Gelişen ülke para birimleri için kritik sonbahar

EVRİM KÜÇÜK

İSTANBUL - ABD ekonomisindeki toparlanma sinyallerinin Fed’in yakında faiz artırmak için harekete geçireceği beklentisi ve tırmanan jeopolik gerilimin verdiği destekle ABD Doları hem yurtiçi piyasalarda hem da yurdışında destek buluyor. Son 10 günde gelişen ülke paraları dolar karşısında yüzde 3’e varan düşüşler yaşadı. Analistlere göre, gelişmekte olan para piyasalarında geri çekilme hızlanıyor ve ‘dolar uçuşa hazır’. Yapılan anketler gelişen ülke paralarındaki satışların 2015 yılında da süreceğini ve TL’nin dolar karşısında 2.22’ye gerileyeceğine işaret ediyor. 

Uzmanlara göre para piyasaları kritik bir sonbahar ile karşı karşıya. ABD ekonomisinin ‘derin dondurucu’dan çıktığına işaret eden veriler gelişen ülke paralarını baskılamaya başladı. Son 10 gün içinde meydana gelen satışlar Türk Lirası’ndan Brezilya Reali’ne, Hindistan Rupisi’nden Kore Wonu’na kadar tüm gelişen ülke paralarını aşağı çekti. Bank of America Merrill Lynch stratejisti David Hauner, Financial Times’a yaptığı açıklamada, sonbaharda para piyasalarının kritik bir döneme gireceğini söyledi. Gelişmekte olan para piyasalarında son bon beş yıldaki en uzun süreli ralliyi şubat ayında doğru tahmin eden HSBC Holdings de, gelişen ülke piyasalarından çıkma zamanı geldiğini düşünüyor. ABD ekonomisindeki toparlanma sinyallerinin doları desteklemeye devam edeceğine dikkat çeken HSBC analistlerine göre gelişen piyasalarda ‘mini bir sarsıntı’ yaşanıyor. Gelirinin yarısından fazlasını gelişen piyasalardan elde eden HSBC, müşterilerine Güney Afrika Randı, Rus Rublesi ve Meksika Pezosu’ndaki yatırımlarını yeniden değerlendirme tavsiyesinde bulundu. Bloomberg’in 20 gelişen ülke parasını takip eden endeksi, son iki haftada yüzde 2.2 gerileyerek şubat-temmuz dönemindeki kazanımlarının yarısını geri verdi. HSBC’nin küresel para stratejisi bölüm başkanı David Bloom, yaptığı açıklamada, piyasalarda işlerin tersine dönmeye başladığını söyledi ve yatırımcılara dikkatli olmaları tavsiyesinde bulundu. Bloom, altı ay önce gelişen piyasalara girmenin vakti geldiğini söylediğinde, rakip finans kuruluşları Deutsche Bank ve Goldman Sachs, bunun için çok erken olduğu yorumunu yapmıştı. Bu kez, ABD faizinde artış beklentisinin güçlendiği ve jeopolitik ristlerin tırmandığı ortamda Bloom’a katılanların sayısı daha fazla. 
Yılın ilk yarısında gelişen ülke paraları karşısında değer kaybeden dolar, haziran sonundan bu yana 31 başlıca paranın 28’i karşısında değerlendi. Bloom’a göre oynaklık artarsa gelişen paralardan adeta bir yatırımcı göçü başlayabilir. Oynaklık ise ABD’nin faizine bağlı. ABD’nin uzun vadeli faizleri yükselmeye başlarsa ciddi bir dolar rallisi yaşanabilir ve bu gelişen ülke paralarına sert bir darbe anlamına geliyor. Bloom, “Dolar uçuşa hazır’ değerlendirmesinde bulundu. 

Lider döviz işlemcisi Citigroup, geçtiğimiz hafta gelişen ülke paralarıyla ilgili beklentilerini düşürdü. DWS Investment da Güney Afrika Randı, Brezilya Reali, Güney Kore Wonu ve Polonya Zlotisi’nin görünümüyle negatif duruş bildirdi.

Satışlar 2015’te devam edecek, dolar/TL paritesi 2.22’ye çıkacak 
Döviz işlemcileri gelişen ülke paralarındaki satışların 2015’te süreceğini düşünüyor. Reuters anketine katılan 33 stratejistin 26’sı gelecek yıl gelişen ülkelerden yeni bir sermaye çıkışı yaşanması olasılığının yüksek olduğunu söyledi. Ancak Fed’in faiz artışının zaten fiyatlanmış olacağını düşünen stratejistlere göre bu satış dalgası çok ani ve çok büyük olmayacak. Credit Suisse FX stratejisti Anezka Christovova, gelişmekte olan piyasaların kademeli olarak baskı altında kalmasını beklediklerini ifade etti. Bu yıl Asya ve Latin Amerika dışındaki gelişen piyasalarda satışların merkezinde olan TL ve Güney Afrika Randı’ndaki düşüş merkez bankalarını faizleri sert bir şekilde artırmaya zorlamıştı. Son bir yılda yaklaşık yüzde 15 değer kaybeden liradaki zayıfl ama anket sonuçlarına göre sürecek. TL’nin dolar karşısında altı ay içinde ortalama 2.19 ve bir yıl içinde 2.22 seviyesine gerilemesi bekleniyor. Rand ise altı ay içinde, şu anki 10.70’den 10.73 ve bir yıl içinde 10.80 düzeyine inecek. Rus ekonomisinin yaptırımların etkisini hissetmesiyle birlikte Rus Rublesi’nin de gelecek bir yıl içinde rekor seviyede gerileme göstermesi bekleniyor.