Tutarlı ve dengeli OVP hazırlamak bu kadar mı zor?

Daire başkanının kapısını tıklattığında "Keşke o da farkında olsa da bana sinirlemese" diye düşünüyordu genç uzman. Sanki kendi suçuydu bu durum. Ama herkes çatacak birini arıyor gibiydi. Ceketinin ilikledi, girdi içeri. "Ne var evladım" dercesine bir bakış fırlattı daire başkanı. 

- Efendim, OVP ile ilgili taslağı getirdim. Özellikle istediğiniz milli hasıla ile ilgili de detaylı bir çalışma yaptım.

- Çok mu düşüyor milli hasıla?

Rahatladı biraz, demek ki başkan da ciddi bir düşüş olacağını bekliyordu. Büyük "keşfinin" suya düştüğünü hissetmedi de değil.

- Evet efendim 700 milyar dolara doğru gerileyeceğimizi hesapladık arkadaşlarla. Tabii kur bundan sonraki aylarda nasıl seyreder, onu tahmin etmeye çalışarak.

- Kişi başına gelir ne oluyor?

- 9 bin dolara kadar inecek gibi duruyor başkanım.

- Ya 2016'da?

- Efendim 8 bin 700 dolarlara kadar ineceğiz galiba.

Peki, ben müsteşara arz ederim durumu, dedi daire başkanı, "Bir özet tablo hazırlayıp getir bana, bugün akşama yetişsin"...

Daire başkanı müsteşara, müsteşar bakana arz etti durumu. 10 bin dolarlardan 8 bin 700 dolarlara iniş nasıl izah edilebilirdi ki kamuoyuna, en iyisi bir çare bulmalı, yöntemi değiştirmeliydi. 

İşte orta vadeli programda dün de değindiğimiz dolar bazlı GSYH'yi ve kişi başına geliri yükseltme operasyonunun arkasında benzer konuşmalar yatıyordu. 

Herkes saf, hiçbir şeyden anlamaz, bir şey bilmezdi ya, "Ben yaptım oldu", "Biz yaparız olur"a çevrilivermişti. 

Hiç yapmayın öyleyse

Türkiye, yıllar önce futbolda milli takım ve kulüpler bazında Avrupa'da hemen hemen her önüne gelene yenildiğinde, rahmetli annem kendince harika bir çare üretirdi. "Oynamasın onlar da" der, çıkardı işin içinden. 

Bizim ekonomi programı hazırlayanlara bakınca benzer bir yaklaşım geliyor insanın aklına: "Yapmasınlar onlar da..."

Kur arttı ve bunun sonucunda dolar bazlı GSYH düştü mü, kişi başına gelir düştü mü, yöntemi değiştir. Ne ala, ne ala!

Bununla bitiyor mu orta vadeli program tuhaflıkları. İşte enflasyonla ilgili tahmin...

OVP'ye göre 2015 yılsonu TÜFE artışı yüzde 7.60 olarak tahmin ediliyor. Peki bu nasıl gerçekleşecek? Eğer yılın son çeyreğindeki artış yüzde 1.31'de tutulabilirse, yüzde 7.60'ta kalmak mümkün olacak.

Son çeyrek için yüzde 1.31 olabilir bir oran mı, mümkün değil. 2004-2014 dönemini kapsayan son 11 yılın son çeyrek ortalamasındaki artış yüzde 3.09 düzeyinde. Yani bu yıl, yüzde 3.09'luk ortalamayı yüzde 1.31'e indireceğiz. Bu öngörü (ya da öngörüsüzlük) karşısında pes demek herhalde yeter.

Geçen yılın son çeyreğinde, aralık ayındaki yüzde 0.44'lük düşüşe rağmen yüzde 1.63 artış olmuş. Bu yıl daha düşük bir gerçekleşme sağlayabileceğiz, öyle umuluyor.

Bu 11 yılın hiçbirinde son çeyrek artışı bu yıl beklendiği gibi yüzde 1.31'lik düzeye yaklaşamamış bile. İçinde seçim de olan, ekonominin nasıl seyredeceği hiç kestirilemeyen bir yılda yüzde 1.31 bekliyoruz ama. 

Programı hazırlayanlar bilmiyor mu?

Son çeyrek için yüzde 1.31'lik bir artışta kalmanın mucize ötesi bir durum olduğunu bu programı hazırlayan Kalkınma Bakanlığı uzmanları bilmiyor mu, elbette biliyorlar. Ama dengeler öyle kurulmak zorunda kalınıyor ki, kamuoyuna öyle mesajlar vermek gerekiyor ki, yüzde 7.60 gibi bir tahminde bulunmak zorunlu hale geliyor. Ya da bürokratlara söz düşmüyor, siyasilere sunulan seçeneklerin "en az zararlı görünecekleri" programa yazılıyor.

Enflasyon yıllar yılı yüzde 5 olarak öngörüldüğü halde bu düzeyin çok üstünde gerçekleşmeler yaşandı. Bunun bir yaptırımı yok. Dolayısıyla, şimdi yüzde 7.60 olarak dile getirilen tahmine karşılık gerçekleşme varsın 9 olsun, 9.5 olsun, sanki o zaman bu yanlış tahmini yapanlara karşı bir yaptırım mı uygulanacak? 

Yüzü aşkın vatandaşın can verdiği katliamla ilgili olarak bile hesap sorulmuyorken, enflasyon tahmini ya da hedefi tutmamış, ne önemi var ki aslında...