Sokakları açık hava galerisi: Zagreb

İki üç günlüğüne kaçıp Zag­reb’i arşınladım. Size, sanki kahve içip sohbet ediyormu­şuz gibi, Zagreb’in gezilecek yer­lerini, lezzet duraklarını, aktivi­telerini ve sanat kokan köşelerini anlatacağım. Hazırsanız, başla­yalım!

Zagreb’e adım atar atmaz ken­dimi Ban Jelačić Meydanı’nda buldum. Burası şehrin kalbi, bu­luşma noktası. Ortada at üstünde Josip Jelačić’in heykeli, etrafta Art Nouveau tarzı binalar... Mey­dan, sabahın erken saatlerinde bile cıvıl cıvıl. Bir banka oturup kahve içtim, tramvayların telaşı­nı, yerli halkın sabah koşuştur­masını izledim. İlk önerim, Zag­reb’e gelirseniz bu meydanda bi­raz vakit geçirin. Şehrin ritmini hissetmek için birebir! Meyda­nın hemen yanındaki Manduše­vac Çeşmesi’ne bozuk para atıp dilek tutmayı da unutmayın; ri­vayete göre Zagreb’i unutamıyor­muşsunuz.

Yukarı Şehir (Gornji Grad): Tarih ve huzur

Zagreb, Yukarı Şehir (Gornji Grad) ve Aşağı Şehir (Donji Grad) diye ikiye ayrılıyor. Ben tarihi dokuya bayıldığım için Gornji Grad’a âşık oldum. Dar taş sokak­lar, renkli evler, Ortaçağ’dan kal­ma binalar... İlk durağım St. Mark Kilisesi oldu. Rengârenk mozaik çatısıyla adeta bir sanat eseri. Ça­tısında Hırvatistan ve Zagreb’in armalarını görmek beni etkiledi. Kilisenin yanı başındaki meydan sakin, çevresinde Parlamento Bi­nası gibi önemli yapılar var.

Biraz ilerleyince Lotrščak Ku­lesi’ne ulaştım. Her öğlen saat 12’de top atışı yapılıyor; ben de tam vaktinde oradaydım, kulak­larımı tıkadım tabii! Kuleye çıkıp Zagreb’in panoramik manzarası­nı seyretmek muhteşemdi. Gorn­ji Grad’da dolaşırken Kırık Kalp­ler Müzesi’ni (Museum of Bro­ken Relationships) de ziyaret ettim. Eski sevgililerden kalan eşyaların sergilendiği bu müze, hüzünlü ama bir o kadar da yara­tıcı. Bir çiftin ayrılık mektubuyla yazılmış notu okurken gözlerim doldu, ama gülümseten hikâyeler de vardı. Mutlaka uğrayın, farklı bir deneyim.

Aşağı Şehİr (Donji Grad): Modern ve yeşil

Aşağı Şehir, daha modern. Ili­ca Caddesi, Zagreb’in İstiklal’i gi­bi. Tramvaylar, mağazalar, kafe­ler derken hareket hiç bitmiyor. Alışveriş yapmak isterseniz bu­rası tam size göre. Ben Ilica’da do­laşırken Dubrovica adlı bir fırına uğradım, patatesli börek yedim; o kadar lezzetliydi ki, bir dilim da­ha aldım.

Zrinjevac Parkı, Aşağı Şehir’de mola vermek için ideal. Çimle­re uzanıp kitap okuyanlar, sokak sanatçıları, tarihi çeşmeler... Ba­harda ya da yazın burası cıvıl cı­vıl oluyormuş. Botanik Bahçe­leri’ne de uğradım; Zagreb Üni­versitesi’ne ait bu bahçe, bilimsel bir alan ama aynı zamanda huzur dolu. Binlerce bitki türü arasın­da yürüyüş yapmak ruhumu din­lendirdi.

Lezzet durakları: Zagreb’in mutfağı

Zagreb’in mutfağı, bizim da­mak tadımıza çok yakın. Yufka, sarma, kebap... Hırvatlar da ye­mek işini ciddiye alıyor! İlk öne­rim, Tkalčićeva Caddesi’ndeki restoranlar. Bu cadde, renkli ev­leri ve şirin mekânlarıyla tam bir gastronomi cenneti. Lanterna na Dolcu’da akşam yemeği yedim. Et ağırlıklı menüsü ve taze malze­meleriyle beni mest etti. Istars­ki Fuzi (etli ya da mantarlı bir tür makarna) ve siyah risotto (crni rizot) denedim; ikisi de şahaney­di. Ortalama bir öğün için 20-30 Euro ödedim, ama değdi

Daha uygun fiyatlı bir şey­ler arıyorsanız, Pivnica Medve­dgrad’a gidin. Hem yerel biralar hem de geleneksel Hırvat yemek­leri var. Ahtapot yemeği brodet’i burada tatmak isteyenler için not düşeyim, efsane! Kahve molası içinse Cogito ve Eli’s Caffe favo­rilerim. Zagreb’de kahve kültürü çok güçlü; her köşede kaliteli bir kahveci bulabilirsiniz.

Dolac Pazarı’na da mutlaka uğ­rayın. Ban Jelačić Meydanı’nın hemen yukarısında, taze mey­ve, sebze, peynir ve bal satan tez­gâhlarla dolu. Yerel üreticilerden Hırvat peyniri aldım, eve döner­ken hediyelik olarak da götür­düm. Pazarın enerjisi, renkleri insanı mutlu ediyor.

Aktiviteler: Zagreb’de ne yapılır?

Tramvaylarla şehri turlamak bile başlı başına bir aktivite. Şe­hir küçük, çoğu yere yürüyerek ulaşabilirsiniz, ama tramvayla­rın nostaljik havası başka. Zagreb Card alırsanız (yaklaşık 12 Euro), toplu taşıma sınırsız, müzelerde de indirim var.

Doğa severler için Medvednica Doğa Parkı’na günübirlik bir ka­çamak yapabilirsiniz. Şehir mer­kezinden otobüsle ulaşılıyor. Yü­rüyüş yolları, manzaralar hari­ka; kışın kayak bile yapılıyormuş. Ben yazın gittiğim için yürüyüş yaptım, Sljeme Tepesi’nden Zag­reb’i seyretmek nefes kesiciydi. Maksimir Parkı, şehir merkezin­de bir vaha gibi. İçinde hayvanat bahçesi bile var! Aileyle ya da ar­kadaşlarla piknik yapmak için süper bir yer. Jarun Gölü’nde bi­siklet sürmek ya da yazın yüzmek de popüler aktivitelerden.

Sanat ve kültür: Zagreb’in yaratıcı yüzü

Zagreb, sanatseverler için tam bir cennet. Hırvatistan Ulusal Tiyatrosu, Mareşel Tito Meyda­nı’nda sarı renkli, neo-barok bi­nasıyla göz kamaştırıyor. Bilet alıp bir bale ya da opera izlemek isterseniz, Kuğu Gölü gibi kla­sikleri burada yakalayabilirsiniz. Ben tiyatronun içini gezdim, ta­van resimleri ve dekorasyonu bü­yüleyiciydi.

Mimara Müzesi, Rembrandt ve Renoir gibi ustaların eserleri­ni barındırıyor. Antik Yunan ve Roma’dan kalma objeler de var. Sanat tarihine meraklıysanız burayı es geçmeyin. Zagreb Şe­hir Müzesi, şehrin tarihini merak edenler için güzel bir durak. Ar­keoloji Müzesi’nde ise Hırvatis­tan’ın en ilginç kalıntılarını göre­bilirsiniz.

Zagreb’in sokakları da bir açık hava galerisi gibi. Opatovina Cad­desi’ndeki sokak sanatı çizimle­ri, Mirogoj Mezarlığı’nın estetik mezar taşları... Mirogoj, sıradan bir mezarlık değil; Katolik, Or­todoks, Müslüman sembolleriy­le bir mozaik gibi. Hermann Bol­le’nin tasarladığı bu yer, adeta bir sanat parkı. Sessiz bir yürüyüşle hem tarih hem huzur buldum.

Zagreb’in festival ruhu

Zagreb, yıl boyunca festivallerle hareketli. Ocak’ta Müze Geceleri’nde müzeler gece yarısına kadar ücretsiz. Mart’taki Restoran Haftası’nda özel menüler indirimli. Yazın, mayıstan eylüle kadar süren Yaz Festivali’nde müzik ve dans etkinlikleri var. Ben gittiğimde bir sokak konserine denk geldim; meydanda toplanan kalabalıkla birlikte Hırvat şarkılarına eşlik ettim, dilini anlamasam da keyfi bambaşkaydı.

Zagreb’e ne zaman gidilir?

Zagreb, dört mevsim güzel ama yaz akşamlarının enerjisi bir başka. Temmuz ve Ağustos kalabalık ve biraz pahalı, o yüzden Haziran ya da Eylül’ü tercih edebilirsiniz. Kışın karlı Zagreb de masalsı, ama yağmur ihtimaline hazır olun. Şehir küçük, 2-3 gün her şeyi keşfetmek için yeterli. Bütçe dostu bir gezi için hostelde kalıp toplu taşıma kullanırsanız günlük 50-70 Euro yeter.

Zagreb, beklediğimden çok daha sıcak, samimi ve renkli bir şehir çıktı. Sokaklarında kaybolurken, bir kahvecide mola verirken ya da tarihle doğanın iç içe geçtiği parklarında dolaşırken kendimi evimde hissettim. Umarım siz de bu şehri keşfeder, onun ruhunu içinizde hissedersiniz.