu konu oldu. OPEC Başkanı konferansta da “Yetersiz yatırım yaparak aslında enerji güvenliğini tehlikeye atıyoruz. Talep arttıkça fiyatların ve oynaklığın da artacağına dair ciddi olasılıkların olduğunu düşünüyorum” demişti.

“Petrol talebi bu yıl devam edecek”

Petrol ihraç eden 23 ülkeden oluşan OPEC’in Başkanı Heysem el-Gays’in ADIPEC Enerji Konferansı sırasında görüştüğü bir diğer TV kanalı da İngiliz BBC oldu. Kuveytli Başkan petrol talebiyle ilgili konuştu: “Petrol bu yıl artmaya devam edecek. Talebin günde yaklaşık 2.4 milyon varil arttığını görüyoruz.” Suudi Arabistan, ham petrol üretimini günde 1 milyon, Rusya da 300 bin varil azaltacağını açıklamıştı.

İki ülkenin aldığı bu kararın önemli bir arz açığına neden olabileceğini belirten el-Gays, "Bu karar, belirsizlikler nedeniyle ihtiyati veya önleyici olarak tanımlanabilir” dedi ve ekledi: "Gelecek yıl, talep günde 2 milyon varilin üzerine çıkacak. Elbette bu, küresel pazardaki bazı belirsizliklere bağlı. Yine de küresel talebin artacağı konusunda hâlâ oldukça iyimseriz. Bu yıl oldukça dayanıklı olun.”

El-Gays'ın petrol rezervi IEA Başkanı Birol’dan 1 hafta sonra konuşması dikkat çekti

OPEC Başkanı Heysem Faysal el-Gays’in yatırım çağrısının zamanlaması dikkat çekti. Çünkü el-Gays’ın uyarısı, Uluslararası Enerji Ajansı'nın (IEA) küresel petrol, doğalgaz ve kömür talebinin 2030 yılına kadar zirveye ulaşacağını öngörmesinden sadece bir hafta sonra geldi.

IEA Başkanı Fatih Birol şu açıklamayı yapmıştı: “Yalnızca dünya çapındaki hükümetlerin - herhangi bir yeni iklim politikası olmasa bile - bugünkü politika belirlemelerine dayanarak, üç fosil yakıtın herbirine olan talebin önümüzdeki yıllarda zirveye ulaşacağı öngörülüyor. Bu 10 yıl içinde her yakıt için talepte ilk kez bir zirve görülüyor; birçok insanın beklediğinden daha erken."

Birol, üretilen ve atmosferden uzaklaştırılan tüm emisyonlar dikkate alınarak, dünyanın 2050 yılına kadar gezegen ısınma emisyonlarını net olarak sıfıra indirme şansı varsa, yeni petrol ve gaz projelerine yapılan harcamaların derhal durdurulması çağrısında bulundu: “Dünya çapında yenilenebilir enerjideki büyük artışa rağmen, küresel ısınmayı sanayi öncesi seviyelerin 1.5 santigrat derece üzerinde sınırlamak (aşırı hava koşullarının felaket etkisi yaratacağı eşik) hala bir sorun olmaya devam ediyor.”

IEA tahminlerine göre, bu hedefe ulaşmak için fosil yakıtlara olan küresel talebin 2030 yılına kadar mevcut seviyelere göre yüzde 25 oranında azalması gerekiyor. Ancak OPEC Başkanı, özellikle nüfus ve ekonomik büyüme göz önüne alındığında, fosil yakıtların dünyadaki enerji ortamının önemli bir bileşeni olmaya devam edeceğinin altını çizdi. CNN'e, yenilenebilir enerji kaynaklarının veya hidrojenin tek başına gelecekteki enerji talebini karşılamaya yetmeyeceğini söyledi. El-Gays, fosil yakıt tüketiminin küresel enerji talebi içindeki payının son 30 yılda neredeyse hiç değişmediği göz önüne alındığında, bu azaltma hedefine ulaşmanın “muazzam bir zorluk” olacağını söyledi.