Sektör, toplam enerji tüketimini yüzde 15 azaltabilir
Hızlı büyüyen ve geniş bir çatı, cephe ve yalıtım malzemeleri iç pazarına sahip Türkiye’de inşaat ve konut projelerinin yanı sıra mevcut konut stokunda yapılacak uygulamalar da potansiyel vadediyor. Binaların enerji verimli hale getirilmesiyle Türkiye’de yılda 15 milyar dolar tasarruf sağlanabilir.
Hüseyin VATANSEVER
Binalarda çatı, cephe, oluk araları, pencere doğramaları, camlar, zemin ve mekanik tesisatı gibi unsurlarda ısı yalıtımı uygulamaları ile yılda yüzde 50’den başlayan tasarruf olanağı bulunuyor. Isı yalıtımı diğer yandan geri dönüşü 2 ya da 4 yılı bulan karlı bir yatırım olarak da görülüyor.
Toplam tüketimin yüzde 65,3’ü alan ısıtma amacıyla gerçekleşti
TÜİK, bu yıl ilk kez Hanehalkı Nihai Enerji Tüketim İstatistikleri çalışmasını paylaştı. 2022 yılı sonuçlarını içeren araştırma sonuçlarına göre hanelerin toplam nihai enerji tüketimi 1,28 milyon terajul olarak gerçekleşti. Hanelerde tüketilen enerji kaynaklarının paylarına göre nihai enerji tüketiminde yüzde 48,3 ile doğal gaz, yüzde 17,1 ile elektrik ve yüzde 14,3 ile kömür en çok tüketilen enerji kaynakları oldu. Kullanım amacına göre incelendiğinde 2022 yılında alan ısıtma amaçlı tüketim, toplam tüketimin yüzde 65,3’ünü oluşturdu.
Isı Su Ses ve Yangın Yalıtımcıları Derneği (İZODER) tarafından paylaşılan verilere göre Türkiye’de kullanılan toplam enerjinin yüzde 32,7’si binalarda tüketiliyor. Söz konusu enerjinin yüzde 80’i kışın ısınma, yazın soğutma için kullanılıyor. Isı yalıtımı yasal olarak zorunlu olsa da İZODER’e göre Türkiye’deki bina stokunun yaklaşık yüzde 75 gibi büyük bir bölümünde yalıtım bulunmuyor ve binaların yaklaşık yüzde 25’i yalıtımlı.
Derneğin değerlendirmesine göre ülke genelindeki binaların çatı, duvar ve döşemelerinde ısı yalıtımı uygulamaları yapılması ve pencerelerde kaplamalı yalıtım camı üniteleri kullanımı ile toplam enerji faturası yaklaşık yüzde 15 azaltılabilir. Diğer yandan Türkiye’deki binaların enerji verimli hale getirilmesiyle enerji fiyatlarına bağlı olarak her yıl 12-15 milyar dolar tasarruf sağlanabilmesi mümkün.
Yalıtım malzemeleri üretimi 2023'te 1,21 milyon ton
Türkiye İMSAD tarafından hazırlanan Yapı Sektörü Raporu 2023’e göre yalıtım malzemeleri üretiminde 2023 yılında düşüş yaşandı. Isı ses ve yangın yalıtım malzemeleri üretimi 2023 yılında yüzde 3,5 azalarak 670 bin 400 ton oldu. Su yalıtım malzemeleri üretimi ise yüzde 4,4 geriledi ve 540 bin ton olarak gerçekleşti. Toplam yalıtım malzemeleri üretimi de 2023 yılında yüzde 3,2 azalma görülerek 1,21 milyon ton olarak kaydedildi. 2023 yılındaki daralma; yaşanan deprem afeti, seçim süreci ve yılın ikinci yarısında ekonomi politikalarındaki değişimin oluşturduğu koşulların inşaat ve konut sektörü üzerindeki etkileriyle ilişkilendiriliyor.
Raporda Türkiye’nin yalıtım malzemeleri ihracatının büyük bölümünün yakın ve komşu ülkelere yapıldığı kaydedilirken, 2022 yılında en çok ihracat yapılan ilk 10 pazar sıralamasında yer alan Azerbaycan ve İtalya’nın 2023 yılında yerini Ukrayna ve İngiltere’ye bıraktığı bilgisi paylaşıldı. 2023 yılında en çok ihracat yapılan ülke olarak Irak ilk sırayı alırken, sıralamadaki ülkelerden İsrail, Gürcistan, Almanya ve İngiltere haricindeki tüm ülkelerde ihracatın gerilediği görüldü.
Küresel boyutta yalıtım malzemeleri ihracatının ise 2023 yılında bir önceki yıla göre 7,3 azalarak 16,65 milyar dolara gerilediği belirtilen raporda, Türkiye’nin yalıtım malzemeleri ihracatının da 2023 yılında düşerek 200 milyon dolar olduğu ve Türkiye’nin küresel yalıtım malzemeleri pazarı içindeki payının yüzde 1,2 olarak gerçekleştiği belirtildi.
Yeni yaklaşımlar çatı kaplama sektörünü büyütecek
Teknolojik gelişmeler, yeni yönetmelikler ve ihtiyaçlar çatı sektöründe yeni yaklaşımları gündeme getiriyor. Türkiye’de yaklaşık olarak 200’ü üretici olmak üzere 5 bin firmanın faaliyet gösterdiği sektörde çatılarda fotovoltaik panel kurulumu, yağmur hasadına uygun çatı tasarımı gibi yeniliklerin günümüzde 5 milyar dolar hacmine ulaşan sektörü daha da ileri taşıması bekleniyor.
Çatı kaplama malzemesi üretiminin 250 milyon metrekareyi aştığı sektörde nitelik ve değer bazında da gelişme kaydedildiği görülüyor. Türkiye’nin çatı sektörü global pazardan yüzde 1,3’ü aşkın pay alırken, küresel pazardaki sürdürülebilir ürünlere olan talebin artışıyla sektörün bu yönde gelişim göstermesi bekleniyor. Diğer yandan 2031 yılına kadar küresel pazar büyüklüğünün 322 milyar dolar seviyesine ulaşması bekleniyor. Söz konusu büyümeyi etkileyen en önemli faktör ise binalarda enerji tasarrufunda çatıların etkisi olarak gösteriliyor