Onca çaba, onca önlem; ama tüketici ekonomiye bir türlü güven duymuyor

Son aylarda ekonomideki durgunluğu aşmak ve tabii ki referandumda oyların yönünü etkilemek amacıyla neredeyse yapılmayan kalmadı. Vergi indirimleri mi dersiniz, ertelemeler mi, kredi kanallarının sonuna kadar açılması mı, tüketimin artırılması için önlem üstüne önlem mi, istihdam artışı için seferberlik çağrıları mı... Adeta yapılabilecek her şey yapıldı. Vatandaşı doğrudan pek etkilemeyen, ama dolaylı olarak etkide bulunan döviz kurunu aşağı çekecek bir dizi teknik adım da atıldı, atılıyor.

Ama diğer yandan bakıyorsunuz, bu adımların vatandaşın ekonomiye olan güven duygusuna olumlu yönde pek bir etkisi olmuyor.

Tüketici, ekonomiye yine güven duymuyor, yine güven duymuyor!

Bu adımlar atılmamış olsaydı vatandaşın ekonomiye güveni daha da sarsılır mıydı, o da var tabii ki. Belki de bu adımlar güvendeki sarsılmayı bu düzeyde tutmaya yarıyor.

TÜİK ve Merkez Bankası'nın ortaklaşa oluşturdukları tüketici güven endeksinin şubat ayı gerçekleşmesi dün açıklandı.

Tüketici güven endeksi şubat ayında yüzde 1.8 azalarak 66.9'dan 65.7'ye gerilemiş. Hemen hatırlatalım, tüketici güven endeksi sıfır ile 200 arasında bir değer alıyor ve 100'ün altı kötümserliğe işaret ediyor. 100, denge değerini, 100'ün üstü ise iyimserlik durumunu gösteriyor. Tüketici güven endeksinin, hesaplanmaya başlandığı 2004 yılından beri hiçbir ay 100 düzeyine bile erişemediğini de belirtelim.

Yön aşağı doğru

Tüketici güven endeksi, başlangıç yılı olan 2004'te yıl ortalaması bazında 93.5'lik bir değer almıştı. Bir daha da bu düzeyi göremedik zaten. Grafikte de çok kolaylıkla izlenebildiği gibi yön genel olarak hep aşağı doğru.

2008, küresel krizin etkisiyle dip yapılan bir yıl oldu. Söz konusu yıl ortalamasında tüketici güven endeksi 65 düzeyinde oluştu.

Ardından krizin doğurduğu etkiye bir tepki oluştu, endeks yeniden arttı ama 2011'den sonra tekrar gerileme içine girildi.

2015'i 66.3 ile kapattık, bu yılın ilk iki ayının ortalaması da yine 66.3 oldu.

Siyasetçi için büyük dersler var!

Tüketici güven endeksinin hesaplamanın başladığı 2004 yılından bu yana arada dalgalanmalar yaşansa da hep azalma yönünde bir eğri çizdiğini belirttik. Yani tüketici bu ekonomik gidişattan hoşnut değil.

Sizce de ortada bir "yanlışlık", bir "tuhaflık" yok mu?

Tüketici bunca yıldır ekonomik gidişatı beğenmiyor; ama bir anlamda bu ekonomik gidişatın yaratıcısı olan AKP'yi desteklemeye, onu tercih etmeye devam ediyor.

AKP şunu düşünmeli: "Acaba bir de ekonomik gidişat konusunda tüketiciye güven verebilseydik nerede olurduk?"

Başta CHP olmak üzere muhalefet partileri de şunu düşünmeli, sorgulamalı: "Tüketici, içinde bulunduğu bu koşulları yaratan iktidar partisine yine de destek veriyor ve bizi tercih etmiyorsa, biz nerede hata yapıyoruz?"

TÜİK ve Merkez Bankası'nın bu ortak çalışmasından çıkarılacak çok ders olduğu açık...

Tüketici AKP'yi, ya ekonomik gidişattan pek hoşnut olmasa da diğer icraatlarını beğendiği için desteklemeye devam ediyor ya da daha iyi bir ekonomik gidişat sunabilecek alternatif bulamadığı, göremediği için...