Daralan Avrupa, Asya'daki hareketliliği gölgede bıraktı

İSTANBUL - Euro Bölgesi imalat sektörü sekizinci ay üst üste daralması Asya'dan gelen olumlu işaretleri gölgede bırakarak küresel ekonomide güçlü bir sıçrama umutlarını azalttı. Reuters'ın analizinde mart ayı satın alma yöneticilerinin endekslerine göre (PMI) Avrupa'nın çevre ülkelerindeki ekonomik daralmanın Almanya ve Fransa gibi Euro Bölgesi'nin merkez ülkelerine yayılmaya başladığı saptaması yapıldı. Yeni siparişlerin onuncu ayda da düşmesiyle bölgedeki kasvetli görünümün sürdüğü bildirildi.

Euro Bölgesi imalat PMI endeksi martta nihai 47.7 ile beklentiler seviyesinde bir değer aldı ve sektördeki daralma sekizinci ayda da devam etti. Euro Bimalat PMI Şubat'ta nihai 49 değerini almıştı. Bununla beraber halen çok güçlü ve canlı olmaktan uzak olmakla birlikte imalat faaliyetinin Asya'nın önde gelen üç ihracatçı ülkesi Çin, Güney Kore ve Tayvan'da güçlendiği, hem ihracat hem de iç talebin sağlam olduğuna dikkat çekildi. Lloyds Banking Group'ta küresel araştırma birimi başkanı Jeavon Lolay, "Halihazırda küresel ortamda büyük ekonomiler açısından muhtemelen en zayıf süreçteyiz. Fakat bunlar farklı hızlarda ortaya çıkıyor. Asya, ABD'nin çok da gerisinde kalmadan küresel ekonomiye liderlik edecek. Ama Avrupa geride kalacak" dedi.

ABD'de imalat
beklentisi olumlu

Dünyanın en büyük ekonomisi ABD için açıklanacak imalat sektörü verilerinin bu ülkeye dair görünümün düzeldiğini işaret etmesi bekleniyor. The Institute of Supply Management'in imalata dair PMI endeksinin ABD'nin mart ayı verisinin şubata göre hafif yükselişle 52.4'ten 53.0'a çıkması bekleniyor. PMI endeksinde 50'nin üstü büyüme, altı ise daralmaya işaret ediyor. Markit'in Euro Bölgesi imalat PMI verisi geçen ay şubattaki 49.0 seviyesinden 47.7'ye düştü. Euro Bölgesi'nde geçen ağustos ayından beri endeks 50 puanın altında seyrediyor. Avrupa'nın en büyük ekonomisi olan Almanya'ya dair daha önce açıklanan veriler bu ülkede imalat sektörünün geçen ay daraldığını, aynı durumun komşusu Fransa'da da yaşandığını gösterdi. Katı bütçe hedefine ulaşmak için Avrupa Birliği'nin istediği sert tasarruf önlemlerini uygulamaya çalışan İspanya'da imalat sektörü on birinci ayda da daraldı. İtalya'da da imalat sektörü sekizinci ayda da daraldı. Gözlemciler ekonomik yavaşlamanın 17 ülkeden oluşan Euro Bölgesi'nin vergi gelirlerini düşüren ve tüketici harcamalarına zarar veren borç krizini aşmasını daha da zorlaştıracağını belirtiyor. Katı tasarruf önlemlerinin büyümeyi engellediği Euro Bölgesi'nin çevre ülkeleri keskin daralmanın en büyük yükünü taşırken, özellikle sert düşüşün yaşandığı Yunanistan'da imalat geçen ay da daralmaya devam etti. Yatırım danışmanlık şirketi Newedge Strategy'de görevli analist Annalisa Piazza, "Euro Bölgesi ekonomisi 2012 birinci çeyrekte son derece yavaş seyrediyor. Avrupa Merkez Bankası'nın uyum programları ve güven ile likidite koşullarına karşın bunların reel ekonomideki etkileri henüz gerçekleşmedi" dedi. Büyümeyi teşvik etme ve likiditeyi artırmak için Avrupa Merkez Bankası temel refinansman oranını rekor yüzde 1.0 seviyesine indirip, bankacılık sistemine 1 trilyon dolardan fazla enjekte etti. Fakat şimdi Avrupa Merkez Bankası'nın bir "bekle gör" politikası izlemesi bekleniyor. İngiltere'de ise imalat sektörü yeni siparişlerde artış sayesinde mart ayında son 10 ayın en hızlı performansını gösterdi.             
 
Asya'nın kaderi
AB ve ABD'ye bağlı 

Asya'nın ekonomik kaderi ise AB ve ABD'deki ihracat müşterilerine çok bağlı olmaya devam ediyor. AB ve ABD'de talep, Euro Bölgesi'ndeki krizin küresel ekonomik istikrara ani bir tehdit olma ihtimalinin düşük olması ve ABD'den gelen olumlu verilere rağmen yavaş seyretmeye devam ediyor. Asya'dan hafta sonu ve dün gelen olumlu verilere rağmen 2012'nin ilk çeyreğinde burada ekonomik büyümenin yavaşladığını ortaya koydu. Çin, 2008 finansal krizinin derin etkilerinin yaşandığı 2009 başından bu yana en zayıf çeyreğine yol alıyor görünüyor. Çin'in resmi PMI endeksi martta 53.1 puanla 11 ayın en yüksek imalat verisine ulaşıldığını açıkladıysa da, HSBC'nin bu ülke için hazırladığı mart ayı imalat PMI verisi 48.3 oldu. Resmi verilerde söz edilen büyük devlet şirketlerinden ziyade daha küçük ölçekli fabrikalara dayanan HSBC'nin PMI endeksi çok daha olumsuz bir görünüm sundu. Mizuho yatırım danışmanlık şirketinde çalışan ekonomist Vishnu Varathan, "Çin imalat PMI'sindeki artış sürprizi olumlu karşılandı. Bu Çin'deki sert inişe dair aşırı kaygıları dindirmeli. Fakat aynı şekilde Çin'in köşeyi döndüğü düşüncesine kapılmamalıyız. Avrupa'daki istikrar ve ABD'de olumlu verilere karşın küresel koşullar son derece belirsizlik ihtiva etmeye devam ediyor" dedi. HSBC'nin Güney Kore mart ayı imalat PMI endeksi son bir yılın en yüksek seviyesine çıkarken, Tayvan'da veriler ikinci ayda da ekonominin düzeldiğine işaret etti. Bununla beraber bu gelişmelerin ekonomistlerin bir kutlama yapmasına yetmediği belirtiliyor. Hong Kong HSBC'de görevli ekonomist Ronald Man, "Dikkatli olunmalı.

Daha yüksek bir moment daha fazla yeni sipariş beklentisi gerektiriyor" dedi. Asya'nın en büyük üçüncü ekonomisi Hindistan'da ise imalat martta yavaşladı. Bu ülkede ekonomi üçüncü kez üstü üste yavaşlarken, ham madde maliyetlerinde düşüş işaretine rastlanmadı. Hindistan'da büyümenin yavaş seyretmesi beklenirken, enflasyondaki artışın yavaş hareket etmekle eleştirilen Hindistan merkez bankası için gelişmeleri riskli hale getirdiği belirtiliyor.     

 Borsada korku endeksi
son 5 yılın en düşüğünde
 

Hisse senedi, bono ve döviz piyasalarının 2007'den bu yana en sakin döneminde olduğu bildirildi. VIX olarak bilinen Chicago Board Opsiyon Borsası Volatilite Endeksi yüzde 11 düşüşle 13.99 puana gerileyerek, 2007'den bu yana en düşük gün içi seviyeye işaret etti. VIX endeksi Ocak 2007'de son 13 yılın en düşük seviyesi olan 9.89'a gerilemişti. Ancak sonrasında gelen 2008 mali krizi dünya genelinde hisselerin 37 trilyon dolar değer kaybetmesine yol açmıştı. Bundan dolayı bazı yatırımcıların bu gelişmeyi şüpheyle izlediği belirtiliyor. Bu arada S&P 500 Endeksi önceki gün yüzde 1.8 kazançla 1,395.95 puan seviyesine çıkarak, bu yılki kazançlarını yüzde 11'e çıkardı.     

Euro Bölgesi işsizliği
şubatta yeni rekor kırdı

Euro Bölgesi'nde işsizlik oranı şubat ayında yüzde 10.8'le tarihinin en yüksek düzeyine çıktı. AB istatistik kurumu Eurostat'ın verilerine göre 17 üyeli Euro Bölgesi'nde işsizlik oranı bir yıl önce yüzde 10, 2011 yılı sonunda yüzde 10.6 ve bu yılın ocak ayında yüzde 10.7 düzeyindeydi. 27 üyeli AB'nin işsizlik oranı da bir yıl önce yüzde 9.5 ve 2011 sonunda yüzde 10 düzeyindeyken ocak ayında yüzde 10.1 ve şubatta yüzde 10.2'ye tırmandı. AB'de şubat ayı itibariyle en yüksek işsizlik oranları yüzde 23.6'yla İspanya, yüzde 21'le Yunanistan (2011 sonu itibariyle), yüzde 15'le Portekiz ve yüzde 14.7'yle İrlanda'da kaydedildi. İşsizlik oranları AB'nin büyük ekonomilerinden Almanya'da yüzde 5.7, İngiltere'de yüzde 8.3 (2011 sonu itibariyle), İtalya'da yüzde 9.3 ve Fransa'da yüzde 10 oldu. Eurostat, son 1 yılda işsizler ordusuna 1 milyon 476 bini Euro Bölgesi'nde olmak üzere AB genelinde 1 milyon 874 bin kişinin eklendiğini duyurdu. Şubat 2012 itibariyle Euro Bölgesi'nde 17 milyon 134 bin ve AB'de 24 milyon 550 bin işsiz bulunduğu bildirildi.