'Çip'te seri üretimin ilk adımını Ermaksan attı

ÖMER FARUK ÇİFTÇİ-BURSA

Üretim kapasitesiyle WikiLeaks’in açıkladığı gizli belgelerde; “ABD’nin ulusal güvenliği için hayati öneme sahip tesisler” arasında adı geçen Ermaksan, 7 yıldır sürdürdüğü sır çalışmanın sonuçlarını aldı. Türkiye’nin ilk çip üretimini gerçekleştirdi. Ar-Ge’de İTÜ ve ODTÜ, Cumhuriyet, Bilkent, Gazi ve Uludağ üniversiteleri ile dışardan Virginia Commonwealth gibi kuruluşlarla çalışan Ermaksan, üretim için 30 milyon euro yatırım yaptı. Teknolojide Türkiye’ye çıta atlatan çip fabrikasının kapılarını ilk kez DÜNYA’ya açan Ermaksan Genel Müdürü Ahmet Özkayan, “2008’den bu yana üzerinde çalışıyorduk. Yıl sonunda seri üretime geçeceğiz. Üretim kapasitemiz Türkiye’nin ihtiyacını karşılayabilir. Ürettiğimiz çip’ler dedektör yapımından aydınlatma ve çok katmanlı güneş pillerine kadar geniş bir yelpazede kullanılabiliyor. Devlet destekli kurumlar ve akademilerin bu konuda çalışmaları var ama özel sektör ilk defa elini taşın altına koyuyor. Halen Türkiye'de üretilen makinelerin ihracat kilo değeri 6 dolar. İleri teknoloji yatırımımızla ihracatta kilo değeri 10 bin dolara kadar çıkacak. İnsan kaynağını geliştirmeye devam ediyoruz. Önümüzdeki 5 yılda da 50 milyon euroluk yatırım yapacağız” dedi.

Türkiye’nin ilk çip fabrikasını Ermaksan Bursa’da kurdu. Tesisin kapıları ilk kez gazeteniz DÜNYA’ya açıldı. Ermaksan, WikiLeaks’in, ABD’nin ulusal güvenliği açısından hayati öneme sahip tesis ve coğrafi noktaları sıraladığı bir belgeyi sızdırmasının ardından Türkiye’den ismi geçen üç firmadan biri olmasıyla dünya gündemine de oturmuştu. 

Büyüme stratejisini yenilikçi teknolojiler, Ar-Ge ve inovasyon üzerine kuran Bursa’nın 50 yıllık makinecisi Ermaksan, yüksek teknolojiye yöneldi. 30 milyon euroyu aşan yüksek teknoloji yatırımı yapan Ermaksan, Türkiye’nin ilk çip fabrikasını kurarak üretime başladı. Fizibilite çalışmalarına 2008 yılında başlayan ve bugün çip üretir hale gelen Ermaksan, böylece ihracattaki kilogram değerini de 6 dolardan 10 bin dolara çıkaracak. 

Bakanlıktan onaylı mevcut Ar- Ge merkezini de ikiye çıkaracak olan Ermaksan, Ar-Ge’deki personel sayısını da 220’ye yükseltecek. Ermaksan’da kurulan çip üretim altyapısı ileri teknoloji alanında pek çok farklı üretimin de kapısını aralıyor. Kurulumu tamamlanan çip üretimi alt yapısıyla aydınlatma, elektronik, savunma sanayi, uzay teknolojileri sanayisi, sağlık, tıp gibi hayatın pek çok alanında kullanılan teknolojilerin milli olarak üretilmesi mümkün olacak. 

Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Fikri Işık da 13 Şubat'ta yaptığı Malezya gezisinde "Yerli çip üretimi konusunda kararlıyız, bu konudaki çalışmaları başlattık" açıklamalarını yapmıştı. 

İhracatta kilogram değerini 10 bin dolara çıkartacak 

Türkiye’de özel sektör tarafından ileri teknoloji araştırma ve geliştirmeleri amacıyla kurulan ilk tesis olan Ermaksan’ın Ar-Ge merkezinin kapılarını ilk kez gazeteniz DÜNYA’ya açan Ermaksan Genel Müdürü Ahmet Özkayan, konuyla ilgili ayrıntılı bilgi verdi. Ar-Ge merkezinde geliştirmelerini yaptıkları yazılım, elektronik gömülü sistemler ve CNC kontrolör çalışmalarının yanı sıra 2008 yılından bu yana üzerinde çalıştıkları çip üretiminde somut sonuçlar elde ettiklerini belirten Ahmet Özkayan, yılsonunda seri üretime geçeceklerini söyledi. Üretim kapasitelerinin Türkiye’deki mevcut ihtiyacı karşılayabilecek büyüklükte olduğuna değinen Özkayan, yüksek güç, yüksek sıcaklık, yüksek gerilime hitap edebilen III-V grubu malzemelerden oluşan, kızılötesinden ultraviyole kadar geniş bir aralıkla üretimi yapılacak olan çiplerin dedektör yapımından, aydınlatma ve çok katmanlı güneş pillerine kadar giden bir yelpazede kullanıldığını anlattı. Makine sektöründe 50 yılı geride bırakan Ermaksan’ın gelecek 50 yılını yüksek teknolojiyle şekillendirmeyi planladıklarını kaydeden Ahmet Özkayan; “Ülkemizde devlet destekli kurumlar ile akademilerin bu konuda çalışmaları var ama özel sektör ilk defa elini taşın altına koyuyor. Bizi de ileri teknoloji alanındaki kazanç, verimlilik, üretkenlik, rekabet gücü, dünyayla entegrasyon gibi etkenler bu alana yönlendirdi. Üretilecek olan çip kendi üretiminizi de destekleyecek. Her geçen gün teknoloji ilerliyor ve teknoloji geliştikçe yerlilik oranı düşüyor. Biz sektör olarak üretimdeki know-how’ı kaybetmeye başladık. Elinde know-how yoksa toplayıcı, montaj tesisi olarak öne çıkıyorsun. Yarın bir az gelişmiş ülke de karşımıza çıkıp bizimle rekabet edebilir. Oysa yüksek teknoloji ve katma değerli üretim ülkenin önünü açacak. Şu anda üretilen makinelerin ihracat kilogram değeri 6 dolar. İleri teknoloji yatırımımızla yapacağımız ihracatta kilogram değeri 10 bin dolara kadar çıkacak” dedi. 

Bir ülke, parası kadar değil ürettiği teknoloji kadar güçlüdür 

Çip üretimi alanında dünyada milyarlarca dolarlık bir pazar bulunduğuna dikkat çeken Özkayan, bu pazardan pay alabilmek için ilk etapta 30 milyon euroyu aşan yatırım yaptıklarını, insan kaynağının geliştirilmesi yönünde yatırımlarının da devam ettiğini, önümüzdeki 5 yılda da 50 milyon euroluk yatırım yapacaklarını söyledi. Özkayan; “Gelişmiş ülkeler ürettikleri bu teknolojiyi çok yüksek fiyatlara satıyor. Buna ihtiyacı olan ülkeler de dünyadaki mevcut teknolojiyi yakalamak adına bunu almak zorunda. Çok stratejik bir ürün. Bir ülke parası kadar değil, ürettiği teknoloji kadar güçlüdür. Makine sektörü de bu geliştirmelerden yararlanacak. CNC kontrolörler, çoklu eksenli CNC kontrolörler gibi alanlarda makine sektörünün de önünü açacak bir yatırım. Ar-Ge merkezimiz 6 bin metrekarelik alanda kurulu. 10 bin metrekarede yüksek teknoloji uygulama alanımız var. Gömülü sistem, PC tabanlı yazılım sistemi, yarı iletken araştırma ve geliştirme, optik araştırma grupları var. Pek çok üniversiteyle ve danışmanlıklarla çalışılıyor. Ayrıca Ar-Ge merkezi içinde yer alan yüksek teknolojiyle ilgili ciddi bir bilim insanı birikimi oluşuyor. Ar-Ge merkezindeki personel alımlarımız devam ediyor. Şu anda sayı 100 kişi. 220 kişiye çıkacağız. Türkiye’de yetişmiş Ar-Ge mühendislerini istihdam edeceğiz” diye konuştu. 

Üniversite-sanayi işbirliğini aktif şekilde kullanıyor 

Yaptığı Ar-Ge çalışmalarıyla daha şimdiden çok sayıda patent alan Ermaksan, Cumhuriyet Üniversitesi, Bilkent Üniversitesi, Virginia Commonwealth, İstanbul Teknik, Gazi, ODTÜ ve Uludağ gibi üniversitelerle de birlikte çalışıyor. Oluşan bilgi birikimiyle Ermaksan, makine üretiminde kullandığı yazılımları da kendi yapıyor. Teknolojik makinelerde yerlilik oranının giderek düştüğüne işaret eden Genel Müdür Ahmet Özkayan, makine üretiminde kritik öneme sahip kontrolör ve yazılım gibi ürünlerin ithal edildiğini, yüksek teknoloji yerlilik oranının yüzde 50, konvansiyonel makinelerde ise yüzde 80’e kadar çıktığını dile getirdi. 

Özkayan, yapılan çip yatırımıyla ileri teknoloji kullanılarak üretilen makinelerde yerlilik oranının artacağının altını çizdi. 

Şimdiden TÜBİTAK’tan iki proje alındı 

Devletten destek almadan kendi öz sermayesiyle optoelektronik alanında yaptığı yatırımlarla Türkiye’nin ilk çip üretim merkezini Bursa’da kurarak üretime başlayan Ermaksan, TÜBİTAK’tan biri LED üretimini teşvik etmek için başlatılan KAMAG, diğeri de öncelikli alanlar çağrısı kapsamında olmak üzere iki proje aldı. Mayıs ve haziran aylarında başlatılan her iki proje de 3 yıl sonunda tamamlanacak. Bilkent Üniversitesi’nden Prof. Dr. Atilla Aydınlı yürütücülüğünde Cumhuriyet Üniversitesi ve Ermaksan tarafından başlatılan KAMAG projesi kapsamında 3 yılın sonunda Türkiye’de aydınlatmada kullanılan LED üretiminin yapılabilirliği kanıtlanmış olacak. Ardından takip edecek projelerle çalışmanın endüstrileşmesi sağlanacak. LED üretiminin temel amacı aydınlatmada tasarruf sağlayarak enerji verimliliğine katkı koymak. Yüzde 80’e kadar verimlilikle çalışan LED aydınlatmalar geleceğin aydınlatma sistemleri olarak görülüyor. LED üretim altyapısı Türkiye’de kurulduğu takdirde benzer teknoloji ile üretilen bir çok alanda örneğin yüksek güçlü transistörlerin üretiminde de know-how oluşmuş olacak. 

Akıllı ekranlara aydınlatma üretilecek 

Cumhuriyet Üniversitesi’nden Prof. Dr. Sezai Elagöz yürütücülüğünde Bilkent Üniversitesi ve Ermaksan tarafından başlatılan ikinci proje ise TÜBİTAK’ın öncelikli alanlar çağrısı kapsamında yer alıyor. Proje sonucunda akıllı ekranlarda arka plan aydınlatmasında kullanılacak olan yüksek güçlü LED çip prototip üretimi sağlanacak. Teknolojinin vazgeçilmezi olan cep telefonundan lap toplara ve LCD ekranlara kadar pek çok alanda kullanılan arka plan LED aydınlatması tamamen milli olarak Türkiye’de yapılacak. Bu proje de 3 yıl sonunda ticarileşecek.

 Akademilerin rafları projelerle dolu 

“Yüksek teknolojiye verilen teşvikler ancak özel sektörde ticarileşir” diyen Özkayan, “Bu anlamda özel sektörün daha çok teşvik edilmesi gerekiyor. Akademilerin rafları projelerle dolu. Üniversite sanayi işbirliği teknoloji üretimi için olmazsa olmazdır. İşbirliklerinin kolaylaştırılması ve bu işbirlikleriyle sanayicinin yükünün hafifl etilmesi gerek” diye konuştu.

Lazer ve kızıl ötesi ışınlar da üretilebilecek

Çip üretimi günümüz gelişmiş teknolojilerinin temelini oluşturuyor. Üretilen çipler çalışma dalga boylarına bağlı olarak farklı alanlarda kullanım olanağı doğuyor. Savunma sanayinde termal kamera, gece görüş sistemi, lazer ve kızıl ötesi ışınlar gibi sistemler de bu çiplerle yapılıyor. Lazer ve kızıl ötesi ışınlar da Ermaksan'ın geliştirdiği teknolojiyle üretilebilecek. Ayrıca uzay çalışmalarında kullanılan yeni nesil güneş pilleri ve dedektörlerin üretimi de bu altyapı ile gerçekleştirilebilecek. Türkiye’nin şu anda ithal ettiği bu teknoloji aydınlatma, elektronik, savunma sanayii, uzay teknolojikleri sanayisi, sağlık, tıp gibi hayatın pek çok alanında kullanılıyor.

WikiLeaks'te adı geçen 50 yıllık makineci

WikiLeaks’in, ABD’nin ulusal güvenliği açısından hayati öneme sahip tesis ve coğrafi noktaları sıraladığı bir belgeyi sızdırmasının ardından Türkiye’den de 3 firmanın adı geçmişti. Ermaksan bu üç firmadan biri. Listede Türkiye’deki stratejik yerler Boğazlar, Bakü-Ceyhan boru hattı olarak gösterilmiş. Metal üreticisi şirketler; Durmazlar, Baykal ve Ermaksan da listede yer almıştı. Sac işleme teknolojileri alanında bu yıl 50. yaşını kutlayan Ermaksan, lazer makineleri, sac kesme, boru kesme makineleri, plazma, punch, abkant bükümler, giyotin makaslar alanında uzman. Ermaksan, tesislerin ihtiyacına yönelik özel sistemler de kuruyor. 96 bin metrekare kapalı alanda üretim yapan, 5 kıtada 70 ülkeye ihracat gerçekleştiren Ermaksan 820 çalışanla yıllık bin 200 adet makine üretiyor. Türk makine sektörünün global arenadaki önemli temsilcilerinden biri olan Ermaksan, global marka yolculuğunda ‘Turquality Marka Destek Programı’nda da yer alıyor. Geçen yıl yaptığı iki fabrika yatırımıyla hem cirosal hem de yatırım alanında büyüme gerçekleştiren Ermaksan’ın cirosu 200 milyon lira olurken, ihracatı da 55 milyon dolar olarak gerçekleşti. 2010 yılında Amerika Illionis’te açtığı ErmakUSA ile Amerika’ya da ihracat yapan Ermaksan, geçen yıl uluslararası tasarım yarışmaları olan GoodDesign ve iF Tasarım Ödülleri yarışmalarından üç ödül birden alarak Türk makine sanayisinin bayrağını uluslararası arenada dalgalandırmayı başardı.

Tercih edilen 3 hammadde… 

Dünyada çip üretiminde silisyum, galyum nitrat ve galyum arsenit olmak üzere 3 hammadde grubu yaygın olarak tercih ediliyor. En yaygın kullanılan hammadde ise silisyum. Galyum nitrat en çok LED lamba ve sensör çiplerinde kullanılırken, silisyumun ise bilgisayar, cep telefonu, hafıza çipi, dedektör ve amplifikatörler (yükselteç) gibi çok sayıda ürün çeşidinde kullanılabiliyor. Silisyum bugün dünyada çip üretiminde kullanılan en olgunlaşmış ve en ekonomik teknoloji. Dünyada üretilen çip, işlemci, hafıza ve cihazların yüzde 90 gibi çok büyük bir çoğunluğu silisyum tabanlı teknolojilerle üretiliyor. Türkiye de bu konuda tasarımdan sonra aynı zamanda üretim konusunda da adımlarını atmak istiyor.