Tüketici gıda sektöründen ne bekliyor?

PwC’nin gerçekleştirdiği Küre­sel Tüketicinin Sesi Araştır­ması 2025, gıda sektörünün kap­samlı bir dönüşüm içinde olabi­leceğini ortaya koyuyor. Artan tedarik zinciri baskıları ve daralan kâr marjları sektörü yeni arayışla­ra iterken, tüketici talebi de sağlık­lı, pratik ve teknoloji destekli gıda seçeneklerine yöneliyor.

Araştırma bu yılın şubat ayın­da 28 ülke ve bölgede 20 binden fazla tüketiciyle görüşülerek ha­zırlandı.

Sektöre dair işaret ettiği sonuç­lardan biri de bir tür malumun ilamı: Tarım ürünleri ithalatı­na uygulanan gümrük vergileri­nin ticari gerilimleri yükseltiyor ve bu durumun fiyat hassasiyeti yüksek kategorilere yönelik tale­bi düşürebilir. Ayrıca iklim deği­şikliği kaynaklı riskler olarak ka­bul edilen yükselen sıcaklıklar ve yağış düzenlerindeki değişimle­rin ürün verimi ve kalitesi açısın­dan ciddi riskler barındırıyor.

Sektör ‘nasıl besleniyoruz?’ Sorusundan besleniyor

Gıda tercihlerinin, tüketicile­rin satın alma davranışlarına etki ettiğine dikkat çeken PwC Türki­ye Şirket Ortağı ve Perakende ve Tüketici Ürünleri Sektör Lideri Cihan Harman, günümüzde tü­keticilerin, “Nasıl besleniyoruz?” sorusunu daha sıklıkla sormaya başladığının altını çiziyor. Bu so­runun, tarım ve gıda sektörlerini önemli bir yol ayrımına getirdi­ğini işaret ederek “PwC’nin Va­lue in Motion ve Tüketicinin Se­si 2025 araştırmaları açıkça gös­teriyor ki tüketiciler artık ‘nasıl besleniyoruz’ sorusuna cevap arı­yor. Bu da gıda sektörü için yeni büyüme alanlarına, sektörler ara­sı işbirliğine ve inovasyona işaret ediyor. Sağlık, sürdürülebilirlik ve teknoloji ile şekillenen bu yeni beklentiler, gıda sektörünü köklü bir dönüşümün eşiğine getiriyor. 2035’e kadar 10 trilyon doları aş­ması öngörülen küresel gıda eko­sisteminde, başarı; tüketicilerin değer odaklı tercihlerini anlayan, şeffaflık ve inovasyonla yanıt ve­ren şirketlerin olacak” diyor.

Tüketicinin şirketlerden ‘sağlık’ beklenitisi

Araştırmaya göre tüketiciler, sağlıklı seçimler yapmanın nihai sorumluluğunun kendilerinde olduğuna inanıyor. Bununla bir­likte, gıda şirketlerinden ve kuru­luşlardan da daha sağlıklı yaşam sürmelerine yardımcı olmaları­nı bekliyor. “Sağlıklı ve besleyici beslenmeyi teşvik etme sorum­luluğu kimde?” sorusunu yanıt­layanların yüzde 51’i, gıda üre­ticileri ve imalatçılarını ilk üçte gösteriyor. Bunu, kamu kuruluş­ları ve kamu sağlığı kuruluşları yüzde 47, perakendeciler ve mar­ketler yüzde 37, restoranlar ve gı­da hizmeti sağlayıcılar ise yüzde 22 ile izliyor. Ayrıca, katılımcı­ların yüzde 33 gibi azımsanama­yacak bir oranının bir gıda mar­kasından diğerine geçme kararı aldıklarında sağlık faydalarının en önemli faktörlerden biri oldu­ğunu belirtiyor.

Tüketicilerin sağlıklı yaşam tercihi gıda ve teknoloji arasın­daki etkileşimi artırıyor. Bu bağ­lamda tüketicilerin yüzde 70’i en az bir sağlık uygulaması veya sağ­lık izleme cihazı kullanıyor. Bu kullanıcılar arasında düzenli eg­zersiz yapan, beslenme tercihle­rinde sosyal medyadaki influen­cer’lardan ilham alan grup dört ve üzeri sağlık uygulaması veya cihazı kullanıyor.

Fiziksel ziyarete alternatifler

Araştırma, tüketicilerin yakla­şık yüzde 40’ının son bir yılda ge­leneksel olmayan gıda perakende kanallarını kullandığını gösteri­yor. Marketlere fiziksel ziyaret­ler yüzde 62 ile ön sırada olsa da abonelik hizmetleri, yemek kiti teslimatları, online market alış­verişi ve üretici pazarları da ar­tık gıda alışveriş ekosisteminin önemli bir parçası.

Belirleyici unsur hâlâ fiyat

Araştırmaya göre fiyat, satın alma kararlarının en belirleyi­ci unsuru olmaya devam ediyor. Yaşam maliyetlerindeki artış tü­ketici güvenini zorlarken katı­lımcıların yarıdan fazlası ‘maddi olarak idare ettiklerini’ söylüyor. Avrupa, Asya, Afrika ve Orta Do­ğu’daki katılımcıların önümüz­deki 12 ay için ülkelerin karşı kar­şıya olduğu en büyük risk yaşam maliyetleri. Latin Amerika ülke­lerinde bu risk, ‘ekonomik istik­rarsızlığın’ ardından ikinci sıra­da yer alıyor.