Palm yağında düşen stok, fiyat artışını tetikleyebilir!
Türkiye'nin plam yağı ithalatının önemli bölümünü gerçekleştirdiği Malezya'da stokların gerilemeye başlaması, ocakta hareketlenen fiyatların daha da yükselmesine neden olabilir. (Evrim Küçük)
EVRİM KÜÇÜK
Yağlı tohum üretimimiz yetersiz olduğu için büyük miktarda yağlı tohum ve ham yağ ithal ettiğimiz Malezya'da stoklar azalıyor. Türkiye'nin yılda 1.5 milyon ton dolayındaki ham yağ ithalatının yaklaşık 700 bin tonu palm yağı. Türkiye'nin ithalatının büyük bir bölümünün yapıldığı Malezya'da ise stokların gerilemesi nedeniyle fiyatların yükselmesi bekleniyor.
Dünyanın yıllık palm yağı üretimi 70 milyon tona yakın. En büyük iki üretici Malezya ve Endonezya. Malezya'da yılda ortalama 19 milyon ton palm yağı imal ediliyor. En büyük tüketiciler Çin, Hindistan ve Avrupa Birliği. Türkiye'nin de hatırı sayılır bir ithalatı var. Palm yağı genelde sıvı yağ olarak tüketilmiyor. Margarin şeklinde katılaştırılan nebati yağların üretiminde palm yağı kullanılıyor. Gıda sanayisinde unlu mamuller, pasta, çikolata, dondurma ve benzeri ürünlerde palm yağı kullanımı var. Kızartmalık yağ olarak restoranlarda kullanılabiliyor. Sabun, kozmetik, boya ve yem sanayi, palm yağı kullanan sanayi dalları. Dünya piyasasında palm yağı fiyatı diğer nebati yağlara göre nispeten düşük. Ancak yakında fiyatlarda bir artış görebiliriz. Nedeni ise Malezya'nın stoklarındaki düşüş.
Ülkenin palm yağı stoku, üretimin azalması ancak ihracatın artması sebebiyle ocak ayında 20 yılın en yüksek seviyesinden düştü. Malezya Palm Yağı Kurulu (MBOP) verilerine göre, ülkenin stoku sekiz aydır ilk kez azaldı ve yüzde 6.7 gerileyerek 3 milyon tona indi. Aralık ayı sonunda stoklar 3.22 milyon tonla 20 yılın en yüksek seviyesine ulaşmıştı.
Yıllık üretimin 79 milyon tona yaklaştığı dünya palm yağı piyasasının ikinci büyük üreticisi ve ihracatçısı olan ülkede stokların azalması uluslararası piyasalarda fiyatların yükselmesine neden olabilir. 2018 sonunda 3 yılın en düşük düzeyine gerileyen palm yağı fiyatı ocakta ve şubatta yönünü yukarı çevirmeye başlamıştı. Hafta başında tonu 558.70 dolar olan palm yağı fiyatında artışın hızlanması bekleniyor.
MBOP'tan yapılan açıklamada, ocak ayında talepte büyük bir artış yaşandığı ve ihracatın aralık ayına oranla yüzde 21.1 artarak 1.68 milyon tona çıktığı belirtildi. Ağustos 2016'dan bu yana ihracatta görülen en hızlı artışta özellikle Çin gibi büyük ithalatçılardan gelen talep artışının ve ucuz fiyatların etkili olduğu belirtildi. Bunun yanında ülkenin palm yağı üretimi önceki aya göre yüzde 3.9'luk düşüşle 1.74 milyon tona indi. Analistler bunun fiyatlara artış olarak yansıyacağı uyarısı yapıyor.
Malezya'ya göre Türkiye'nin potansiyeli büyük
Malezya Sanayi Bakanı Şemsul İskender Mohd Akin, palm yağı ihracatı pazarında Türkiye'nin büyük potansiyeli bulunduğunu belirtti. Devlet haber ajansı Bernama ya konuşan Şemsul, Avrupa Birliği ülkelerinin palm yağı yasağı teklifi üzerine Malezya nın Türkiye, Pakistan ve İran'a yönelik palm yağı ihracatını arttırmayı planladıklarını söyledi. Türkiye'nin palm yağı kulanımı yılda 700 bin, İran'ın 600 bin, Pakistan'ın ise 1 milyon tonun üzerinde.