Ekonomistler ABD için ne dedi?

İSTANBUL - ABD'de bugün açıklanan tarım dışı istihdam verilerine ilişkin değerlendirmelerde bulunan Halk Yatırım Ekonomik Araştırmalar Müdürü Banu Kıvcı Tokalı, küresel piyasalardaki gelişmelerin, ekonomik denge ve para politikası duruşlarının kalıcı bir görünüm kazanana kadar oynaklığın devam edeceği görüşlerini destekleyen bir seyirde devam ettiğini belirtti.

Tokalı, 2014 yılının, genişlemeci politikalardan çıkışla para politikalarında normalleşme sürecinin başlaması için aday bir yıl olarak belirdiğini vurgulayarak, küresel ekonomideki büyüme sinyallerinin güçlenmesinin, para politikalarında sıkılaşma baskısını artırırken, finansal piyasalarda likidite desteğinin çekilmesine ilişkin tansiyonu yükselttiğini kaydetti.

ABD istihdam verisi öncesi de buna benzer bir seyir izlediklerini aktaran Tokalı, şunları ifade etti:

"İstihdam verisinin 200 bin kritik sınırının çok üzerinde gerçekleşmemesi, işsizlik oranın düşüş ve istihdam piyasasındaki iyileşmenin kalitesiyle ilgili belirsizliklerin henüz ortadan kalkmamış olması, para politikasında hızlı çıkış korkularını dizginlemiş görünüyor. Nitekim, veri sonrası bazı ABD Merkez Bankası (Fed) üyelerinden gelen açıklamalardan, istihdam verilerinin hemen büyüme görünümünü değiştirmediğini anlıyoruz.

Ayrıca, bütçe ve borç tavanına ilişkin tartışmaların yeni yılla birlikte gündeme gelecek olmasını da para politikalarının proaktif ve hızlı çıkış yönünde olmayacağı beklentisini destekleyen diğer bir unsur olduğunu düşünüyoruz. Gelişmiş ülke merkez bankalarının likidite çekilişinde hızlı davranmayacağı ana senaryosunda kalınması da, Türkiye gibi gelişen ülkeler arasında büyüme, güçlü maliye politikası disiplini ve güvenilir para politikası duruşuna sahip ekonomileri tekrar ön plana çıkarıyor. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası'nın (TCMB) da önümüzdeki günlerde kritik toplantı tarihlerinde para politikası duruşuna daha belirginlik kazandırabileceğine ilişkin beklentiler de bu olumlu görünümü destekliyor."

"Global çapta finansal piyasalarda bir iyileşme havası hakim"

[PAGE]

"Global çapta finansal piyasalarda bir iyileşme havası hakim"

Odeabank Ekonomik Araştırmalar Müdürü İnanç Sözer de piyasanın ABD'de tahvil alımları azaltılmaya başlandığında nasıl tepki verebileceğinin adeta provasını yaptığını belirterek, "Uzunca bir zamandan sonra belki de ilk defa ABD’de güçlü bir istihdam artışı gelmesine rağmen gelişmekte olan ülkeler de dahil olmak üzere global çapta finansal piyasalarda bir iyileşme havası hakim" dedi.

ABD'de kasım ayında tarım dışı istihdamın 185 bin kişilik beklentilerin üzerinde 203 bin kişi artarken, işsizlik oranının yüzde 7,0 ile Kasım 2008'den bu yana en düşük seviyeye indiğine dikkati çeken Sözer, detaylı verilerin ise ABD istihdam piyasasında süregelen ciddi yapısal zayıflıkların sürdüğüne işaret ettiğini söyledi.

Ekim ayı bireysel gelirlerin yüzde 0,3 artış beklentilerinin aksine yüzde 0,1 gerilediğini, harcamaların beklentilerin hafif üzerinde arttığını ifade eden Sözer, ABD Merkez Bankası’nın ana enflasyon göstergesi olarak izlediği bireysel tüketim harcamaları enflasyonunun ise yıllık bazda bir önceki aydaki yüzde 0,9'dan yüzde 0,7 ile Ekim 2009'dan bu yana, çekirdek enflasyonun da yüzde 1,2'den yüzde 1,1 ile Mart 2011'den bu yana en düşük seviyeye gerilediğine dikkati çekti.

Sözer, şunları kaydetti:

"İki aydır güçlü gelen istihdam verisine rağmen, enflasyonun rekor düşük seviyeye gerilemesi Fed’in elini zorlaştıracak. Bununla birlikte 18 Aralık’ta alınacak karara dönersek; Fed’in dünkü güçlü gelen büyüme rakamlarına rağmen hem enflasyon hem büyüme hem de işsizlik oranı tahminini aşağı çekebileceğini, aşağı yönlü revizyonların bir sonucu olarak da politika faizini artırmak için daha önce belirlediği yüzde 6,5’lik işsizlik oranı eşik seviyesini yüzde 5,0-5,5 seviyesine indirebileceğini düşünüyoruz.

Verilerin piyasaya etkisine dönersek; istihdam rakamlarının beklenen negatif etkisi uzunca bir aradan sonra ilk defa bu kadar kısa sürdü ve piyasa hızla toparlandı. Bugünkü verilerden sonra, piyasaya içerde önümüzdeki hafta açıklanacak büyüme, istihdam ve cari açık verileri, TCMB Başkanı Erdem Başçı’nın 11 Aralık’ta yapacağı konuşma ve 17 Aralık’taki Para Politikası Kurulu toplantısı, yurtdışında ise 18 Aralık’taki ABD Merkez Bankası’nın toplantısı kritik olacak."

"Piyasa, tarım dışı istihdam verisini önceden fiyatladı"

[PAGE]

"Piyasa, tarım dışı istihdam verisini önceden fiyatladı"

ALB Menkul Değerler Analisti Enver Erkan ise konuya ilişkin, "ABD'de ayın en çok beklenen verisi tarım dışı istihdam değişimi piyasa beklentisi olan 185 binin üzerinde 203 bin olarak açıklanarak, ABD'de istihdam piyasasının düzelmekte olduğunu bir kez daha ortaya koydu" dedi.

Erkan, çarşamba günü ABD'de açıklanan özel sektör istihdamının beklentilerin üzerinde gelmesiyle, piyasa beklentisinin 200 bin civarında oluştuğunu kaydederek, şunları söyledi: 

"Yani, piyasanın kendini buna hazırladığı, önceden bu durumun fiyatlandığını söyleyebiliriz. Piyasanın verdiği anlık tepkiden sonra fiyatların geri gelmesinden bunu anlayabiliriz. Tarım dışı istihdam, Fed'in para politikasını değiştirmede referans alacağı verilerin başında geliyor. Bu bakımdan istihdam piyasasında gelen her olumlu veri Fed'in tahvil alım azaltımına giden yolda bir adım daha atılması demek. İşsizlik oranının uzun süre stabil kaldıktan sonra yüzde 7'ye gerilemesi, iş gücüne katılım oranının da yüzde 63'e yükseldiği düşünülürse, bu durum şahin tutumlu Fed yetkililerinin elini biraz daha kuvvetlendiriyor. 

Fed'in aralık ayında tahvil alımlarını azaltmasının yine de düşük bir ihtimal, ama yok değil. Fed'in eylül ayında, piyasanın kendini tahvil alımlarının azaltılmasına en çok hazırladığı dönemde, 'daha çok kanıt görmek' amacıyla tahvil alımlarını azaltmamışsa, aralıkta iki tane veri ile bunu yapması da çok olası olmayacaktır. Üstelik tahvil alım azaltımı Mart 2014'e bırakılırsa, Fed’in daha çok veri seti görme, dolayısıyla daha sağlıklı karar verme şansı vardır." 

Erkan, Fed'in aralık ayında büyük ihtimalle riske girmeyeceğini dile getirerek, işsizlik oranının yüzde 7'ye düşmesinin önemli bir adım olarak görünebileceğini ifade etti.

Yine de işsizlik oranının uzun bir süre yüzde 7,3 oranında sabit kaldıktan sonra, ilk gevşemesini gösterdiği ve Fed'in yüzde 6,5 hedefinin halen üzerinde olduğu düşünülürse, en azından işsizlik oranında bir miktar daha azalmanın bekleneceğine dikkati çekerek, "Yine de bütün bu argümanlar Fed'in aksiyonlarından yüzde 100 emin olmamızı sağlamıyor" dedi.