65'lik stajyerler geliyor!
Türkiye'de 55-64 yaş arasındaki nüfusun sadece yüzde 32'si çalışıyor. Bu, OECD ülkeleri arasındaki en düşük oran. Fakat yeni bir gelişme var: İstihdam oranını artırmak için 65'lik stajyerler işe almak.
KEZBAN KARABOĞA
Sahne şu: Bir start-up şirketinin genç kadın yöneticisi, 65 yaşındaki bir kişi ile iş görüşmesi yapıyor. Dikkatinizi şuraya çekeyim: İş başvurusunu yapan taraf 65 yaşındaki emekli yani yeni mezun bir üniversiteli değil. Üstelik stajyerlik başvurusu yapıyor. Bu durum, 55-64 yaş ve üstü kişilerin istihdam piyasasına daha fazla katılmalarını sağlamak için şirketlerin yeni yeni başvurdukları bir yöntem. Özellikle start-up'lar, bu yolu sosyal sorumluluk kapsamında değerlendiriyorlar. Yaşlı insanları işe alma programları uyguluyorlar. Böylece emekli olup istihdam piyasasından ayrılmış bir kişi, yeniden 'hareketin' parçası haline geliyor. Şirketler açısından ise bu, deneyimsiz yeni mezun biri yerine iş piyasasını, işin kurallarını bilen biri demek. Tam 40 yıl boyunca işe gidip gelmiş bir kişinin bir anda sistemin dışına çıktığını düşünün, sosyal sonuçları itibariyle ayrıca incelenebilir. Bizim için şimdi, soru şu? Türkiye'de 55-64 yaş arasında istihdama katılma ne durumda? Bu, diğer ülkelerde nasıl? En fazla istihdam hangi ülkede? Hemen bakalım.
Bu konuda Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü'nün (OECD) istatistikleri var. En güncel veriler 2015 yılının dördüncü çeyreğinde yayınlanmış. Bakın, buna göre Türkiye'de 55-64 yaş arasındaki nüfusun ancak yüzde 32'si çalışıyor ki bu OECD ülkeleri arasındaki en düşük oran. Aynı oranın OECD ortalaması yüzde 58. Peki, en yüksek oran hangi ülkelerde? İzlanda yüzde 83.9 ile 55-64 yaş nüfusta çalışan oranının en yüksek olduğu ülke konumunda. Diğer ülkelerde durum nasıl? Dikkat çeken ülkeler hangileri? Ona da hemen bakalım.
Bakın, ülkesindeki 'yaşlı' insanlara en fazla iş bulan ikinci ülke İzlanda'dan sonra Yeni Zelanda. Yeni Zelanda da 55- 64 yaş arası nüfusun yüzde 75'i istihdama katılıyor. Üçüncü sırada yüzde 74.7 ile İsveç var. İsveç'i, İsviçre ve Norveç takip ediyor.
Zengin ülkelerde yüksek
Bakın, bu ülkelerin ortak özelliği kişi başına düşen gelirlerinin yüksek olması. Yani bunlar zengin ülkeler. İşte, bu ülkelerde 55-64 yaş arasındaki nüfusun ortalama yüzde 70'inden fazlası istihdama katılıyor. Türkiye'deki durumu yukarıda yazmıştık. Henüz dillendirilmeye başlanan bir konu, farklı boyutları olacaktır. Takip etmek üzere…
UZUN YAŞA, UZUN ÇALIŞ POLİTİKASI ÜLKE BAZINDA İNCELENDİ
OECD, Uzun Yaşa, Uzun Çalış başlıklı bir raporla 55-64 yaş arası kişilerin katılmasını artırmaya dikkat çekmek için 2006 yılında bir politika raporu yayınladı. Bu rapor 2015 yılının Ekim ayında revize edildi. Raporun yeni halinde, konu hakkında yeni reform önerilerine yer verildi. Ülkeler ayrı ayrı 'case study' olarak çalışıldı. Böylece istihdam piyasasının dışında kalan kişileri yeniden piyasaya çekmek hedefl endi. İlgisi için raporun tamamı, OECD'nin internet sitesi oecd.org'da 'Ageing and Employment Policy' başlığı altında yani 'Yaşlanma ve İstihdam Politikaları' başlığı altında kolayca bulunabilir.
