Yerli firmaların finansal varlıkları çok yavaş artıyor
Finansal varlıklar, her an nakde çevrilebilen varlıklardır. İnsanlar birikimlerinin bir bölümünü arsaya, binaya, altına, bir bölümünü de finansal araçlara bağlarlar.
Dünyada şimdilerde çok tartışılan bir konu, finansal varlıkların balon yapmasıdır.
Bunun anlamı finansal varlıkların üretim artışından daha hızlı büyümesidir.
Varlığın kaynağı üretimdir.Üretim olacak ki gelir yaratılsın, yaratılan gelirin bir bölümü finansal varlık artışını sağlasın.
Üretimin göstergesi ise milli gelirdir. Milli gelir bir dönemde üretilen mal ve hizmetlerin parasal (katma) değeri toplamıdır.
Türkiye’de milli gelir 2007 yılından 2013 yılı sonuna dolar olarak 648 milyar dolardan, 820 milyar dolara yükseldi. Yüzde 26.5 bir artış oldu.
Aynı dönemde yerlilerin finansal varlığındaki artış oranı ise yüzde 20.5 dolayında.
TL ve döviz olarak yerlilerin toplam finansal varlığı 434 milyar dolardan 523 milyar dolara çıktı.
Açık anlatımıyla çok ülkede karşılaşılanın tersine bizde finansal varlık artışı, büyümenin gerisinde kaldı.
Abdurrahman Yıldırım hem yerlilerin finansal varlıklarındaki değişimi, hem de finansal varlıkların net getirisini düzenli olarak izleyerek tablo haline getirir ve yayınlar. Abdurrahman Yıldırım’ın işaret ettiği önemli bir gelişme şudur:
Küresel kriz birçok ülkede finansal varlıkları eritti, yok etti. Buna karşı Türkiye’de finansal varlığı olanların varlıkları kriz rüzgarında azalmadı. Tersine, faiz ve kur etkisinde arttı. Ama genelde finansal varlık toplamı büyümedi. Çünkü finansal varlığa yeni eklemeler yapılmıyor.Tasarruf oranı çok düşük.
Başka anlatım ile halkımız tasarruf yerine tüketime ağırlık veriyor. Bir başka etken de halkın yetersiz tasarrufl arının finansal araçlara bağlanacak yerde gayrımenkule yönelmesi.
Yılbaşından bu yana TL finansal varlıklarda toplam artış yüzde 5.94 oranında.Toplam 49.2 milyar TL artış var. Yüzde 5.7 artış nerede ise finansal varlıklarının 7 aylık faizi dolayında.
TL mevduat hesaplarında 7 aylık artış 16 milyar TL, bono tahvilde 8.6 milyar TL, hisse senedinde 6.5 milyar TL, bireysel emeklilik hesaplarında 7 milyar TL, faizsiz katılım hesaplarında 5.0 milyar TL artış oldu.
Buna karşılık döviz mevduat hesapları 7 ayda yüzde 8.18 oranında büyüdü. 11.3 milyar dolar artış ile 149.3 milyar dolar oldu. Döviz mevduat hesaplarının TL karşılığı 322.8 milyar TL. Y
erlilerin finansal varlıklarının artmamasının 2 önemli nedeni var:
1)Finansal varlıkların getirileri düşük. Finansal varlığa bağlanan tasarrufl ar enfl asyon karşısında eriyor. 2014 yılının ilk 7 ayında 3 ay vadeli banka mevduat hesaplarındaki birikimler net faiz ödemesinden sonra yüzde 1’e yakın kaybettirdi. 2014 yılının ilk 7 ayında finansal yatırım araçlarından sadece hisse senedi net getiri sağladı.
2)Genelde gelirimizden fazlasını harcamaya alıştık. Bu nedenle de tasarruf oranımız düştü. Tasarrufl ardan finansal varlığa ayrılan pay azaldı.
2013 yılı genelinde milli gelirimiz 100 iken, 106.6 harcadık. Milli gelirin yüzde 70.9’u büyüklüğündeki hane halkı tüketimini, yüzde 15.1’i kamu tüketimini, yüzde 0.3’ü stok rakamını, 20.3’ü büyüklüğündeki yatırım (makine ve teçhizat 11.2+inşaat 9.1) kalemleri toplanınca, harcama rakamı 106.6 ediyor.