Sefertası, beslenme çantası, bento box
Japonlar geleneklerini günümüze adapte etme konusunda çok başarılı. 1600’den 1867’ye kadar süren Edo döneminde popülerleşen ‘bento’ kutuları bugün tıpkı termoslar gibi moda markalarının koleksiyonuna girmeyi başarıyor. Pinterest bentoya hem içerik, hem tasarım açısından yaklaşıyor, sayısız tasarım ve ideal menü önerisi sunuyor.
Günümüzde bento kutuları, her yaştan insanın keyifle kullandığı Japon kültürünün önemli bir parçası. Ofis öğle yemekleri, piknik ve seyahatler için hızlı ve pratik bir öğün olarak yaygın olarak kullanılıyor. İsterseniz evde hazırlıyorsunuz isterseniz hazır bir bentoyu marketten alıyorsunuz.
Japonya’da anneler çocuklarının sağlıklı beslenmesi için her sabah özel bento kutuları hazırlıyor. Sebze, meyve, bakliyat, kuru yemiş ve çoğunlukla balıktan oluşan menü, çocukların seveceği formlarda kutuya yerleştiriliyor. Bento kutuları başlangıçta ahşap lake kutular iken, bugün çok farklı materyallerden çoğu zaman ısı yalıtımlı, paslanmaz çelik şık tasarımlara dönüştü. Bento kutularının popülaritesi, çeşitliliği ve pratikliği ve Japon’ların beslenme kültürüne verdiği önemi yansıtıyor. Japonların estetik, denge ve sadeliğe verdiği değeri bir kez daha gözler önüne seriyor.

Bizim çocukluğumuzda da böyleydi, rengarenk plastik beslenme çantaları ve mataralarımız okul çantası ile birlikte her gün bizimle birlikte okula gider gelirdi. Hazır yemek olmazdı, kokulu bir şey getirmek yasaktı. Biraz fazla koyar, arkadaşımızla paylaşırdık. Mutlaka bir kumaş peçete de isterdi öğretmenimiz, önce örtüyü serer, sonra kutumuzu açardık.
Osmanlı mirası sefertası da mükemmel bir tasarımdır, ısıtma şansın varsa ateşe direk koyabilirsin, soğuk tutman gerekirse bir haznesine su koyup buzluğa atarsın, ortaya yerleştirdin mi en nazlı yiyeceği bile öğle yemeğine kadar taze tutar.
Bu yıl özel okullarda yemek fiyatları 140-150 bin TL arasında. Menüler ne kadar sağlıklı ve dengeli hazırlansa da çocukların ne yediğini çoğu zaman bilmiyoruz. (Mesela benimkiler ne zaman sorsam sadece pilav ve makarnayı saydılar, köfte varsa onu eklediler.) Eşim ve ben özel okulda okuyan iki oğlumuza beslenme çantası hazırladık son yıllarda, tam istediğimiz gibi, evde pişen yemeği koyduk beslenme kutusuna, ne israf oldu, ne de kendilerini tuhaf hissetiler. Bazen biraz fazla istediler arkadaşları için, sadece bu kadar. Temu’da bir çok seçenek var, bento box diye aramanızı tavsiye ederim.
Devlet okullarının kantinlerinde doğru beslenme adına maalesef hiçbir şey yok. Sadece paketli ürünler yani cips, çikolatalı ve şekerli ürünler, peynirsiz tostlar, gazlı içecekler…Okul kantinlerine sağlıklı beslenme fikri henüz hiç uğramamış. İhale ile alınan kantin işletmeleri denetleniyorsa sadece fiyat açısından denetleniyor olabilir okul yönetimi tarafından. (20’ye yakın okul kantinini bizzat dolaştım, ortamlar hijyenik değil. Eldiven ve önlük kullanımı neredeyse yok.) Üniversitelerde durum farklı olabilir, ilköğretim ve ortaöğrenimde kantin koşulları böyle.
Öğrenci yoksulluğu artıyor. Beslenme çantasına evden yemek koymak bile lüks kalıyor. Geleceğimiz çocuklarımız, gençlerimiz için okulda beslenmenin önemini tekrar düşünmeli ve eşit koşullarda, ücretsiz ve doğru beslenmelerini sağlamalıyız.