AB zirvesi yarın toplanıyor
AB devlet ve hükümet başkanları zirvesinde, kriz ve Lizbon Anlaşması'nın geleceği ele alınacak
BRÜKSEL - Fransa dönem başkanlığındaki ilk olağan AB devlet ve hükümet başkanları zirvesi yarın toplanacak. Zirvede, küresel finansal krizin yanı sıra AB'nin yeni anayasası Lizbon Anlaşması'nın geleceği tartışılacak.
Zirvede öncelikli olarak dünyada son 80 yılın en şiddetli krizine karşı "ortak duruş" görüntüsü verecek olan AB liderleri, son 2 günde açıkladıkları trilyonlarca avroluk kurtarma paketlerinin yarattığı geçici iyimserliğin etkisini artıracak kararlar almaya çalışacaklar.
Fransa dönem başkanlığının üye ülkelere gönderdiği zirve kararları taslağında, "finansal sistemde istikrarın ve her koşulda banka mevduatlarının korunması" taahhüdü verilerek uluslararası aktörlerin katılımıyla "yakın gelecekte" küresel finans zirvesi düzenlenmesi çağrısı yapılıyor.
AB zirvesinin hemen öncesinde küresel finansal krize önlem için 12 Ekimde acil olarak toplanan 15 üyeli avro bölgesiyle ortak paraya yılbaşında geçecek olan Slovenya'nın liderleri, zordaki bankalara sermaye aktarımı ve banka borçlanmalarına hazine garantisi yoluyla, güven bunalımından doğan likidite darlığı sorununa çözüm getirme konusunda uzlaşma sağlamışlardı.
Küresel finansal krize AB içinde Hollanda, Fransa ve İtalya öncülüğünde verilen ilk tepkilerde dile getirilen ABD'nin 750 milyar dolarlık kurtarma paketine benzer şekilde 300 milyar avroluk ortak kurtarma paketi hazırlanması fikrinin çöpe atılması anlamına gelen ve İngiltere'yle Almanya'nın şekillendirdiği yeni yaklaşım, Avrupa bankalarının türbülanstan güçlenerek çıkmalarını öngörüyor.
Diplomatik kaynaklar, AB zirvesinde küresel finansal krizle mücadelede yeni önlemler alınması yerine, İngiltere'nin de desteğiyle Avro Bölgesi liderlerince alınan kararların Birlik geneline yaygınlaştırılması düşüncesinin öne çıktığını vurguluyorlar.
Bu dönemde küresel finansal krizin kaynağı ABD'yi sorumluluklarına sahip çıkmaya davet eden AB liderleri, yaptıkları açıklamalarla tek kutuplu dünyanın sonunu ilan ederek yeni bir ekonomik ve siyasi düzene ihtiyaç duyulduğunu daha yüksek sesli dile getiriyorlar.
Almanya Maliye Bakanı Peer Steinbrück'ün "Amerika'nın, dünya finansal sistemindeki süper güç statüsünü kaybedeceğini" öngörmesi, İngiltere Başbakanı Gordon Brown'ın gelecekte küresel krizlerin engellenmesi için dünya ekonomisinde "yeni Bretton Woods" düzeni istemesi, Fransa Cumhurbaşkanı Nicolas Sarkozy'nin "dünya ekonomisi ve siyasetinde reform" önerisi ve Avrupa Parlamentosu Sosyalist Grup Başkanı Martin Schulz'un "Muhtemelen dünyada Amerikan hakimiyetinin sonunu gözlemliyoruz" şeklindeki sözleri bu kapsamda öne çıkıyor.
Rusya ile ilişkiler
AB liderleri ayrıca 10 Ekimden önce Gürcistan'dan askerlerini çekme taahhüdüne bağlı kalan Rusya'yla stratejik ortaklık müzakerelerinin devamı konusunda uzlaşma sağlamaya çalışacak.
AB Komisyonu'nun Rusya'yla sürdürdüğü müzakereler, Gürcistan savaşının patlak vermesi üzerine Eylül başında olağanüstü toplanan AB zirvesinde askıya alınmıştı.
Almanya, Fransa ve İtalya, Gürcistan savaşının ardından AB'nin girişimiyle imzalanan ateşkes anlaşmasına uyan Rusya'nın tekrar müzakere masasına oturularak ödüllendirilmesini talep ediyor. Baltık ülkelerinin desteğini alan İngiltere ve İsveç ise savaştan önce ayrılıkçı bölgelerde 3 bin olan Rus askeri sayısının bugün 7 bine yükseldiği gerekçesiyle stratejik ortaklık müzakerelerinin askıda kalmasını istiyor.