Gübredeki zamma sektörden tepki
Gübre firmalarına verilen tescil belgeleri beş yılda bir yenileniyor. Bakanlık tanzim edilen belge için alınacak ücreti yüzde 640 artırarak 405 liradan 3 bin liraya çıkardı.. Bu ücretler üreticilerde şok etkisi yarattı.
ESRA ÖZARFAT
BURSA - Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı’nca tanzim edilen muhtelif belgeler için ilgili bakanlığın, döner sermaye birimlerine, bu belgeler karşılığı gübre üreticisi ve ithalatçısı firmalar tarafından belli ücretler ödeniyor. Bu ücretler 2017 yılına kadar her yıl enflasyon baz alınarak artırılıyordu. 2017 gübre tescil belgeleri ücretlerinin yüzde 640.7 oranında artırılması, üreticilerin tepkisine neden oldu. Üreticiler ücretler konusunda yeni bir düzenleme bekliyor.
Konuyla ilgili bilgi veren Gübre Üreticileri ve İthalatçıları Derneği Genel Sekreteri Sebahattin Emül, “2017 yılı için belirlenen gübre tescil ücretlerinin 405 liradan 3 bin liraya çıkartılması gübre sektöründe faaliyet gösteren firmalar için adeta şok etkisi yapmıştır. Bu artış hangi kriterler baz alınarak yapılmıştır, ne amaçlanmaktadır veya gübre sektörüne hangi mesaj verilmek isteniyor, anlaşılabilmiş değil. Gübre sektöründe merdiven altı olarak tabir edilen veya haksız rekabete mahal verip sektörü olumsuz yönde etkileyen birkaç firmaya mı dur denilmek isteniyor veya tescil sayısı azaltılarak bakanlık personelinin yükü mü hafifletilmek isteniyor?” dedi.
Emül, alınan kararı trafik kuralı ihlalleri veya trafikteki karmaşayı önlemek için mevcut akaryakıt ücretlerine 10 kat zam yapmaya benzeterek, şunları söyledi: “Temennim önceki yıllarda olduğu gibi gübre tescil belgesi ücretlerinin enflasyon oranı baz alınarak makul sayılabilecek oranda yeniden belirlenip, gübre sektöründeki tescil ücreti tedirginliğinin giderilmesidir. Gübre sektöründe faaliyet gösterip, derneğimizi ve yönetim kurulu üyelerimizi arayan yüzlerce firma yetkilisi, Ar-Ge çalışması ve faaliyetlerini asgari düzeyde yürüttüğünü belirtip, derneğimizden tescil ücreti sorununa çözüm bulunmasını istiyor.”
“Lisans almanın şartları yeniden belirlenmeli”
Emül ayrıca, üretim ve ithalat lisansı almanın şartlarının yeniden belirlenmesi gerektiğini ifade ederek, kriterleri şöyle sıraladı: “Gübre üretimi yapacak gerçek ve tüzel kişilerden istenen; belirli bir üretim alanı büyüklüğü, yerleşim alanları içerisi ve apartman altlarına üretim izni verilmemesi, mesai saatleri içerisinde eleman bulundurması, tabela mecburiyeti, belirli sayıda teknik ve işçi personel çalıştırma zorunluluğu, karışımlar, dolum ve lojistik için gerekli makine parkı yeniden belirlenmeli.”
“Tescil belgeleri il müdürlüklerinden verilsin”
Türkiye’de 1950’lilerden 1990’lara kadar sadece topraktan verilen geleneksel birkaç çeşit gübre kullanıldığına işaret eden Emül, iz element karışımlı bitki besinler ile bitkiye ve ürüne özel gübrelerin kullanımının 1990’lı yıllardan sonra yaygınlaşmaya başladığını hatırlattı. Günümüzde tarımda gelişmiş ülkelerle eş zamanlı olarak üretilen ve kullanılan bu ürünler konusunda önemli mesafe kat edildiğini vurgulayan Emül, üreticilerin Ar-Ge çalışmalarıyla bu bitki besinlerini tarıma kazandırdığını söyledi. Bu alanda çeşitliliğin fazla olmasının toprak ve bitkinin ihtiyacı olan elementlerin zamanında verilmesini sağladığını kaydeden Emül, “Genelgelerle belirlenen bir kısım evraklar karşılığı, Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı’nın ilgili birimlerince verilen bu tescil belgeleri, sadece Ankara’da verildiğinden birçok aksamalar yaşanmakta, bakanlıkta birikimlere ve izdihama neden olup, ilgili bürokratların yükünü artırdığı bilinen bir gerçek. Bu tesciller; aynı belgeler ibraz edilerek Tarım İl Müdürlükleri veya ithalat limanı olan iller tarafından da verilebilse, bakanlık bürokratlarının iş yoğunluğu önemli ölçüde hafifl eyecek” dedi.
Yeni tescil belgesi ve etiket düzenleme tarifesi
Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Destek Hizmetleri Dairesi Başkanlığı’nın 2017 yılı birim fiyat listesinde yer alan bilgilere göre; ilk kez düzenlenecek kimyevi/organik gübre ve ürünler tescil belgesi ve etiket düzenleme ücreti adet bazında 3 bin lira, belge ve etiket onayı 3 bin lira, etiket değişikliği onayı ise bin 500 lira olarak belirlendi. Kimyevi gübreler ithalat uygunluk belgesi 5 bin tona kadar 370 lira, 5 bin ton üzeri 750 lira, kapsam dışı izin 350 lira ve organik tarımda kullanılacak gübreler, toprak iyileştiricileri, besin maddeleri ve bitki koruma ürünleri adet ücreti de 2 bin 100 lira olarak düzenlendi.