Büyüme yarışı okyanusa taşındı

AYDIN ŞAHİNALP

Hindistan, 2017’nin son çeyreğinde yıllık bazda yüzde 7'den fazla büyüyerek dünyanın en hızlı büyüyen majör ekonomisi unvanını kazandı. Açıklanan verilere göre Hint ekonomisi geçen yılın son çeyreğinde yıllık yüzde 7,2 oranında büyürken en büyük rakibi Çin’deki büyüme yıllık yüzde 6,8 oldu.

Dünyanın iki numaralı ekonomisi Çin’de ekonomik veriler ocak ve şubat aylarında Çin yeni yılına denk gelmesi nedeniyle geniş çaplı fabrika kapanışlarına neden oluyor. Bu yıl da 2017'de olduğu gibi tatil şubat ayına denk geldi. Hal böyle olunca Çin’in imalat PMI ve büyüme rakamları da doğal olarak düşüş gösterebiliyor. Hindistan'ın sağlam büyümeye dönmesinin altında yatan temel nedenlerin başında siyasi kimliğini ‘ekonominin kahyası’ olarak güçlendiren Hindistan Başbakanı Narenda Modi’nin bir ara fren yapan ekonomide çarkları tekrar döndürme hamleleri yatıyor. Modi ekonomik büyümeyi gelecek yıl yapılması beklenen genel seçim öncesinde bir koz olarak kullanmak istiyor.

İnşaat büyümenin motoru oldu

Demiryolları bakanı Piyush Goyal, Twitter hesabı üzerinden “Hindistan'ın GSYH büyüme ivmesi güçlü ve sürdürülebilir biçimde devam ediyor" diye yazarak ülkesinin dünyanın en hızlı büyüyen majör ekonomisi olarak geri dönüşünü teyit etti. Ülkenin eski Baş İstatistikçisi Pronab Sen, İnşaat sektöründeki canlanmanın ortaya koyduğu rakamların beklenenden çok daha güçlü olduğunu söyledi. Hindistan Başbakanı Narenda Modi, 2014’te ekonomiyi canlandırma ve yılda 10 milyon iş yaratmaya yardımcı olacak ekonomik reformları vaadederek iktidara geldi. Ancak Modi'nin 2016'da ülkedeki banknotları tedavülden kaldırma ve vergi sistemini reformdan geçirme kararı büyümeye çok olumsuz yansıdı. 2016'nın ilk çeyreğinde yüzde 9,1 olan büyüme oranı, geçen yılın ikinci çeyreğinde yüzde 5,7'ye kadar gerileyince Hindistan büyümede Çin'in arkasına düştü. İnşaat sektöründeki yüzde 6,8'lik yükseliş de büyümedeki hızlanmayı tetikledi.

Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Moody’s, Asya Kaplanı Hindistan’ın 2018’de yüzde 7.6 büyüyeceğini öngörüyor. Uluslararası Para Fonu’na (IMF) göre ise Hindistan’ın bu yıl yüzde 7,4, 2019'da da yüzde 7,8 büyümesi bekleniyor.

Tarihi rekabet suları ısıtıyor

Asya’nın iki ağır sıkleti Çin ve Hindistan arasındaki ekonomik rekabet son günlerde okyanusa yayılıyor. Tanzanya'dan Sri Lanka'ya kadar uzanan şeritte iki dev, bölgesel üstünlük arayışı içinde Hint Okyanusu'ndaki ülkelerle daha güçlü askeri ve ekonomik varlığı oluşturmaya çalışıyor. Dünyanın en büyük ikinci ekonomisi olan Çin, bazı politika uzmanlarının "inci kordonu" diye tanımladığı şeritte savunma ve ticari ağını inşa etmeye çalışıyor.

Bu bağlamda Pekin, 2016’da Cibuti'de ilk denizaşırı askeri üssünü devreye soktu. Bu yıl ekonomik büyüme hedefini yüzde 6.5 olarak belirleyen Çin yönetimi askeri bütçesini yüzde 8.1 artırarak 175 milyar dolara çıkardı. Çin Devlet Başkanı Şi Cinping’in başlattığı ve çok sayıda yatırımı içeren ‘Kuşak Yol’ projesi Tanzanya’daki kritik limanı da kapsıyor. Pekin'in arka bahçesine hâkim olma düşüncesinden rahatsız olan Yeni Delhi de misli hamlelerle karşılık veriyor. Geçen ay Umman'ı ziyaret eden Başbakan Narendra Modi, Hürmüz Boğazı yakınlarındaki bu ülkenin deniz kuvvetleriyle güvenlik anlaşması sağladı.

Küresel denizyolu petrol ihracatının yüzde 30'undan fazlası günlük olarak bu dar ve stratejik suyolundan geçiyor. Hindistan bu yılın başlarında donanması için bir havaalanı ve iskele inşa etmek üzere Seyşeller ile 20 yıllık bir anlaşma imzaladı. Modi ve askeri kurmayları ile Singapurlu yetkililer geçtiğimiz kasım ayında Hindistan'ın Singapur Changi Deniz Üssü’ne erişimini sağlayacak antlaşma üzerinde el sıkıştı. Avustralya National Üniversitesi kıdemli araştırma görevlisi David Brewster bir analizinde, "Görünüşe göre Hint Okyanusu'nda tam bir üs yarışının ortasındayız" diyerek kızışan askeri rekabeti özetliyor. Çin’in Pakistan’daki Gwadar Limanı hamlesine karşı Hintli India Ports Global, dünyanın en önemli enerji geçiş hatlarından biri olan İran'ın güneydoğusundaki Çabahar Limanı’yla karşılık verdi. Gwadar'dan sadece 350 kilometre uzakta bulunan 85 milyon dolarlık Chabahar projesi, Hindistan, İran ve Afganistan arasında bir transit güzergâh yaratmayı amaçlıyor.

Hint Okyanusu, silah teknolojisi için de sıcak bir nokta haline geldi. Son günlerdeki haberlere göre Pekin yönetimi Okyanus’un kritik noktalarında deniz tabanlı anti-füze sistemleri mevzilemeyi planlıyor. Analistler, Yeni Delhi'nin 2017'de ABD’den insansız hava araçları talebinin, okyanustaki Çin faaliyetlerini izleme amaçlı olduğunu belirtiyor.