Cereyan gitti Avrupa delirdi

Avrupa’da bu hafta yaşanan büyük elektrik kesintisi sı­rasında Avrupalılar da bizim gibi birbirlerine “Sokağa bak bakalım her yerde kesilmiş mi?” diye sor­muşlar mıdır bilmiyorum, ancak sordularsa bile bu soruya muh­temelen herkes “evet” cevabını verdi çünkü İspanya, Portekiz ve Fransa’yı etkileyen kesintide en az 60 milyon kişi aynı anda ışık­sız kaldı.

Madrid, Barcelona ve Lizbon gibi milyonlarca nüfusu olan Av­rupa başkentlerinde uçak sefer­leri yapılamadı, hastanelerde zor anlar yaşandı ve trafik felç oldu. İnsanlar trenlerde ve asansörler­de mahsur kaldı. İspanya ve Por­tekiz hükümetleri, elektrik ke­sintisi sırasında yaşanabilecek güvenlik sorunlarını önlemek için OHAL ilan etti.

Enerji ve Tabii Kaynaklar Ba­kanı Alparslan Bayraktar ise Türkiye'deki duruma ilişkin "Bi­zi etkileyebilecek boyutta bir sı­kıntı. Çünkü biz de Avrupa’nın sistemine bağlıyız" dedi.

Kesintiye dair milyonlarca yü­rekte, kafalarda tek bir soru var­dı: Neden?

Ülke çapındaki elektrik kesin­tilerini neyin tetiklediğine dair uzaylı saldırılarından küreselci­lerin tuzağına kadar farklı komp­lo teorileri ortaya atıldı.

Siber saldırı seçeneği elendi

İspanya'nın ulusal elektrik şe­bekesi hizmetleri başkanı Edu­ardo Prieto, operatörün kontrol sistemine 'izinsiz giriş' olduğunu gösteren hiçbir kanıt olmadığını belirterek, herhangi bir ‘siber gü­venlik olayının’ elendiğini söyledi.

Bu arada bu denli büyük çapta bir elektrik kesintisinin arkasın­da ne olabileceği konusunda inter­nette çılgın söylentiler ve komplo teorileri dolaşmaya başladı.

Bir kısım komplo teorisyeni, at­mosferik titreşimlerdeki değişik­liğe “uzaylıların” neden olduğunu savundu.

Bir başka komplo teorisyeni ise kesintinin, olası bir üçüncü dün­ya savaşı için test edilen silahla­rın bilinmeyen varlıklar tarafın­dan devre dışı bırakılması nede­niyle gerçekleştiğini öne sürdü. Bu teorinin arkasında da “uzaylılar” vardı.

Bir başka grup ise İspanya ve Portekiz'in, EMP (elektrik sis­temlerini devre dışı bırakmak için enerji darbeleri yaratan cihazlar) olarak da bilinen elektromanyetik darbe silahlarıyla saldırıya uğra­dığını öne sürdüler.

Diğer komplo teorisyenleri ise uçaklar tarafından gökyüzünde bırakılan ve gökyüzünde sıklıkla görülen kimyasal izlerin, İspanya ve Portekiz'in enerji sistemlerini manipüle etmeye yönelik koordi­neli bir girişimin parçası olduğu­nu iddia etti.

Bazı “karanlık varlıkların”, “özellikle Avrupa'da ivme kaza­nan enerjik bir değişime karşı koymaya çalıştığına” inananlar da oldu.

Bir takım sosyal medya kullanı­cıları ise kesintiden dolayı ABD’yi suçladı:

“Gerçek şu ki, bu ülkelerin elekt­rik şebeke sistemleri hack’lendi. Dünyada bu yeteneğe sahip tek bir ülke var, o da Prism programını uygulayan ABD” diyen bir TikTok yorumcusu sözlerine şunları ekle­di: “Bu bir uyarıdır!”

Tüm bu bilgi karmaşası içinde en sağlıklı bilgiye nereden ulaşa­bilirim diye düşünürken aklıma SOCAR Enerji Okulu’ndan ho­cam olan, bir dönem Enerji ve Ta­bii Kaynaklar Bakanlığı ve Ener­ji Piyasaları Düzenleme Kurulu (EPDK) bünyesinde danışman­lık yapmış olan enerji analisti Ba­rış Sanlı geldi.

İspanya içindeki dalgalanma

Türkiye’de elektrik ve enerji sektörü deyince akla ilk gelen bir­kaç isimden biri olan Barış San­lı, Avrupa’daki büyük elektrik ke­sintisi için şöyle diyor:

“İspanya'nın şebeke operatö­rü Red Eléctrica'da operasyo­nel hizmetler direktörü Eduardo Prieto, çok sayıda güneş enerjisi santraline ev sahipliği yapan gü­neybatı İspanya'da beklenmedik bir üretim kaybını suçladı. Diğer teoriler arasında elektrik kablosu hasarı yer alıyor.

Bu işlerde Sherlock gibi olma­ya gerek yok. Adamlar resmi bir açıklama yapmıyorsa, sebepler karışıktır. Yani olay zinciri net ve berrak değil. İçerideki adam siz­den daha çok bilgiye sahip ama tereddüt ediyor. Çünkü emin ola­mıyor.”

Sanlı, elektrik kesintileri için yenilenebilir enerji kaynakları­nı sebep gösterenler olduğuna da dikkat çekiyor:

“Bu noktada yenilenebilir kay­naklı vs diyenler oldu. Aslında çok mantıklı ama veri yok. Çün­kü sistem göçmüş, güneş-rüz­gar üretmeye devam ediyor. Ben büyük rüzgar üretimlerinde bu­na ihtimal vermedim. O sıra­da Fransızlardan ‘Bizle alakası yok, bizde çok küçük bir alan et­kilendi, oraya da dakikalar için­de elektrik verdik’ diye açıklama geldi. Kısacası İspanya’yı suçlu­yorlar gibiydi.

Benim, gelen tüm açıklamalar­dan elektrik kesintisine dair teo­rim şu: İspanya elektrik şebekesi içindeki bir dalgalanmayı kont­rol edemediler. Fransa tarafında­ki hat bu sebebiyle açıldı. Bu da İspanya'yı daha dengesiz hale ge­tirdi ve çökertti. Portekiz de daha küçük olduğundan o da gitti.”