ABD'de başkan adayları 'resmen' belli oluyor

WASHINGTON - ABD'de Kasım ayında yapılacak başkanlık seçimi öncesinde Demokrat Partililer, 25 Ağustosta başlayacak dört günlük parti kongresinde başkan adaylarını resmen seçmeye hazırlanırken, başkan adaylığını garantileyen Senatör Barack Obama'yı zorlu bir parti kongresi bekliyor.

Illinois Senatörü Obama, ön seçimlerde Demokrat Parti içinde rakibi Hillary Clinton'ı geride bırakarak partinin kasım ayında yapılacak başkanlık seçimindeki adayı olmayı garantilemişti. Ancak resmen başkan adayının seçilmesi, Denver'da 25 Ağustosta yapılacak parti kongresinde, Demokrat Partili delegelerin kullanacağı oylarla gerçekleşecek.

ABD'nin ilk kadın başkanı olma umuduyla yola çıkan Hillary Clinton, halen yarışı bırakmışa benzemiyor. New York Senatörü Clinton, dört günlük parti kongresinin ikinci gününde bir konuşma yapacak. Konuşmasını gerçekleştireceği 26 Ağustos, ABD'de kadınlara oy kullanma hakkının verilmesinin 88'inci yıldönümüne denk geliyor. Hillary Clinton'ın konuşmasını gerçekleştireceği gün, başkan adaylığı yarışında New York Senatörünü destekleyenler de Denver'da kendi adaylarının arkasında olduklarını göstermek amacıyla yürüyüş yapacak. Ayrıca Denver'daki yerel televizyon kanallarında yayınlanmak üzere Hillary'yi destekleyen reklamların da yer alması bekleniyor.

Ön seçimlerde Obama ve Clinton kampı birbirine karşı saldırgan bir tutum izlemişti ve bazı gözlemcilere göre bu durum iki tarafın seçim kampanyası ve destekçileri arasında "derin bir düşmanlık" oluşmasına yol açtı. Öyle ki, yapılan kamuoyu yoklamalarında, Clinton ve Obama destekçileri arasında, ikisi de Demokrat Partili olmalarına karşın, "senin adayın kazanırsa Cumhuriyetçi Partili John McCain'e oy vermeyi tercih ederim" diyenlerin sayısı yüzde 50 civarındaydı. Bu durumun partinin birliğini bozabileceği ise Clinton destekçileri tarafından gözardı ediliyor.

Hillary Clinton, geçen hafta içinde bir konuşmasında, partisinin bir "kaşarsis"e (gerginliği yaşayarak rahatlama) ihtiyacı olduğunu söyledi. Yani duygusal gerginliği düşürmek için, kendi adının parti kongresinde oy pusulasında yer alabileceğinin işaretini verdi.

Bu durumda teknik olarak parti kongresinde Hillary destekçisi delegelerin yine Hillary'ye oy vermesi söz konusu olabilir. Genel beklenti, bu durumun, Obama'nın başkan adayı seçilmesini etkilemeyeceği yönünde. Ancak delegelerin Hillaryye oy vermesi, Demokrat Partinin birlik mesajını sarsabilir.

Obama ise Hillary'nin, partinin kaşarsise ihtiyacı olduğu yönündeki sözlerine karşı çıkarak, "partinin kaşarsise değil birliğe ihtiyacı var" dedi. Uzmanlar, 2004 yılında Demokrat Partinin başkan adaylığı yarışında John Kerry'nin de, oy birliğiyle partinin başkan adaylığını almadığına işaret ediyor. Partinin başkan adaylarından Denis Kucinich, kongrede 43 oy almıştı. Kerry ise 4253 oyla rahat bir şekilde partinin adaylığını göğüslemişti.

Clintonlar ailece kongrede

Clinton, parti kongresine, eşi ve ABD'nin eski başkanı Bill Clinton ve kızları Chelsea ile birlikte katılıyor. Bill Clinton'ın da, Demokrat Partili eski bir ABD Başkanı olarak kongrede konuşması bekleniyor. Hillary Clinton'ı ise, konuşmasından önce, kızı Chelsea'nin anons etmesi öngörülüyor.

Washington'daki siyasi gözlemcilerin bir kısmı, Hillary Clinton'ın tam olarak neyin peşinde olduğunu kestirmenin zor olduğu yorumunu yaparken, Hillary'nin, Obama'nın başkan yardımcılığına oynaması ihtimalinden bahsediliyor. Ön seçim kampanyası sırasında Hillary Clinton, Obama'ya, yarışı kısa kesip kendisinin başkan yardımcısı olması önerisinde bulunmuştu. Hillary Clinton, televizyon kanallarına verdiği röportajlarda, "Diyelim ki ABD Başkanı seçilemediniz. Ertesi gün ne olacak?" yönündeki sorulara, "ABD'nin bir sonraki başkanı ben olacağım" kesinliğiyle yanıt veriyordu.

Obama ise, halen ABD başkanlık seçimi yarışında başkan yardımcısı olarak kimi seçeceğini açıklamadı. Obama'nın yardımcısının kim olacağı, seçilirse ABD'nin ilk siyah başkanı olacak Illinois Senatörünün bir çok eyalette kazanmasını etkileyebilir. Siyah Obama'nın yanında, "güneyli bir beyaz erkek" başkan yardımcısının, seçimi kazanmada etkili olacağı yorumları yapılıyordu ve Demokrat Parti içinde Obama'ya karşı yarışan Senatör John Edwards'ın da olası başkan yardımcısı adayları arasında adı geçiyordu. Ancak, tabloid bir gazetede yer aldıktan sonra önce inkar ettiği, sonra kabul etmek zorunda kaldığı evlilik dışı ilişkisi Edwards'ı, başkan yardımcısı adayları arasından çıkardı.

Edwards'ın, karısı Elizabeş göğüs kanseriyle mücadele ederken, seçim kampanyası çalışmalarında amatör bir kameraman olan Rielle Hunter ile bir ilişki yaşamasının yanı sıra, Hunter'dan bir de evlilik dışı çocuk sahibi olduğu da iddialar arasında yer alıyor. Ancak Edwards bu iddiaları yalanladı.

Teknoloji dostu Obama

Barack Obama, başkan yardımcısını duyurmak için teknolojik yönünü sergileme fırsatını kaçırmadı. Obama'nın destekçilerine gönderilen bir e-mailde, "listeye kaydolun, Obama'nın başkan yardımcısı adayını belli olur olmaz ilk siz öğrenin" denildi.

Obama'nın teknolojik yönünü vurgulaması, hayatında hiç e-mail kullanmadığını söyleyen 72 yaşındaki McCain'e de dolaylı bir gönderme. McCain'in destekçileri arasında yer alan genç Cumhuriyetçi Partililer, başkan adayının e-mail ve internet kullanmaya yatkın olmamasından hoşnut değil. John McCain sık sık, yaşı yüzünden de ABD başkanlığına uygun olmadığı yönünde eleştirilere maruz kalıyor.

McCain de henüz, başkan adayının kim olacağını açıklamadı. Cumhuriyetçi Parti'nin McCain'i resmen aday olarak seçeceği parti kongresi de Eylül başında yapılacak. ABD Başkan yardımcısı Dick Cheney'nin, "olumsuz imajı" nedeniyle parti kongresinde konuşup konuşmayacağı bir süredir tartışma konusu olmuştu. Ancak Beyaz Saray, Cheney'nin parti kongresinde konuşacağını duyurarak bu konuya açıklık getirdi. McCain'e getirilen en büyük eleştirilerden biri de, ABD Başkanı George W. Bush yönetimine yakın olması ve Bush-Cheney politikalarının devamı anlamına geleceği. Demokrat Parti'nin adayı Obama'nın mesajı ise "değişim" ve bu mesaj, bir çok seçmen tarafından ilgi topluyor.

Demokrat Partinin dört gün sürecek kongresinin en sonunda partinin başkan adayının resmen seçilmesi bekleniyor. Kongreyi 10 bin gazeteci izleyecek.