FED: Ekonomi sağlam temeller üzerinde

WASHINGTON/LONDRA/PARİS/TOKYO - Uluslararası piyasalarda geçen hafta, ABD Doları, önemli para birimleri karşısında kararsız bir seyir izlerken, altın fiyatları değer kazandı. Haftanın son işlem gününde ABD ham petrolünün varil fiyatı 101 dolar seviyelerinde işlem gördü.

ABD Merkez Bankası (Fed), ekonomideki toparlanmanın güç kazandığını, artan enflasyon baskılarının muhtemelen geçici olacağını bildirdi.

Fed Açık Piyasa Komitesi'nin (FOMC) faiz toplantısından sonra yapılan açıklamada, ''Ekonomideki toparlanma sağlam temeller üzerinde ve istihdam piyasasında koşullar kademe kademe düzeliyor gibi görünüyor'' denildi.

Toplantıda yüzde 0 ile yüzde 0,25 arasındaki gösterge faiz oranını da değiştirmeyen Fed, ekonominin daha güçlü büyümesi ve işsizliğin düşürülmesine yardımcı olmak amacıyla 600 milyar dolar büyüklüğündeki tahvil alım programının Haziran ayı sonuna kadar sürdürüleceğini teyit etti.

ABD Ticaret Bakanlığı, geçen yıl Ekim-Aralık döneminde cari işlemler açığının yüzde 9,7 düşerek 113.3 milyar dolar olduğunu açıkladı. Geçen yılın tamamında ise cari işlemler açığı önceki yıla göre yüzde 24,3 artışla 233.3 milyar doları buldu.

ABD Çalışma Bakanlığının açıkladığı verilere göre, geçen ay tüketici fiyatları endeksi yüzde 0,5 artış gösterdi. Gıda ve enerji maliyetleri dışarıda tutularak hesaplanan çekirdek tüketici fiyatları da şubat ayında yüzde 0,2 arttı.

Japonya'nın yeniden inşaası 180 milyar dolara çıkacak

Japonya'nın kuzeydoğusunu önceki hafta cuma günü meydana gelen 9,00 şiddetindeki deprem ve tsunami felaketinin ardından bölgenin yeniden inşasının maliyetinin 180 milyar dolara çıkacağını belirtiyor. 

Japonya'nın rafine kapasitesinin üçte birini oluşturan günlük 1,4 milyon varil petrolün işlendiği altı petrol rafinerisi, ikisi yangından olmak üzere üretimini durdurdu. Deprem ve tsunami, çelik fabrikalarının üretimini de olumsuz etkiledi.

Nükleer santrallerin gördüğü zarar nedeniyle yaygın elektrik kesintileri de birçok şirketi üretimini durdurmaya zorladı.

Elektronik şirketi Sony biri Blu-Ray disk üreticisi olmak üzere bazı fabrikalarında üretimine son verdi. Toshiba şirketi de aynı önleme başvurdu. Toyota dahil dünyanın en büyük bütün otomotiv şirketleri ülke çapında üretimlerine ara verdi.

Kamu borcu 5,3 trilyon dolarlık gayri safi yurtiçi hasılasının (GSYH) iki katına ulaşan dünyanın üçüncü büyük ekonomisi Japonya'nın, karayollarından demiryollarına, elektrik altyapısından limanlara kadar yeniden inşa çalışmalarının, İkinci Dünya Savaşı'ndan bu yana görülmemiş ölçekte olacağı sanılıyor.

Sigorta kaybı 60 milyar dolar

Sigorta kaybıyla ilgili ilk tahminler de 60 milyar doları bulabiliyor.

Hükümet, deprem ve tsunaminin yaralarını sarmak için mevcut bütçedeki 2,5 milyar dolarlık acil kaynakları devreye soktu.

Japonya Merkez Bankasının pazartesi günü yaptığı yönetim kurulu toplantısının ardından para politikasını gevşetmek için yeni adımlar atılmasına karar verildi. Bankanın açıklamasında, ''Finansal piyasalardaki istikrarı sağlamak için likidite sağlanması da dahil her olası önlemi alacağız. Depremin verdiği zarar coğrafi olarak yayılıyor ve muhtemelen üretim düşecek'' denildi.

Yönetim kurulu üyeleri, yüzde 0 ile yüzde 0,1 aralığında olan faiz oranlarının sabit tutulmasına da karar verirken, varlık alım programının büyüklüğünü ise 5 trilyon yen (60,8 milyar dolar) artırarak 40 trilyon yene (486,4 milyar dolar) çıkardı.

Japonya Merkez Bankası, deprem ve tsunaminin ardından finansal piyasaları istikrara kavuşturmak için finansal piyasalara hafta boyunca düzenlediği operasyonlarla toplam 37 trilyon yen likidite sağladı.

Hafta başından bu yana merkez bankasının piyasalara sağladığı likidite tutarı, Japonya'nın 2010 yılı gayri safi yurt içi hasılasının (GSYH) neredeyse yüzde 8'ine yaklaşıyor.

Japon yeni perşembe günü ABD doları karşısında rekor seviyede yükseldi.

Japon yeni ABD doları karşısında yüzde 4 değer kazandı. ABD doları 76,25 yene kadar çıkarken, böylece yen dolar karşısında 2. Dünya Savaşı'ndan bu yana en güçlü seviyesine ulaşmış oldu.

G-7 ülkeleri, Japon yeninin güçlenmesinin önüne geçmek için döviz piyasalarına müdahale konusunda anlaştı.

Uluslararası döviz piyasalarına ortak müdahale kararını 2000 yılından bu yana ilk kez alan G-7 Maliye Bakanları ve Merkez Bankaları Başkanları toplantısından sonra yapılan ortak açıklamada, ABD, İngiltere, Kanada ve Avrupa Merkez Bankasının (ECB) Japonya ile beraber bugün döviz piyasalarına ''ortak müdahale'' yapacağı belirtildi.

G-7'nin ortak müdahale kararı almasını açıklamasının ardından ABD Doları, yen karşısında yüzde 3'den fazla değer kazanarak 81,75 yen oldu. Kararın ardından Tokyo Borsası Nikkei Endeksi de yüzde 2,72 artış gösterdi.

Tokyo Menkul Kıymetler Borsası'nda, devasa hisse satışları sonrasında kayıp 23,5 trilyon yene (287 milyar dolar) ulaştı.

Satışlar sonrasında borsada işlem gören şirketlerin piyasa değeri yaklaşık 289 trilyon yene (3,5 trilyon dolar) düştü.

Japonya'da Tokyo Borsası'nın temel göstergesi Nikkei 225 Endeksi pazartesi günü, deprem ve tsunami felaketinin ardından ilk işlem gününde yüzde 6,18, salı günü de yüzde 10,55 (1.015,34 puan) azalarak 8.605,15 puana geriledi.

Yüksek petrol fiyatı büyümeyi yavaşlatır

Uluslararası Enerji Ajansı (IEA), petrol fiyatlarının yüksek seviyelerde kalması durumunda ekonomik büyümenin belirgin şekilde yavaşlayacağını bildirdi.

IEA'nın aylık raporunda, halihazırda 2009-2010'a göre yaklaşık yüzde 50 oranında fazla olan petrol fiyatlarının gerilememesi durumunda 2011 yılı için küresel ekonomideki büyümenin öngörülenin 1 ila 3,5 puan altında kalacağına işaret edildi.

Uluslararası Enerji Ajansı Başkanı Nobuo Tanaka, Japonya'da meydana gelen deprem ve tsunami felaketinden sonra bu ülkenin petrol ihtiyacı konusunda kaygı duymadığını ve talep gelirse IEA'nın stratejik stoklarından harcama yapmaya hazır olduğunu vurguladı.

IEA raporunda, Japonya'daki 11 reaktörün elektrik üretimini durdurması durumunda petrol tüketiminin günlük ortalama 200 bin varil artabileceğini belirterek, Libya'nın petrol ihracatının durma noktasında olduğu, eski seviyeye gelmesinin aylar alabileceğini kaydetti.

Kredi derecelendirme kuruluşları

Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Moody's, Portekiz'in ''A1'' olan uzun vadeli devlet tahvili kredi notunu iki kademe birden düşürerek ''A3''e indirdi, görünümünü ise ''negatif'' olarak belirledi.

Kuruluştan yapılan açıklamada, kararda, hükümetin iddialı bütçe düzenlemelerine karşın ekonomik konjonktürdeki belirsizliklerin devam etmesinin etkili olduğu belirtilerek, zorlu piyasa koşullarında hükümetin finansman maliyetinin arttığına işaret edildi.

Moody's ayrıca Mısır'ın ''Ba2'' olan devlet tahvili kredi notunu bir kademe indirerek ''Ba3''e çekti, görünümünü ise ''negatif'' olarak belirledi.

Kuruluştan yapılan açıklamada kararın, ülkede 31 Ocaktan bu yana devam eden politik belirsizliği, etkin ve istikralı bir hükümete geçişin başarılıp başarılamayacağına yönelik endişeleri ve politik istikrarsızlığın ülkenin genel ekonomik performansına olan olumsuz etkisini yansıttığı belirtildi.

Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Fitch, Bahreyn'in ''A-'' olan uzun vadeli kredi notunu iki kademe birden indirerek ''BBB''ye çekti, görünümünü ise ''negatif'' olarak belirledi.

Kuruluştan yapılan açıklamada, kararın, ülkede yaşanan yönetim karşıtı gösteriler ve göstericilere müdahale etmek üzere Suudi Arabistan askeri birliklerinin ülkeye girmesiyle son dönemde artan politik riskleri yansıttığı vurgulandı.

Londra döviz piyasasında pazartesi günü 1,3919 dolardan açılan avro, cuma kapanışta 1,4179 dolara yükseldi.

Aynı borsada pazartesi günü 1,6068 dolardan açılan İngiliz sterlini ise cuma kapanışta 1,6232 dolara yükseldi.

New York borsasında, altının ons fiyatı pazartesi günü 1.392,60 dolardan kapanırken, cuma günü kapanışta 1.415,90 dolara yükseldi.

Uluslararası borsalar

ABD'de dün New York Borsası'nda Dow Jones Endeksi yüzde 0,71 (83,93 puan) değer kazanarak, haftayı 11.858,52 puandan kapattı. Standard and Poor's 500 Endeksi aynı gün yüzde 0,43 (5,49 puan) artarak 1.279,21 puan, Nasdaq Bileşik Endeksi ise yüzde 0,29 (7,62 puan) yükselerek 2.643,67 puan oldu.

Haftanın tamamında Dow Jones Endeksi yüzde 1,5, Standard and Poor's 500 Endeksi yüzde 1,9, Nasdaq Bileşik Endeksi yüzde 2,6 oranında değer kaybetti.

Asya'da borsalar, G-7 ülkelerinin deprem ve tsunaminin vurduğu Japonya'ya destek amacıyla döviz piyasalarına müdahale konusunda anlaşması üzerine değer kazandı.

Japonya'da Tokyo Borsasının temel göstergesi Nikkei 225 Endeksi yüzde 2,72(244.08 puan) artarak haftayı 9.206,75 puandan kapattı.

Asya'da ayrıca Çin'de Şanghay Borsası'nda SE Composite Endeksi yüzde 0,51 ve SE Endeksi yüzde 0,48, Tayvan Borsası yüzde 1,35, Singapur Borsası ise yüzde 0,10, Güney Kore Borsası yüzde 1,13, Avustralya Borsası yüzde 1,56, Tayland Borsası yüzde 0,69 ve Hong Kong Borsası yüzde 0,35 ve Endonezya Borsası ise yüzde 0,45 arttı.

Hindistan Borsası ise yüzde 1,14 geriledi.

Avrupa'da borsalar haftanın son işlem gününde yükselişle kapandı.

Londra Borsası'nda FTSE-100 Endeksi yüzde 0,39 (22,02 puan) değer kazanarak 5.718,13 puandan, Frankfurt Borsası'nda Dax Endeksi yüzde 0,11 (7,52 puan) artarak 6.664,40 puandan ve Paris Borsası'nda Cac 40 Endeksi de yüzde 0,63 (24,01 puan) yükselerek 3.810,22 puandan haftayı kapattı.

Avrupa'da ayrıca İtalya'da Milano Borsası'nda FTSE MIB endeksi yüzde 0,27, İspanya'da Madrid Borsası'nda IBEX 35 Endeksi yüzde 0,03 ve Hollanda'da Amsterdam Borsası'nda AEX Endeksi yüzde 0,33 değer kazandı.

ABD'de ham petrol 101 dolar

Haftanın son işlem gününde ABD ham petrolünün varil fiyatı 101 dolar seviyelerinde kapandı.

Hafta başında yaklaşık 99,53 dolardan işlem görmeye başlayan Batı Teksas tipi ham petrolünün varil fiyatı Nisan ayı teslimi cuma günü 35 sent değer kaybederek 101,07 dolardan işlem gördü.

Londra Brent tipi ham petrolün varil fiyatı da haftanın son işlem gününde 88 sent azalarak 113,77 dolar oldu.