Kaçak işçi sorunu; başka ülkelerden çalışmaya gelen var başka ülkelere k

Tevfik GÜNGÖR
Tevfik GÜNGÖR OLAYLARIN İÇİNDEN gungoruras@superonline.com

 

Bulgaristan, Romanya ve Polonya, Demir Perde baskısından kurtulduktan sonra bu ülkelerden Türkiye'ye tarım kesiminde ve imalatta çalışmak üzere kaçak işçi gelir oldu. Ülkeler AB şemsiyesi altına girince bu ülkelerden işçi akımı durdu.
Kafkas ülkelerinden, Türki cumhuriyetlerden kadın ve erkek kaçak işçi girişi başladı. Derken Uzakdoğu ülkelerinden evlerde çalışmak üzere kaçak işçi geldi.
Bütün bunlardan sonra yeni bir hareket başladı. Hindistan, Pakistan, Bangladeş gibi ülkelerden ve Afrika ülkelerinden Türkiye üzerinden Avrupa'ya giriş yapmak isteyenler bir süre Türkiye'de çalışmaya başladı. Avrupa'ya geçemeyenler kaçak çalışma imkanlarını zorladı.
Gerçekçi olalım, şimdilerde çoğu İstanbul'da, çoğu imalat ve inşaat kesiminde erkek kaçak işçi bolluğu var. Çoğu evlerde kaçak yabancı kadın istihdamı var.
İstanbul Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler Odası'nın (İSMMMO) hazırlattığı "Yabancı Kaçak İşçiler ve Türkiye'ye Göç Hareketi" başlığını taşıyan bir rapora göre Türkiye'de yaklaşık 200 bin kayıtdışı yabancı işçi çalışıyor.
Kayıtdışı işçi çalıştırmanın işverenlere sağladığı haksız kazancın son 15 yılda 22 milyar lirayı geçtiği tahmin ediliyor.

Rapora göre, legal ve illegal yollardan ülkeye giren 350 bin civarında kaçak göçmen bulunuyor.
Bu göçmenlerin 150 bin kadarı Türkiye'yi transit yol olarak kullanıyor.
Geçici süreyle Türkiye'de bulunan ve Türkiye'de fiilen çalışan kaçak göçmen işçi sayısı ise 200 bin civarında.
Bu işçiler ev hizmetlerinden tekstile, eğlence sektöründen madenciliğe kadar çok geniş bir yelpazede istihdam ediliyor. Kaçak yabancı işçiler bulundukları sektörlere göre yerli işçilerin yüzde 55-60'ı düzeyinde bir ücret alıyor.

Ücret düzeyindeki bu düşüklük yanında kayıtdışı istihdam nedeniyle devletten kaçırılan vergi ve SSK primleri bu tür istihdamı tercih eden işverenlerin haksız kazanç elde etmesine neden oluyor.
200 bin işçi üzerinden asgari ücret baz alınarak yapılan hesaplamada bile kayıtdışı işçi istihdam eden işverenlerin SGK primi ve gelir vergisinden elde ettikleri haksız kazanç ayda 90 milyon liradan, yılda 1 milyar lirayı aşıyor.

Bu işçiler vergi ve SGK priminin yanı sıra ücret olarak da ortalama 250 dolar civarında bir aylıkla çalışıyor.
Net asgari ücretin yaklaşık 180 lirasının işverenin cebine kaldığı yıllık ekstra kazanca 432 milyon lira daha ekleniyor. Böylece işverenin vergi ve ücret üzerinden sağladığı toplam kazanç aylık 124 milyon liraya, yıllık 1,5 milyar liraya kadar ulaşıyor. Bu hesapla 15 yıllık süre boyunca elde edilen haksız kazanç tutarı ise 22 milyar lirayı geçiyor.

Türkiye'de kaçak olarak bulunan göçmen işçiler düşük ücretlerin yanı sıra herhangi bir sosyal ve sağlık güvencesine de sahip değiller.

Türkiye'deki en büyük işgücü grubunu, Gürcistan vatandaşları oluşturuyor onu Azerbaycan, Rusya ve Türkmenistan vatandaşları izliyor.

Türkiye'ye giriş çıkış yapan yabancı ülke vatandaşlarının giriş ve çıkışları arasında dikkati çekici fark bulunuyor. Türkiye'ye giriş yapan yabancı ülke vatandaşlarının sayısı istikrarlı olarak çıkış yapan yabancıların sayısından fazla. Son 15 yılda Türkiye'ye 271 milyon 232 bin 722 yabancı giriş yaparken ülkeden çıkan yabancıların toplam sayısı 266 milyon 702 bin 209 kişide kalmış. Buna göre, son 15 yılda 4,5 milyon civarında yabancı ülke vatandaşı Türkiye'de "kaybolmuş".

İş müfettişlerince 2011 yılında yalnızca 3 bin 10 kişinin yabancı kaçak işçi olarak çalıştığının tespit edilebilmiş olmasının sorunun önemini ortaya koyduğunu belirten İSMMMO Başkanı Arıkan, "Yeni vize rejimi kaçak çalışmanın önlenmesine katkı sağlayacak. Türkiye'de özellikle ev işlerinde, hasta ve çocuk bakımında çok sayıda kaçak işçi çalıştırılıyor. Esas önlem alınması gereken nokta sığınmacı, mülteci, transit göç, kaçak işçi göçünün yaşandığı sınır ve sınır kapılarındaki denetimdir" diyor.

Kaçak yabancı istihdamı sorunu Türkiye'ye özgü bir sorun değil. Amerika'da bile bu tür işçiler çalışıyor.

Bizim için önemli olan, Avrupa'ya kaçmak için gelenlerin çoğunun içeride kalması ve içeride kalanların bir kısmının kaçak işçi olarak çalışırken, iş bulamayanların ekonomik ve sosyal bakımdan, asayiş bakımından sorun yaratması.

Yazara Ait Diğer Yazılar Tüm Yazılar
40 yılda ne değişti? 03 Ağustos 2018
Vizyon sahibi olmak 30 Temmuz 2018