Sanayici direniyor ama ne olacağını öngöremiyor

Nurdoğan A. ERGÜN

İnşaat, sanayi, turizm ve enerji gibi alanlarda faaliyet gösteren Polat Holding’in Yönetim Kurulu Başkanı Adnan Polat, ekonomik ve siyasi anlam­da zorlu bir süreç yaşandığına işaret etti. Sanayici ve ihracatçı­nın yüksek enflasyon, düşük kur ve artan maliyet karşısında ayak­ta kalmak için direndiğini söyle­yen Polat, rekabet gücü kalma­dığı için özellikle ihracattaki kan kaybına vurgu yaptı. Polat, özel­likle kendi sektörü olan seramik sektöründen örnek vererek, “Sa­nayicilerin çoğu, yüksek enflas­yon ve düşük kur nedeniyle zarar ediyor. Rekabet gücümüzü kay­bediyoruz ve ihracat yapamıyo­ruz. Ege Seramik olarak 30 yıl­dır üretimin yüzde 25’ini Ame­rika’ya ihraç ediyorduk ama kur çok düşük olduğu için artık reka­bet edemiyoruz. Mesela seramik sektöründe ihracatçı üç yıldır za­rar ediyor” dedi.

Ekonomi programında reviz­yona işaret eden Polat, “Bütün sanayiciler şu anda sıkıntı çeki­yor. Bu bir gerçek. Sadece iç pa­zara güvenerek iş yapamayız. Ke­sinlikle bizim hem şirketler hem de ülke olarak ihracat yapmamız lazım. Ama bu modelle olmu­yor, model değişmeli” ifadeleri­ni kullandı. Ülkeyi ayakta tuta­nın yarattığı katma değerle sana­yi olduğunu belirten Polat, şöyle devam etti: “Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’in yap­ması gereken bazı teknik hare­ketler var. İşin rasyonel ayağına yürümek zorunda, onu görüyo­ruz. Ama karşıda bir de sabit ge­lirli insanların durumu, sanayi­cinin sıkıntıları var. Eğer sanayi­ciyi ayakta tutamazsak enflasyon düşse bile bir şey ifade etmez. So­nuna kadar direniyoruz. Kredi alıyorsun faizler çok yüksek.”

“Büyük resmi göremiyor, öngörüde bulunamıyoruz”

Sadece sanayi değil gayrimen­kul sektörünün de zor durumda olduğunu dile getiren Polat, orta ve üst gelir grubunun alım yap­madığını, parayı bankalara yatı­rıp faize yöneldiğini söyledi. “Şu anda inşaat şirketleri satış yapa­mıyor” diyen Polat, ekonomik toparlanma içinde bir öngörü­de bulunmanın çok zor olduğu­nu ifade etti. Polat, “Hem detay­ları bilmiyor hem de büyük res­mi göremiyoruz. Onu görmeden de yorum yapmak çok zor. Ken­di kendimize düşünüp bir şey­ler yapıyor, iki haftada bir bütçe değiştiriyoruz. Problem şirket­lerin, kimsenin öngörüde bulu­namaması” diye konuştu.

Turizm işletmelerinde de sıkıntı başlıyor

Adnan Polat, ekonomik sıkıntı­ların sanayiyle sınırlı kalmadığı­nı, turizm sektörünün de benzer sorunlarla boğuştuğunu belirt­ti. “Turizm sektörü bütün gider­lerini TL cinsinden, bütün mali­yet artışlarını TL enflasyona gö­re yapıyor. Para döviz cinsinden geliyor. Ancak döviz kuru artma­dığı için gelirler giderleri karşı­lamıyor” diyen Polat, bu duru­mun turizm işletmelerinde ciddi sıkıntılara yol açacağını, bunun sinyallerinin gelmeye başladığı­nı söyledi. Öte yandan geçtiğimiz sezon bazı otellerin “fiyat fırsat­çılığı” yaptığını söyleyen Adnan Polat, bu nedenle müşteri kaybı yaşandığını belirtti. “Kaçan müş­teriyi 10 sene daha getiremeyiz” diyen Polat, “Polat Turizm olarak biz enflasyon oranında artış yap­tık, 100 dolarlık odayı 400 dolara satmadık” dedi.

“Kentsel dönüşüm işi çok sıkıntılı”

İnşaat ve gayrimenkul alanın­da da faaliyetleri bulunan ve Pi­yalepaşa gibi alanlarda kentsel dönüşüm işine giren Polat Hol­ding’in Yönetim Kurulu Başkanı Adnan Polat, kentsel dönüşüm projelerindeki zorluklara da dik­kat çekti. Kentsel dönüşümdeki en büyük engelin vatandaşların aşırı beklentileri olduğunu dile getiren Polat, iyi niyetli yakla­

 yakla­şımlarına rağmen bazı mülk sa­hiplerinin makul olmayan talep­lerde bulunduğunu anlattı. Özel­likle İstanbul Piyalepaşa’daki projelerinde, vatandaşların aşırı talepleri nedeniyle ilerleme kay­dedemediklerini söyleyen Polat, “Gerçekten yardımcı olmak iste­diğimiz insanlar var, ama iki ço­cuk için iki daire, üç çocuk için üç daire istiyorlar. Bu şartlarda kentsel dönüşüm yapamazsınız” diyerek eleştirilerini dile getirdi. Polat, “Hacıhüsrev’e girecek mi­siniz?” sorusuna ise teknik şart­lar düzenlenmeden yeni kentsel dönüşüm projelerine girmek is­temediklerini söyledi.

Adnan Polat’ın gözünden ekonomi ve iş dünyası

-Sanayicilerin sorunları: Sanayiciler, yüksek enflasyon, düşük kur ve artan maliyetler nedeniyle zor durumda. İhracat yapmakta güçlük çekiliyor. Mevcut ekonomi programının revize edilmesi gerekiyor.

-Seramik sektörü: Kendi sektörü olan seramikte, ABD’nin uyguladığı gümrük vergileri yüzde 9’dan yüzde 15’e yükseldi. Bu durum rekabet gücü­nü düşürdü.

-Turizm sektörü: Turizmde de ben­zer sorunlar yaşanıyor. Türk Lirası cin­sinden artan maliyetler, kurun düşük kalması nedeniyle döviz gelirleriyle karşılanamıyor.

-Öngörü sıkıntısı: Şirketler, ekono­mik belirsizlikler nedeniyle bütçe planlaması yapamıyor ve öngörüde bulunamıyor.

-Fırsatçılık: Otelcilerin önceki yıl­larda fiyatları fahiş oranda artırması­nın, bu yıl müşteri kaybına yol açtığı belirtiliyor.

-Kentsel dönüşüm: Kentsel dönü­şümde en büyük zorluk, mülk sahiple­rinin makul olmayan talepleri. Bu du­rum, iyi niyetli projelere engel oluyor.

“Barış ortamını sağlamak zorundayız”

Siyasetteki ayrışmalar konusuna da değinen Adnan Polat, “Bugün Türkiye’nin en büyük ihtiyacı birlik ve beraberliği sağlamak. Hangi parti olursa olsun bunu sağlayıp huzur ortamı yaratmak zorundayız. Devleti yöneten bütün siyasi liderlerin bir araya gelerek ülkenin geleceği için birlik ve beraberlik içerisinde karar vermesi lazım” diyerek barış ortamının oluşturulması gerektiğini vurguladı.

Havadaki nemi içme suyuna çevirecek

Sürdürülebilirlik adına yaptıkları çalışmalara da değinen Adnan Polat, bugün ve gelecekteki en büyük sorunun içme suyu sıkıntısı olacağına dikkat çekti. Deniz suyunun genel kullanıma dönüştürülebileceğini ancak içme suyu olamayacağını söyleyen Polat, Türkiye’nin gelecekte karşılaşabileceği su sorununa karşı havadaki nemden içme suyu üretecek bir proje üzerinde çalıştıklarını açıkladı. Bu projenin insan hayatı için hayati önem taşıdığını vurgulayan Polat, projenin henüz deneme aşamasında olduğunu, bu proje ile 24 saatte 300-400 litre su elde edilebildiğini kaydetti.

“Kadınlar gelişirse gelişmiş çocuklar olur”

İş hayatının yanı sıra sosyal projelere de büyük önem verdiğini belirten Adnan Polat, Galatasaray ve Polat Vakfı aracılığıyla yürüttükleri çalışmalardan bahsetti. “Eğer kadınlarımızı geliştiremezsek, gelişmiş çocuklarımız olmaz” diyen Polat, diyerek kız çocuklarının eğitim, kültür ve spor alanında desteklenmesinin toplumsal gelişimin anahtarı olduğunu vurguladı. Polat, özellikle enerji şirketlerinde çalışan beyaz yakalıların yarısından fazlasının kadın olduğunu ve bu kadınların kariyerlerinde yükselmesinden büyük gurur duyduğunu da sözlerine ekledi.

ABD, seramikte vergiyi %15 artırdı

Ege Seramik olarak üretimin yüzde 30’unu ABD’ye ihraç ettiklerini aktaran Adnan Polat, ABD’nin seramikte gümrük vergisini yüzde 15 artırdığını belirtti. Mevcut verginin yüzde 9 olduğunu hatırlatan Polat, gelen yüzde 15 ek vergi ile oranın yüzde 24’e çıkarıldığını, bu durumunu ihracatı olumsuz etkileyeceğini dile getirdi.